دردهای لگنی مزمن در زنان بیشتر از مردان شایع می باشد و حدودا 1 نفر از هر 6 زن را مبتلا میکند بطور کلی دردهای مزمن لگنی در زنان به این صورت تعریف می شوند :
درد مداوم یا گهگاهی در ناحیه تحتانی شکم یا لگن که معمولا برای 6 ماه طول میکشد این گونه دردها در طی خونریزی ماهیانه یا رابطه جنسی اتفاق نمی افتند، همراه با بارداری نیز نیستند این درد یک نشانه است و شیوع آن بین 6 تا 27 درصد متغیر است.
علل درد های لگنی چیست؟
علت دردهای مزمن لگنی به خوبی شناخته شده نیستند و عموما بیشتر از یک علت وجود دارد این دردها ممکن است به صورت طولانی مدت بعد از آسیب های بافتی که بهبود پیدا کرده اند باقی بمانند.
درد مزمن می تواند منجر به تغییراتی در سیستم عصبی مرکزی گردد که سیگنال های ابتدایی را بزرگ نمایی می کند آسیب های عصبی به دنبال جراحی، تصادف، التهاب، عفونت، تصادف و فیبروز ممکن است نقشی در درک درد توسط فرد داشته باشد. علل محتمل دردهای لگنی شامل :
- آندومتریوز در زنان
- چسبندگی ها به دنبال جراحی قبلی
- عفونت های قبلی
- سندروم روده تحریک پذیر
- سیستیت بینابینی
- مشکلات اسکلتی ، عضلانی
- افتادگی احشائ لگنی
- گیر افتادن عصب ها : در این وضعیت عصب بین بافت اسکار یا استخوانی گیر می کند .
- مشکلات اجتماعی و روحی و روانی : در این افراد اختلالات خواب و افسردگی شایع است .
- عفونت های مزمن بیضه و اپیدیدیم
- سرطان های بیضه
التهاب مزمن پروستات یکی از علل شایع درد های مزمن لگنی در آقایان است که در آن هیچ گونه عفونتی دیده نمی شود .
علائم دردهای لگنی چیست؟
در ابتدا لازم است شرح حالی در رابطه با الگو درد و همراهی آن با سایر علایم گرفته شود ، نشانه ها یا علایم روده ای، مثانه ای و تاثیر حرکت بدن روی درد موثر است. مشکلات اجتماعی و روحی و روانی لازم است به خوبی ارزیابی شوند، علایم خطر و قابل توجه شامل موارد زبر می باشد :
- خونریزی از روده
- علایم روده ای جدید در سنین بالای 50 سال
- درد جدید بعد از دوران یائسگی
- توده های لگن
- ایده های خودکشی
- لاغر شدن بیش از حد
- خونریزی های نامرتب زنانه در سن بالاتر از 40سالگی
- خونریزی زنانه بعد از داشتن رابطه جنسی
در صورتی که هر یک از علایم فوق دیده شود ممکن است تشخیص مهمی به جز درد مزمن لگنی مطرح باشد و نیاز به ارزیابی سریع و کامل توسط پزشک متخصص را دارد. در ارزیابی زنان و مردان با درد مزمن لگن بسیاری از مواقع علت مشخصی یافت نمی شود.
بیشتر بدانید >> درمان سرطان پروستات
نحوه تشخیص علت دردهای لگنی
- لازم است در صورت نیاز نمونه جهت بررسی عفونت هایی مانند کلامیدیا و سوزاک مد نظر قرار گیرد، علی الخصوص در افرادی که از نطر جنسی فعال می باشند .
- در صورت شک به عفونت های لگنی به خصوص در زنانی که در سنین کمتر از 25 سال بوده و از نظر جنسی فعال می باشند بررسی تست های کلامیدیایی لازم است .
- تست های خونی شامل شمارش کامل سلول های خونی و CRP می تواند کمک کننده باشد، در صورت شک به بدخیمی ها بررسی آزمایشگاهی مارکر های سرطانی در زنان و مردان جهت ارزیابی بدخیمی های روده ای، تخمدانی و پروستات علی الخصوص در سنین بالای 50 سال ضروری است .
- آزمایش کامل ادرار و نمونه همراه با کشت ادرار
- سونوگرافی از طریق واژن در زنانی که مشکوک به توده های تخمدانی می باشند .
- سونوگرافی واژینال و MRI دو تست تشخیصی برای ارزیابی فیبروم ها و آندومتریوز در لگن می باشد .
- لاپاراسکوپی تشخیصی قبلا به عنوان یک تست تشخیصی استاندارد در درمان درد های مزمن لگنی مطرح بود در حال حاضر بهتر است این تست در خط دوم درمان انجام شود یا در مواردی که مداخلات درمانی منجر به شکست شده اند لاپاراسکوپی تشخیصی و درمانی به طور همزمان انجام می شود
- بررسی ارولوژیک بیشتر شامل سیستوسکوپی و بررسی روده ای مانند عکس های رنگی از روده ممکن است نیاز باشد.
درمان دردهای مزمن لگن
درمان برمبنای علت بیماری متفاوت است و طی دوره درمان بایستی علل روحی و روانی و تاثیرات دردهای مزمن لگنی روی فرد مد نظر قرار گیرد. درمان این درد عموما سخت همراه با چالش فراوان می باشد به خصوص درمان های جراحی که پس از جراحی نیز ممکن است بعضی از زنان هم چنان بدون یافتن علت تشخیصی خاصی ، دردشان برای سالیان سال باقی بماند .
هدف از درمان این است که ارتباط بین پزشک و بیمار برای کنترل درد و درمان این بیماری در طولانی مدت انجام گیرد ، لازم است در طی درمان مسایل عاطفی، روحی و روانی و اجتماعی فرد و تاثیرات این عوامل برزندگی فردی وی مد نظر قرار گیرد.
به بیمار باید وقت کافی داده شود تا داستان بیماری اش را بیان کند و شاید یادداشت کردن علایم و ارتباط آنها در طی روز یا عوامل مختلف به پزشک برای تشخیص کمک کند و اگر تشخیص خاصی پیدا شد درمان آن ضروری است .
در زنانی که دردهای دوره ای دارند بهتر است یک دوره 3 تا 6 ماهه داروهای رها کننده گونادو تروپین ها یا همان GNRH آگونیست ها یا قرص های ضد بارداری قبل از انجام هرگونه تست تشخیصی داده شود. استفاده از قرص های حاوی پروژسترون یا IUD های حاوی پروژسترون میتواند کمک کننده باشد .
حذف چسبندگی ها در لگن به نظر می آید که زیاد کمک کننده نیستند، در صورتی که درمان خاصی برای بیماری پیدا نشود استفاده از ضد درد برای کاهش درد ضروری است و در صورتیکه درد به خوبی کنترل نشود ضرورت دارد که بیمار برای کنترل درد به کلینیک های درد ارجاع شود .
دردهای لگنی درمردانی که سندروم دردهای مزمن پروستات دارند توصیه های زیر کمک کننده است :
- استفاده از آلفابلاکرها در کسانی که برای کمتر از یکسال علامت داشته اند .
- استفاده از آنتی بیوتیک به خصوص کینولون ها یا تتراسایکلین ها برای حداقل 6 هفته در افرادی که کمتر از 1 سال علامت دارند .
- استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند : دیکلوفناک ، بروفن و ناپروکسن می تواند کمک کننده باشد .
- طب سوزنی یا استفاده از شاک ویو ممکن است برای بعضی از مردان مورد استفاده قرار گیرد .
