فهرست عناوین این مقاله
تنگی مجرای ادرار (Meatal Stenosis)، در سر آلت زمانی اتفاق می افتد که دهانه سوراخ آلت تناسلی دچار تنگی می شود. معمولا این مشکل اکتسابی است، اما ممکن است از بدو تولد نیز وجود داشته باشد. گاهی اوقات، این دهانه که محل خروج ادرار است، ممکن است کاملا مسدود شود ومنجر به احتباس ادرار گردد.
عملکرد طبیعی آلت تناسلی
نقش اصلی آلت تناسلی، خارج کردن ادرار و اسپرم از بدن است. مجرای ادرار لوله ای است که ادرار و اسپرم را از طریق آلت تناسلی به بیرون هدایت می کند. دهانه خروجی این مجرا، “مه آ ” نامیده می شود.
علائم تنگی مه‌آ
علائم تنگی مه آ به دلیل مسدود شدن نسبی جریان ادرار ایجاد می شوند.
این علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:
- پخش شدن یا منحرف شدن جریان ادرار (به جای اینکه به صورت مستقیم خارج شود)
- درد یا سوزش هنگام دفع ادرار
- احساس ناگهانی نیاز به دفع ادرار (فوریت ادراری)
- تکرر ادرار
- مشاهده یک قطره خون کوچک در نوک آلت تناسلی پس از اتمام دفع ادرار
دلایل تنگی مه‌آی ادراری
ختنه
تنگی مه آ اغلب با ختنه مرتبط است و به ندرت در پسران ختنه نشده دیده می شود. به احتمال زیاد، نوک آلت تناسلی پس از ختنه دچار تحریک با ادرار و پوشک می شود که باعث تنگی مجرای ادرار (استنوزیس) می گردد.
کریستال های اسید اوریک و آمونیاک
شایع ترین علت تنگی مه آ هستند. این کریستال ها در ادرار یافت می شوند و ممکن است وقتی پوشک نوزاد دیر تعویض شود غلطت آنها روی پوست سر آلت زیاد شود. این کریستال ها می توانند باعث ایجاد التهاب خفیفی شوند که به مرور زمان منجر به تنگی مه آی ادراری شود.
خونرسانی ناکافی به سر آلت تناسلی
کمبود در خونرسانی به نوک آلت می تواند در حین ختنه رخ دهد و منجر به تنگی مه آی ادرار شود.
آسیب خفیف به نوک آلت تناسلی
ممکن است پس از ختنه به دلیل ساییده شدن نوک آلت تناسلی به پوشک یا پوست کودک ایجاد شود.
هایپوسپادیاز
تنگی سوراخ مه آ همچنین می تواند پس از جراحی هیپوسپادیاز (hypospadias) رخ دهد. در بیماری هایپوسپادیاز، خروجی مجرای ادرار به جای اینکه در نوک آلت باشد، پایین‌تر و در هر جایی زیر آلت تناسلی قرار دارد، مثلا زیر کلاهک آلت و حتی در تنه‌ی آلت یا زیر بیضه‌ها.
عارضه ی تنگی مه آ بدنبال جراحی بیماری هایپوسپادیاز شایع نیست، اما حدودا 1 نفر از هر 25 بیمار که تحت این جراحی قرار می‌گیرند، دچار تنگی مه آ می‌شود.
تروما به نوک آلت تناسلی
بیماری های التهابی پوست
از جمله بالانیت زروتیکا اوبلیترنس و لیکن اسکلروز مجرای ادراری یا همان بیماری (BXO)
استفاده طولانی مدت از سوند ادراری
تشخیص تنگی مه‌آی ادراری
تنگی مجرای ادرار توسط پزشک متخصص با معاینه تشخیص داده می شود؛ معاینه پزشکی وجود مجرای ادرار کوچک و تنگ را نشان می دهد. به این معنی که مسیر خروج ادرار به طور نسبی مسدود شده است.
قسمت پایین مجرای ادرار اغلب به هم چسبیده است.
توجه! نیازی به اندازه گیری دهانه مجرا نیست، زیرا این کار می تواند آسیب بیشتری به مجرا وارد کند.
درمان و جراحی
بهترین راهکار برای درمان تنگی مجرای ادرار جراحی است؛ در این روش، قسمت چسبیده شده مجرای ادرار بریده می‌شود و مجرای ادرار باز می‌شود؛ این نوع جراحی “مئاتوتومی (Meatotomy)” نامیده می شود.
پس از جراحی، به شرطی که مراقبت های لازم به درستی انجام شود، تنگی مجرای ادرار به ندرت برمی‌گردد.
این عمل را می‌توان در مطب پزشک با استفاده از کرم بی‌حس کننده روی آلت تناسلی یا تحت بیهوشی انجام داد.
تنگی مه آی ادرار همچنین می تواند با گشاد کردن یا دیلاتاسیون مه آ درمان شود، مثلا وارد کردن یک سوند یا دماسنج با ژل لوبریکانت به داخل مجرا.
اما این کار می‌تواند باعث تروماتیزه کردن مجرای ادرار شود.
در حالی که این روش ممکن است برای مدتی علائم را تسکین دهد، اما می تواند باعث ایجاد اسکارهای بیشتر و در نتیجه عود تنگی شود.
جای زخم‌های جدید ممکن است مجرای ادرار را باریک‌تر کرده و علائم بدتری ایجاد کند.
بعد از درمان
مئاتوتومی یا جراحی مه آی ادرار نتایج بسیار خوبی داشته است.
درد نوک آلت تناسلی را می توان با مسکن های خوراکی یا حمام گرم تسکین داد.
خونریزی نادر است و معمولاً با فشار مستقیم دست کنترل می شود.
زمان بهبودی سریع است: به طور معمول 1 تا 2 روز.
مالیدن پماد روان کننده یا وازلین روی نوک آلت تناسلی چندین بار در روز به مدت 1 تا 2 هفته می تواند ناراحتی را کاهش دهد و به بهبود زخم و کاهش عود تنگی مجرای ادرار کمک کند.
