بررسی کامل عوارض زگیل تناسلی در مردان؛ پیامدهای بی‌توجهی به درمان

عوارض زگیل تناسلی در مردان موضوعی است که بسیاری از آقایان با آن مواجه‌اند، اما اغلب شناخت کافی از پیامدهای آن ندارند. برای برخی، این ضایعات پوستی تنها یک مسئلۀ موقت و ظاهری به‌نظر می‌رسد، درحالی‌که واقعیت چیز دیگری است. 

ویروس HPV، عامل اصلی زگیل تناسلی، فقط مختص زنان نیست و در مردان نیز می‌تواند عوارض مهمی مثل ناباروری، التهاب مزمن، اختلالات جنسی و حتی سرطان آلت، مقعد یا گلو ایجاد کند. بی‌توجهی به درمان به‌موقع، راه را برای پیشرفت بیماری زگیل هموار می‌کند و باعث عود مکرر و درگیری طولانی‌مدت سیستم تناسلی می‌شود.

در این مقاله، به بررسی دقیق و علمی علائم اولیه و پیش‌روندۀ زگیل تناسلی در مردان می‌پردازیم، خطرات نادیده‌گرفتن درمان را مرور می‌کنیم، ارتباط این بیماری با ناباروری و سرطان را شرح می‌دهیم و در نهایت، راهکارهای پیشگیری و مدیریت آن را می‎گوییم. 

اگر شما یا اطرافیانتان با این دغدغه روبه‌رو هستید، مطالعۀ این مطلب می‌تواند یک گام مهم در مسیر آگاهی، سلامت و تصمیم‌گیری درست باشد. پس تا انتها ما را همراهی کنید.

نوبت‌دهی درمان زگیل تناسلی

مطب مجهز و به روز

درمان با لیزر و کرایو

23 سال سابقه درمانی

نوبت‌دهی آنلاین و تلفنی

علائم زگیل تناسلی در مردان چیست؟ 

زگیل تناسلی مردان یکی از شایع‌ترین عوارض ابتلا به ویروس پاپیلوم انسانی (Human papillomavirus) است که معمولاً از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود. 

این ضایعات همیشه بلافاصله بعد از تماس ظاهر نمی‌شوند و ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد تا دیده شوند. شناخت علائم اولیۀ این بیماری به تشخیص سریع‌تر و درمان به‌موقع آن کمک می‌کند.

در ادامه علائم زگیل تناسلی در مردان را لیست کرده‌‎ایم:

• روی پوست آلت یا اطراف آن برجستگی‌های کوچک و خشن ایجاد می‌شود.
• زگیل‌ها ممکن است سفید، صورتی یا هم‌رنگ پوست باشند.
• این ضایعات معمولاً بدون درد هستند.
• زگیل‌ها می‌توانند به‌صورت تکی یا به شکل خوشه‌ای شبیه گل‌کلم رشد کنند.
• محل بروز زگیل‌ها بیشتر روی آلت، کیسۀ بیضه، پرینه (بین مقعد و آلت) یا اطراف مقعد است.
• در بعضی مردان زگیل‌ها باعث خارش یا سوزش می‌شوند.
• گاهی خونریزی خفیف در محل زگیل دیده می‌شود.
• برخی افراد هنگام رابطۀ جنسی یا ادرار کردن احساس ناراحتی یا درد دارند.
• ممکن است زگیل‌ها در صورت تحریک مداوم یا اصطکاک، دچار خارش شدیدتر، سوزش یا حتی زخم سطحی شوند.

زگیل تناسلی مردان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک معمولاً زگیل تناسلی را با یک معاینۀ ساده تشخیص می‌دهد. در این معاینه، ناحیۀ تناسلی، کیسۀ بیضه، پرینه و در صورت نیاز اطراف مقعد بررسی می‌شود. به این دلیل که شکل و محل ضایعه در بیشتر موارد به‌تنهایی برای تشخیص کافی است.

اگر ظاهر زگیل‌ها غیرمعمول باشد یا پزشک به نوع خاصی از ویروس مشکوک شود، آزمایش HPV Typing را تجویز می‌کند تا نوع دقیق ویروس مشخص شود. در مواردی هم که احتمال وجود زگیل در داخل مقعد وجود دارد، پزشک با کمک وسیله‌ای به نام آنوسکوپ، داخل کانال مقعد را بررسی می‌کند.

به این ترتیب، تشخیص زگیل تناسلی معمولاً ساده است و تنها در شرایط خاص به آزمایش یا بررسی دقیق‌تر نیاز دارد.

علائم زگیل تناسلی مزمن

اگر ویروس HPV برای مدت طولانی در بدن باقی بماند و درمان یا کنترل مناسب انجام نشود، زگیل‌ها می‌توانند مزمن شوند. در این حالت ضایعات به مرور تغییر شکل می‌دهند و معمولاً ظاهر و علائم آزاردهنده‌تری نسبت به مراحل اولیه دارند که به قرار زیر است:

• بزرگ‌تر و ضخیم‌تر شدن زگیل‌ها
• گسترش خوشه‌ای و سطح ناصاف‌تر
• التهاب یا زخم شدن پوست اطراف ناحیۀ درگیر
• افزایش احتمال خارش، درد موضعی یا ترشح از ضایعات

آیا زگیل تناسلی درمان‌نشده عوارض دارد؟ 

بله، زگیل تناسلی اگر درمان نشود می‌تواند عوارض متعددی ایجاد کند. هرچند در اغلب موارد، عفونت HPV ظرف دو سال به‌طور خودبه‌خود توسط سیستم ایمنی بدن پاک‌سازی می‌شود؛ اما این به معنای بی‌خطر بودن بیماری نیست. در ادامه مهم‌ترین عوارض زگیل درمان‌نشده را گفته‌‎ایم:

• در برخی موارد، زگیل‌های درمان‌نشده ممکن است در اثر تحریک یا خراش، باعث عفونت‌های ثانویه موضعی شوند. 
• اثرات روانی مانند اضطراب عملکرد جنسی یا کاهش میل جنسی از جمله عوارض این عارضه است. 
• انسداد مجرای ادرار توسط زگیل‌های بزرگ می‌تواند منجر به سوزش یا دشواری در ادرار شود.
• در موارد مزمن یا در افراد دارای نقص ایمنی، احتمال ابتلا به سرطان آلت تناسلی ناشی از انواع پرخطر HPV (به‌ویژه نوع ۱۶) افزایش پیدا می‌کند. 
• مضرات زگیل تناسلی مردان فقط به جسم محدود نمی‌شود. نگرانی از انتقال به شریک جنسی، احساس شرم، افت اعتمادبه‌نفس و اختلال در روابط، تأثیر روانی قابل‌توجه این عارضه هستند. 

حالا برای اینکه درک بهتری از تبعات درمان نکردن زگیل تناسلی داشته باشید، خلاصه‌‎ای از عوارض عدم درمان این بیماری را در جدول زیر آورده‌ایم:

خطرات و عوارض زگیل تناسلی در مردان

اگرچه زگیل تناسلی ممکن است بدون علامت و بی‌خطر به‌نظر برسد، اما همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردیم، نادیده‌گرفتن یا درمان نکردن آن می‌تواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد. 

این زگیل‌ها توسط ویروس HPV ایجاد می‌شوند که برخی از انواع آن با سرطان و مشکلات باروری در ارتباط مستقیم هستند. اگر این ویروس در بدن باقی بماند، می‌تواند از یک ضایعۀ ساده به مشکلات بزرگی تبدیل شود. بنابراین مهم‌ترین مضرات زگیل تناسلی در مردان به قرار زیر است:

• افزایش خطر ابتلا به سرطان آلت
• اختلال در کیفیت اسپرم و ناباروری
• التهاب مزمن در ناحیۀ تناسلی یا مجاری ادراری
• انتقال دائمی عفونت به شریک جنسی
• ایجاد زخم، بوی بد و عفونت‌های ثانویه
• تأثیر روانی شدید بر میل و عملکرد جنسی

آیا زگیل تناسلی باعث ناباروری در آقایان می‌شود؟

زگیل تناسلی به‌طور مستقیم ناباروری ایجاد نمی‌کند، اما بعضی از انواع ویروس HPV می‌توانند کیفیت اسپرم را تحت‌تأثیر قرار دهند. تحقیقات نشان داده که وجود HPV در مایع منی ممکن است باعث کاهش تحرک اسپرم‌ها و پایین آمدن احتمال باروری شود.

این تأثیر معمولاً از طریق کاهش تعداد و تحرک اسپرم‌ها، آسیب به DNA آن‌ها، التهاب در بافت‌های تناسلی مثل بیضه یا اپیدیدیم و در بعضی موارد ایجاد انسداد نسبی در مسیر خروج مایع منی اتفاق می‌افتد.

به همین دلیل، هرچند ناباروری قطعی در همه مبتلایان دیده نمی‌شود، اما حضور ویروس می‌تواند شانس باروری را در برخی مردان کمتر کند.

رابطۀ بین HPV و سرطان آلت تناسلی مردانه

HPV نوع 16 و 18، جزو انواع پرخطر ویروس زگیل تناسلی محسوب می‌شوند و در صورت باقی‌ماندن طولانی در بدن، می‌توانند بدخیم شوند. به همین دلیل، حدود 40 تا 50٪ کل موارد سرطان آلت تناسلی (Penile Cancer)  با HPV مرتبط هستند و HPV-16 عامل حدود 60 تا 63٪ از موارد HPV مثبت است. 

بااین‌حال، طبق اعلام CDC در سال ۲۰۲۳، واکسن HPV در پیشگیری از بیش از ۹۰٪ سرطان‌های مرتبط با انواع پرخطر HPV، به‌ویژه HPV-16 و HPV-18، مؤثر است. این موضوع شامل سرطان دهانۀ رحم، مقعد و برخی موارد سرطان آلت، گلو و دهان نیز می‌شود.

درگیری مجاری ادراری آقایان با HPV  

گاهی زگیل‌های تناسلی درست در ناحیۀ خروجی پیشابراه (مجرای ادراری) ایجاد می‌شوند. در این حالت، فرد ممکن است با مشکلاتی روبه‌رو شود که زندگی روزمره و حتی دفع ادرار را سخت‌تر کند.

شایع‌ترین نشانه‌ها در چنین شرایطی شامل سوزش یا درد هنگام ادرار کردن، بروز ترشحات غیرعادی از مجرا یا احساس فشار و انسداد در مسیر ادرار است. در برخی مردان هم این وضعیت می‌تواند باعث تکرر ادرار یا حتی التهاب مزمن پیشابراه شود.

ارتباط بین زگیل تناسلی و اختلالات جنسی مردان

زگیل تناسلی فقط یک مشکل جسمی نیست؛ حتی اگر بدون درد باشد، باز هم می‌تواند فشار روانی زیادی ایجاد کند. بسیاری از مردان به‌دلیل ترس از انتقال بیماری، میل جنسی کمتری پیدا می‌کنند. اضطراب و نگرانی هم باعث می‌شود در زمان رابطه دچار استرس شوند یا عملکرد جنسی آن‌ها تحت‌تأثیر قرار بگیرد.

از طرف دیگر، تغییر ظاهر ناحیۀ تناسلی می‌تواند احساس شرم یا کاهش اعتمادبه‌نفس ایجاد کند. همین موضوع بعضی افراد را به سمت دوری از رابطۀ جنسی سوق می‌دهد و در نتیجه زندگی عاطفی یا زناشویی آن‌ها هم آسیب می‌بیند.

عفونت‌های ثانویه ناشی از HPV در مردان

اگر زگیل‌ها دچار خراش، التهاب یا زخم شوند، محل مناسبی برای ورود باکتری‌ها خواهند بود. در ادامه توجه شما را به برخی نشانه‌های عفونت ثانویه ناشی از HPV جلب می‌کنیم:

• ترشحات چرکی یا بوی بد
• قرمزی یا تورم اطراف زگیل
• درد یا خونریزی
• افزایش تعداد ضایعات در زمان کوتاه

چه زمانی زگیل تناسلی در مردان مزمن می‌شود؟

زگیل‌های تناسلی در برخی افراد، به‌ویژه آن‌هایی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، ممکن است عودکننده یا مقاوم به درمان باشند. نشانه‌هایی که می‌توانند نشان‌دهندۀ پایداری طولانی‌مدت عفونت HPV باشند، عبارت‌اند از:

• عود زگیل‌ها پس از چندین بار درمان
• باقی‌ماندن زگیل بیش از ۶ ماه در افراد سالم یا طولانی‌تر در بیماران نقص ایمنی
• کاهش پاسخ به درمان‌های رایج مانند کِرایوتراپی یا ایمی‌کوییمود (Imiquimod)
• گسترش زگیل به نواحی جدید، به‌ویژه در بیماران HIV مثبت

میزان شیوع عوارض HPV در مردان

بر اساس داده‌های منابع رسمی CDC، میزان شیوع عوارض HPV در مردان به قرار زیر است:

چرا مردان درمان زگیل تناسلی را نادیده می‎گیرند؟

نادیده گرفتن درمان زگیل تناسلی در میان آقایان رفتاری شایع اما نگران‌کننده است. هرچند این بیماری به‌ظاهر خوش‌خیم به نظر می‌رسد، اما عوارض HPV در مردان می‌تواند از مشکلات فیزیکی و روانی گرفته تا خطر انتقال به شریک جنسی یا ابتلا به برخی سرطان‌ها گسترده باشد. 

بااین‌حال، بسیاری از آنها به دلایل مختلف از پیگیری درمان خودداری می‌کنند. در ادامه، به بررسی مهم‌ترین دلایل بی‌توجهی مردان به درمان زگیل تناسلی می‌پردازیم:

باورهای اشتباه درباره زگیل تناسلی

بخشی از مردان تصورات اشتباهی در خصوص این بیماری دارند که باعث تأخیر در مراجعه و حتی انتقال ویروس به شریک جنسی می‌شود. در‌حالی‌که زگیل تناسلی بدون درمان می‌تواند عود کند، گسترش یابد یا در مواردی با انواع پرخطر HPV همراه باشد. برخی از این باورهای اشتباه به قرار زیر است:

• زگیل تناسلی خودبه‎خود خوب می‌شود و نیازی به درمان ندارد.
• این فقط یک مسئلۀ زیبایی است، نه یک بیماری جدی.
• زگیل تناسلی برای مردها باعث سرطان نمی‎شود و فقط زنان باید نگران HPV باشند.

ترس از مراجعه و خجالت اجتماعی

یکی از مهم‌ترین موانع درمان، تابوهای فرهنگی و شرم از مراجعه به پزشک است. بسیاری از آقایان از مطرح کردن مشکل خود خجالت می‌کشند یا نگران قضاوت شدن توسط پزشک یا اطرافیان هستند. این احساس، باعث پنهان‌کاری و ادامه یافتن چرخۀ بیماری می‌شود. این در حالی است که درمان در مراحل اولیه بسیار ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر است.

آگاهی کم نسبت به واکسن HPV

بخش زیادی از افراد هنوز از وجود واکسن HPV و فواید آن بی‌اطلاع هستند. این واکسن می‌تواند از ابتلا به انواع پرخطر ویروس و در نتیجه خطرات زگیل تناسلی برای مردان، مانند سرطان آلت، گلو یا مقعد پیشگیری کند. متأسفانه آگاهی پایین از ویروس HPV باعث شده بسیاری از مردان حتی در سن مناسب نیز برای واکسیناسیون اقدام نکنند.

آیا زگیل تناسلی در مردان خطرناک است؟  

زگیل تناسلی در مردان همیشه خوش‌خیم نیست. اگر ناشی از انواع پرخطر ویروس HPV باشد یا درمان نشود، می‌تواند با عوارض جدی جسمی و روانی همراه باشد. برخی از این خطرات بر خود فرد تأثیر می‌گذارند و برخی دیگر بر شریک جنسی. مهم‌ترین خطرات زگیل برای سلامت جنسی به قرار زیر است:

• افزایش خطر سرطان آلت تناسلی در صورت ابتلا به HPV نوع 16 یا 18
• افزایش احتمال سرطان مقعد تا ۱۷ برابر در مردانی که رابطۀ مقعدی دارند یا HIV مثبت هستند
• احتمال بروز سرطان‌های مرتبط با HPV در ناحیۀ دهان، گلو و پایه زبان
• انتقال ویروس به شریک جنسی حتی در صورت نداشتن علائم
• ایجاد زگیل‌های قابل مشاهده و گاهی دردناک در ناحیۀ تناسلی یا اطراف مقعد
• افزایش خطر سرطان دهانۀ رحم در شریک جنسی زن در صورت انتقال ویروس
• کاهش اعتمادبه‌نفس جنسی، اضطراب و نگرانی روانی مداوم
• مزمن شدن عفونت HPV در مردان با ضعف ایمنی یا تأخیر در درمان
• عود مکرر زگیل‌ها در صورت درمان ناقص یا خوددرمانی غیراستاندارد
• نبود علامت در مراحل اولیه و ناآگاهی فرد از ابتلا

علائم پیشرفت زگیل تناسلی

زگیل تناسلی ممکن است در برخی افراد بدون تغییر باقی بماند، اما در دیگران به‌مرور زمان رشد می‌کند یا تغییر شکل می‌دهد. شناخت علائم پیشرفت آن می‌تواند به تشخیص زودهنگام و جلوگیری از عوارض کمک کند. برخی از مهم‌ترین علائم HPV در آقایان به قرار زیر است:

• افزایش تعداد و اندازۀ ضایعات در نواحی مختلف
• شکل‌گیری خوشه‌ای یا شباهت ضایعات به گل‌کلم
• زبری بیشتر و تغییر بافت به حالت نامنظم
• خارش، سوزش یا درد در اثر تماس یا اصطکاک
• خونریزی به‌ویژه هنگام رابطۀ جنسی یا تحریک
• احساس ناراحتی یا اختلال در ادرار در صورت درگیری ناحیۀ مجرای ادراری

راه‌های انتقال زگیل تناسلی در مردان

ویروس HPV در مردان از طریق تماس مستقیم پوست با پوست، به‌ویژه هنگام فعالیت جنسی، منتقل می‌شود. فرد آلوده می‌تواند حتی بدون وجود علائم ظاهری ناقل ویروس باشد. شایع‎ترین راه‌های انتقال این ویروس به قرار زیر است:

1. تماس جنسی واژینال با فرد آلوده
2. تماس جنسی مقعدی با فرد آلوده
3. تماس جنسی دهانی با فرد دارای ویروس HPV
4. تماس پوست ناحیۀ تناسلی با ناحیۀ آلوده حتی بدون دخول
5. انتقال ویروس از فردی که علائم ندارد اما ناقل است

آیا زگیل تناسلی باعث افزایش ریسک سرطان در مردان می‎شود؟

زگیل تناسلی در بیشتر موارد خوش‌خیم است، اما اگر ناشی از تیپ‌های پرخطر ویروس HPV مانند HPV-16 یا HPV-18 باشد، احتمال بروز سرطان در مردان وجود دارد. این نوع ویروس‌ها می‌توانند به مرور تغییراتی در سلول‌ها ایجاد کنند و اگر عفونت برای مدت طولانی باقی بماند، زمینه را برای سرطان فراهم کنند.

هرچند احتمال سرطان در مردان به مراتب کمتر از زنان است و مشابه سرطان دهانۀ رحم اهمیت گسترده‌ای ندارد، اما همچنان ریسک‌هایی وجود دارد. بیشترین سرطان‌هایی که با HPV در مردان ارتباط دارند شامل موارد زیر می‌شوند:

• سرطان مقعد که در بیش از ۹۰ درصد موارد با HPV مرتبط است.
• سرطان آلت تناسلی که بین ۶۰ تا ۷۰ درصد بیماران آن به HPV مبتلا هستند.
• سرطان ناحیۀ گلو، لوزه و پایۀ زبان که ارتباط نزدیکی با ویروس HPV-16 دارد، به‌ویژه در مردان.

مشکل اینجاست که بسیاری از مردان از ابتلای خود به HPV آگاه نیستند، چون این ویروس معمولاً بدون علامت باقی می‌ماند و ممکن است سال‌ها در بدن فعال باشد. همین بی‌خبری باعث می‌شود سلول‌ها فرصت کافی برای ورود به مراحل پیش‌سرطانی پیدا کنند.

برخی گروه‌ها بیش از دیگران در معرض خطر هستند؛ از جمله مردانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند (مثلاً بیماران مبتلا به HIV)، مردانی که با هم‌جنس خود رابطۀ جنسی دارند و کسانی که شرکای جنسی متعدد دارند یا شریک جنسی‌شان آلوده به HPV است.

راه‌های پیشگیری از زگیل تناسلی در مردان

واکسن HPV (HPV Vaccine) یکی از مؤثرترین راهکارها برای پیشگیری از این بیماری است که طبق توصیۀ CDC، می‌تواند تا ۹۰٪ از سرطان‌های وابسته به HPV را پیشگیری کند. دیگر راهکارهای پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی در مردان استفاده از کاندوم، محدود کردن تعداد شرکای جنسی و مراجعۀ زودهنگام به پزشک متخصص در صورت مشاهده علائم اولیه است.

جمع‌‎بندی

زگیل تناسلی فقط یک مشکل سطحی نیست؛ در صورت درمان‌نشدن می‌تواند منجر به مشکلاتی جدی مانند ناباروری، سرطان یا اختلال عملکرد جنسی شود. ویروس HPV، عامل اصلی این بیماری، در بسیاری از موارد بدون علامت باقی می‌ماند و همین موضوع تشخیص و پیشگیری را دشوارتر می‌کند.

آقایان باید نسبت به علائم هشداردهنده آگاه باشند و از به تعویق انداختن مراجعه خودداری کنند. مراجعۀ زودهنگام به متخصص، پیگیری درمان تا پایان و پرهیز از خوددرمانی، قدم‌هایی حیاتی برای کنترل این بیماری است.

استفاده از روش‌های تشخیصی مناسب، رعایت بهداشت جنسی و واکسیناسیون HPV می‌تواند از بسیاری از عوارض ویروس HPV جلوگیری کند. برای اطلاعات تکمیلی پیشنهاد می‌کنیم مطلب جامع خطرات و عوارض زگیل تناسلی را مطالعه کنید.

سؤالات متداول