عمل جراحی افزایش حجم مثانه با سیستوپلاستی، که به عنوان آگمنتیشن مثانه نیز شناخته می‌شود، یک روش تخصصی و پیچیده است که برای بهبود عملکرد مثانه و افزایش ظرفیت آن به کار می‌رود.
این عمل جراحی برای افرادی که مثانه آنها به اندازه کافی بزرگ نیست یا خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده است، توصیه می‌شود.
مشکلاتی مانند بی اختیاری ادرار، افزایش فشار داخل مثانه، و برگشت ادرار به کلیه‌ها از جمله مسائلی هستند که با این جراحی قابل درمان اند.
فرآیند جراحی شامل استفاده از بخش‌هایی از روده یا معده برای افزایش حجم مثانه است.
مثانه چیست و چگونه کار می‌کند؟
مثانه عضوی بادکنک شکل در قسمت پایین شکم است که وظیفه اصلی آن ذخیره ادرار است. عضلات کف لگن مثانه را در جای خود نگه می‌دارند.
هنگامی که مثانه خالی است، ماهیچه‌های آن شل و هستند و با پر شدن مثانه، سیگنال‌های عصبی به مغز ارسال می‌شوند که نیاز به دفع ادرار را اطلاع می‌دهند.
مغز به عضلات مثانه دستور می‌دهد تا منقبض شوند و این انقباضات باعث خروج ادرار از مثانه شده و سپس ادرار از طریق مجرای ادراری به بیرون از بدن هدایت می‌شود مجرای ادرار دارای ماهیچه‌هایی به نام اسفنکتر است که به بسته نگه داشتن مجرای ادرار کمک می‌کنند و از نشت ادرار جلوگیری می‌کند.
زمانی که مثانه منقبض می‌شود,این اسفنکتر‌ها باز شده و اجازه خروج ادرار را می‌دهند
دلایل انجام آگمنتیشن مثانه
در برخی افراد مثانه به اندازه کافی گنجایش ذخیره ادرار تولید شده توسط کلیه‌ها را ندارد که این مسئله می‌تواند باعث بی اختیاری ادراری شود در موارد دیگر در پی از دست رفتن خاصیت ارتجاعی عضله ی مثانه فشار داخل مثانه افزایش می‌یابد و این افزایش فشار می‌تواند مانع از تخلیه مناسب ادرار شود.
گاها این افزایش فشار داخلی مثانه می‌تواند ادرار را به عقب و به سمت کلیه‌ها هدایت کند که باعث ایجاد ریفلاکس ادراری می‌شود
هرکدام از شرایط ذکر شده می‌توانند باعث بی اختیاری ادراری , عفونت‌های دستگاه ادراری و یا آسیب کلیه‌ها شوند
هدف از انجام عمل افزایش ظرفیت مثانه (آگمنیشن مثانه ) بزرگتر کردن مثانه ,کاهش فشار داخلی آن و افزایش خاصیت ارتجاعی مثانه است
اقدامات قبل از جراحی سیستوپلاستی
پیش از انجام جراحی بزرگ کردن مثانه، پزشک برای بررسی عملکرد و ساختار مثانه و کلیه‌ها، آزمایشاتی را تجویز می‌کند که ممکن است شامل موارد زیر باشد
- آزمایش خون
- عکسبرداری با اشعه ایکس
- بررسی فشار داخلی مثانه (یورودینامیک)
این تست‌ها ممکن است پس از جراحی برای اطمینان از بهبود مثانه تکرار شوند.
نحوه جراحی سیستوپلاستی
عمل جراحی سیستوپلاستی حدوداً ۳ تا ۶ ساعت طول می‌کشد. در حین جراحی، جراح از قسمتی از روده یا معده برای بزرگ کردن مثانه استفاده می‌کند. مراحل جراحی شامل موارد زیر است.
- ایجاد برش در شکم
- باز کردن قسمت بالایی مثانه
- بریدن قسمتی از روده یا معده
- بخیه زدن قسمت بریده شده به مثانه به صورت وصله
بعد از جراحی سیستوپلاستی
بیشتر بیماران 5 تا 7 روز در بیمارستان می‌مانند. در روزهای اول پس از جراحی، بیمار نمی‌تواند غذا یا نوشیدنی مصرف کند
پس از بازگشت عملکرد روده، بیمار با مایعات شفاف شروع به تغذیه می‌کند و به تدریج غذا‌های جامد نیز به رژیم غذایی بیمار اضافه می‌شود.
پس از جراحی، ممکن است مثانه به طور طبیعی قادر به تخلیه ادرار نباشد. بنابراین، بیشتر بیماران باید یاد بگیرند که چگونه یک لوله نازک به نام سوند (کاتتر) را از طریق مجرای ادرار یا سوراخ مخصوص که در سقف مثانه زیر ناف توسط جراح ایجاد شده وارد مثانه کنند.
این سوند به تخلیه کامل مثانه کمک می‌کند و به این روش سوندگذاری متناوب تمیز یا CIC گفته می‌شود. انجام منظم این کار پس از جراحی بسیار مهم است چرا که از پر شدن بیش از حد و کشیدگی مثانه جلوگیری می‌کند و مثانه دچار پارگی نخواهد شد
همچنین، بافت روده بریده شده و به کار گرفته شده در مثانه ترشحات موکوسی تولید می‌کند که باید شستشو داده شود تا از تشکیل عفونت یا سنگ در مثانه جلوگیری شود.
بیشتر بیماران پس از شش هفته به حالت عادی خود بازمی‌گردند. بهبودی کامل ممکن است تا سه ماه طول بکشد و بیمار باید از فعالیت‌های فیزیکی شدید خودداری کند.
توجه به دستورات پزشک در طول دوره بهبودی بسیار مهم است.
حدوداً ۳ تا ۴ هفته پس از جراحی، چندین عکس رادیولوژی با ماده حاجب از مثانه گرفته می‌شود و در صورت ترمیم کامل، سوند داخل مثانه خارج می‌گردد.
جمع بندی
سیستوپلاستی یا آگمنتاسیون مثانه، یک عمل جراحی است که برای افزایش حجم و بهبود عملکرد مثانه انجام می‌شود. این جراحی معمولاً در مواردی که مشکلاتی مانند نشت ادرار، اسپاستیسیته مثانه، کاهش ظرفیت مثانه و عملکرد نادرست عضلات مثانه وجود دارد، توصیه می‌شود. در این روش، بخشی از روده به مثانه پیوند زده می‌شود تا ظرفیت آن افزایش یابد. پس از جراحی، مراقبت‌های خاصی مانند استفاده از سوند ضروری است.
این جراحی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند و مشکلات مرتبط با اختلالات مثانه را کاهش دهد.
