عوارض زگیل تناسلی در زنان معمولاً جدیتر از مردان است، چرا که این بیماری نهتنها بر سلامت جنسی و باروری زنان تأثیر میگذارد، بلکه میتواند خطر ابتلا به برخی سرطانها را هم افزایش دهد. برخلاف ظاهر ساده و گاهی بیعلامت زگیلها، اگر این ضایعات بهموقع شناسایی و درمان نشوند، ممکن است به مشکلات پیچیدهتری مثل دیسپلازی دهانه رحم و سرطان منجر شوند.
زنان مبتلا به HPV معمولاً در ابتدا فقط زائدههایی کوچک و قابل چشمپوشی میبینند و گاهی هیچ علامتی ندارند. اما بیتوجهی یا خجالت از مراجعه به پزشک، میتواند شرایط را بهمرور وخیمتر کند و علاوهبر تأثیر بر روابط جنسی و باروری، سلامت روان فرد را نیز دچار چالش کند.
البته، بسیاری از انواع ویروس HPV خطرناک نیستند و مهمتر از همه اینکه با آگاهی، پیگیری منظم و مراجعه بهموقع به پزشک میتوان از عوارض جدیتر جلوگیری کرد. در این مقاله بهطور کامل به بررسی خطرات و عوارض زگیل تناسلی در زنان میپردازیم و راهکارهایی برای پیشگیری و مدیریت آن ارائه میدهیم.
زگیل تناسلی در زنان چیست؟
زگیل تناسلی یک بیماری ناشی از ویروس HPV یا همان ویروس پاپیلوم انسانی است که عمدتاً از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی منتقل میشود. این بیماری که یکی از شایعترین شکلهای بروز عفونت ناشی از ویروس HPV در زنان بهحساب میآید.
این بیماری اغلب بدون علامت شروع میشود اما گاهی هم خود را به شکل زائدههای پوستی کوچک و گاهی خوشهای روی ناحیه تناسلی مثل واژن، فرج، دهانه رحم یا اطراف مقعد نشان میدهد. البته مهمترین موضوع دربارۀ این بیماری، نوع ویروسی است که فرد به آن مبتلا شده است.
سویههای مختلف ویروس HPV
پاپیلومای انسانی (Human papillomavirus) یا همان HPV بیش از ۲۰۰ سویۀ مختلف دارد که در ۲ گروه کمخطر و پرخطر جای میگیرند. نوع ویروس مشخص میکند که فرد در معرض چه عوارضی قرار دارد؛ زیرا تنها بعضی از آنها باعث زگیل تناسلی و بیماریهای جدیتر در زنان میشوند.
سویههای کمخطر HPV و عوارض آنها
دو مورد از شایعترین انواع ویروس HPV در گروه کمخطر، سویههای 6 و 11 هستند. بیش از ۹۰٪ از زگیلهای تناسلی (مثل زگیل واژینال یا اطراف مقعد) ناشی از این دو سویه هستند. این دو سویه اگرچه باعث ظاهر ناخوشایند ناحیه تناسلی میشوند ولی احتمال اینکه منجر به سرطان شوند، بسیار کم است.
عوارض فیزیکی و عملکردی
خیلی از زگیلهای تناسلی، بهجز زائدههای پوستی علامت دیگری ندارند. با این حال، گاهی فرد علائم دیگری مثل خارش، سوزش یا درد بهخصوص هنگام دفع ادرار را هم تجربه خواهد کرد.
عوارض جنسی و روانی
زگیل تناسلی علاوه بر تأثیرات قبلی، روان و زندگی جنسی فرد را هم ممکن است تحت تأثیر قرار دهد. در موارد خاص ممکن است فرد رابطه جنسی دردناکی را تجربه کند که همین میتواند باعث کاهش میل جنسی شود.
از طرف دیگر، ترس از انتقال ویروس به شریک جنسی و احساس شرم از ظاهر ناحیه تناسلی ممکن است باعث پریشانی روانی، اضطراب و حتی افسردگی شود.
مطب مجهز و تخصصی
درمان زگیل با لیزر و کرایو
23 سال سابقه درمانی درخشان
عوارض بارداری و انتقال به نوزاد
یکی از مهمترین نگرانیهای خانمهای باردار مبتلا به زگیل تناسلی، انتخاب روش درمانیای است که هم برای خودشان و هم برای جنین بیخطر باشد. بهطور کلی درمان زگیلها بیشتر با روشهایی مثل کرایوتراپی (انجماد)، لیزر و کوتر انجام میشود. خوشبختانه این روشها در دوران بارداری نیز قابل استفاده هستند و خطری برای مادر یا جنین ایجاد نمیکنند.
یکی دیگر از عوارض بسیار نادر را میتوان انتقال ویروس به نوزاد دانست. در موارد نادر، ویروس HPV میتواند هنگام زایمان به نوزاد منتقل شود و باعث ایجاد زگیل حنجره (پاپیلوماهای تنفسی) در نوزاد شود.
با توجه به خطرات زگیل تناسلی در دوران بارداری، میتوان اینگونه گفت که چکاپ منظم در این دوران اهمیت بسیار زیادی دارد.
سویههای پرخطر و عوارض آنها
برخی دیگر از انواع ویروس جزء سویههای خطرناک HPV بهحساب میآیند که شایعترین آنها دو نوع ۱۶ و ۱۸ هستند. در صورت ابتلای زنان به سویههای پرخطر، مضرات HPV برای آنها تنها به زگیل محدود نمیشود و ممکن است پیامدهای جدیتری هم داشته باشد. در ادامه این خطرات را شرح میدهیم.
دیسپلازی و تغییرات بافتی پیشسرطانی
سویههای پرخطر ممکن است بدون علامت باشند؛ اما میتوانند سلولهای دهانه رحم را تغییر دهند و باعث تغییرات پیش سرطانی شوند که به آن اصطلاحاً دیسپلازی گفته میشود. در بسیاری از موارد دیسپلازی سالها قبل از تبدیل به سرطان شروع میشود و حتی ممکن است فرد بیمار زگیل تناسلی هم نداشته باشد.
از این رو ممکن است بیمار سالها متوجه این موضوع نشود. دیسپلازی یا تغییر بافت دهانه رحم فقط با چکاپهای دورهای و تست پاپ اسمیر تشخیص داده میشود.
سرطان دهانۀ رحم
سرطان دهانه رحم یکی از شایعترین سرطانهای ناشی از ابتلا به سویههای پرخطر HPV و از مهمترین عوارض این ویروس است. در بیشتر موارد، این نوع سرطان به دلیل درگیری بدن با ویروس HPV نوع ۱۶ و ۱۸ رخ میدهد.
سایر سرطانها (واژن، مقعد، گلو)
ویروس HPV پرخطر علاوه بر سرطان دهانه رحم ممکن است باعث شکلگیری سلولهای سرطانی در نواحی دیگر هم بشود که از جمله آنها میتوان به سرطان واژن و سرطان مقعد اشاره کرد.
نکتهای که احتمالاً کمتر درباره آن شنیدهاید، ارتباط HPV با سرطان گلو و دهان است. این نوع سرطان معمولاً بر اثر داشتن رابطه جنسی دهانی با فرد آلوده به HPV رخ میدهد و ممکن است ناحیه گلو، زبان یا حلق را درگیر کند.
مطب مجهز و تخصصی
درمان زگیل با لیزر و کرایو
23 سال سابقه درمانی درخشان
راههای درمان زگیل تناسلی
روشهای مختلفی برای درمان زگیل واژن و سایر نواحی وجود دارد اما اینکه پزشک از چه روشی استفاده کند به محل زگیل، گستردگی آن و شرایط فردی هر بیمار بستگی دارد.
در ادامه، مؤثرترین روشهای درمانی زگیل تناسلی را به شما معرفی خواهیم کرد؛ از داروهای موضعی گرفته تا روشهای پیشرفتهتری مانند فریز (کرایوتراپی)، لیزر و جراحی.
داروهای موضعی و تأثیر آنها
تجویز داروهای موضعی، ابتداییترین روش درمان زگیل تناسلی است. این داروها معمولاً بهصورت پماد یا محلول روی ناحیۀ زگیل زده میشوند و با تحریک سیستم ایمنی یا از بین بردن سلولهای آلوده، باعث حذف زائدهها میشوند.
از جمله این داروها میتوان به ایمیکیمود (Imiquimod)، تریکلرواستیک اسید (TCA) و پودوفیلین (Podophyllin) اشاره کرد.
فراموش نکنید که این داروها باید حتماً تحت نظر پزشک استفاده شوند؛ چون مصرف نادرست آنها باعث التهاب یا سوختگی میشود. همچنین، بهتنهایی و بدون روشهای دیگر معمولا موثر نیستند.
مطب مجهز و تخصصی
درمان زگیل با لیزر و کرایو
23 سال سابقه درمانی درخشان
کرایوتراپی، لیزر و جراحی
در این بخش به معرفی اصلیترین روشهای درمان یا به عبارت دیگر، حذف زگیلهای تناسلی میپردازیم:
۱. کرایوتراپی (فریز کردن با نیتروژن مایع): یک روش کمتهاجمی و مؤثر برای حذف زائدههای کوچک تا متوسط است و حتی در دوران بارداری نیز میتوان از آن استفاده کرد.
۲. لیزر: این روش در عین حال که دقت بالایی دارد، آسیب بسیار کمی به بافتهای سالم میزند و بهطور خاص از آن برای حذف زگیلهای نواحی حساس مثل واژن یا مقعد استفاده میشود.
۳. جراحی: از این روش وقتی استفاده میشود که زگیلها بسیار زیاد و گسترده باشند یا پزشک تصمیم بگیرد که از بافت درگیر نمونهبرداری کند.
| مقایسه روشهای درمانی | |||
| مزایا | معایب | مدتزمان بهبودی | روش درمان |
| غیرتهاجمی، تقویت ایمنی، مناسب زگیلهای محدود | اثر محدود و فقط قابل استفاده برای زوائد کوچک | چند روز | داروهای موضعی مثل پودوفیلین |
| درد و خونریزی کمتر، قابل استفاده در بارداری | احتمال تاول، تورم، برگشت ضایعه | ا جلسه | کرایوتراپی |
| احتمال پایین بازگشت، دقت بالا، اسکار کم | نیاز به تجهیزات تخصصی، التهاب موقت | ا جلسه | لیزر |
| اثربخشی بالا در یک جلسه، مناسب زگیلهای بزرگ | احتمال سوختگی یا جای زخم | ۱ جلسه | جراحی/الکتروکوتر |
نکته: همه روشهای گفتهشده برای از بین بردن ضایعات پوستی یا همان زگیلها بهکار میروند و معمولاً در یک جلسه هم قابل انجام هستند. اما باید توجه داشت که هیچکدام از این روشها ویروس را از بدن حذف نمیکنند؛ به همین دلیل امکان عود یا ظاهر شدن مجدد زگیلها وجود دارد.
پیشگیری از بروز عوارض زگیل تناسلی
همانطور که اشاره کردیم، حذف زگیلهای تناسلی باعث از بین رفتن ویروس HPV نمیشود؛ اما عوارض آن تا حد زیادی قابل مدیریت و کنترل است. 2 نکتۀ مهم برای این کار این است که بهموقع برای پاکسازی زگیل اقدام کنید و پس از آن، نکات لازم برای پیشگیری از عود مجدد آن را رعایت کنید.
مراجعۀ بهموقع به پزشک
اگر متوجه هرگونه ضایعه برجسته، گوشتی یا شبیه خال در ناحیۀ تناسلی شدید که بعد از چند هفته از بین نرفت و حتی بیشتر و گستردهتر شد، بهتر است برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید.
از علائم خطرناک زگیل زنان میتوان به گسترش سریع زائدهها، خونریزی غیرطبیعی یا زخمهایی اشاره کرد که بهبود پیدا نمیکنند. هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید، احتمال پیشرفت بیماری، تغییرات پیشسرطانی و انتقال آن به شریک جنسی هم کمتر میشود.
پیشگیری از عود مجدد بیماری
پس از پاکسازی زگیلها احتمال بازگشت آنها وجود دارد. علاوهبرآن، درصورت داشتن سبک زندگی و روابط جنسی پرخطر، ممکن است به سایر سویههای ویروس نیز مبتلا شوید. در ادامه راهکارهایی را برای پیشگیری از این اتفاق مرور میکنیم.
نقش سیستم ایمنی بدن در بروز عوارض
اگر سیستم ایمنی بدن به هر دلیلی (مثل استرس، کمخوابی یا تغذیۀ نامناسب) ضعیف باشد، احتمال اینکه بدن دچار عفونت HPV، عود مجدد زگیلهای تناسلی و مشکلات دیگر شود، افزایش مییابد.
ازاینرو بهتر است خواب کافی داشته باشید و منظم ورزش کنید. البته این موارد تاثیر مستقیمی بر سیستم ایمنی ندارند.
ترجیحاً هیچوقت از دخانیات استفاده نکنید؛ چرا که باعث پایداری ویروس در بدن و دیسپلازی میشوند.
زگیل تناسلی و بهداشت جنسی
رعایت بهداشت جنسی نیز نقش مهمی در پیشگیری از زگیل تناسلی دارد. در این راستا توصیه میشود که موقع رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید که احتمال انتقال ویروس را بهطور قابلتوجهی کاهش میدهد. خودداری از روابط جنسی پرخطر و اجتناب از داشتن شرکای جنسی متعدد نیز نقش بسیار مهمی در پیشگیری از رشد مجدد زگیل و ابتلا به سویههای دیگر دارند.
واکسن گارداسیل
برخلاف تصور رایج، تزریق واکسن HPV فقط برای قبل از ابتلا به HPV نیست. حتی اگر قبلاً به برخی سویههای ویروس HPV مبتلا شده باشید، واکسنهایی مانند گارداسیل از شما در برابر ابتلا به سایر گونههای خطرناک این ویروس محافظت میکنند. تزریق واکسن در هر سنی امکانپذیر است
مطب مجهز و تخصصی
درمان زگیل با لیزر و کرایو
23 سال سابقه درمانی درخشان
سخن پایانی؛ چرا باید عوارض زگیل تناسلی در زنان را جدی بگیریم؟
زگیل تناسلی در زنان یکی از رایجترین و در عین حال نگرانکنندهترین بیماریهای مقاربتی است که نوع پرخطر آن ممکن است باعث مشکلات جدیتری مانند سرطان دهانه رحم شود. این بیماری معمولاً به جز زاندههای پوستی هیچ علامتی دیگری ندارد.
با اینکه هنوز درمان قطعی برای از بین بردن ویروس HPV وجود ندارد اما میتوان با روشهای مختلف ضایعههای پوستی ناشی از آن را از بین برد.
فراموش نکنید که رعایت بهداشت جنسی، سبک زندگی سالم و تقویت سیستم ایمنی نقش مهمی در پیشگیری از پیشرفت بیماری و مدیریت صحیح زگیل تناسلی دارند.
