تأثیر روانی زگیل تناسلی بر سلامت روان

سال‌ها پیش در چین پژوهشی در مورد ابعاد تأثیر روانی زگیل تناسلی انجام شد و پژوهشگران پس از بررسی‌های گوناگون به این نتیجه رسیدند که این بیماری در 6 بُعد «نگرانی‌ها و استرس‌ها»، «تأثیر عاطفی»، «نگرانی‌های جنسی»، «تصور از خود»، «شریک و انتقال» و «تعامل با پزشکان» روی روان بیماران اثر می‌گذارد. همچنین این پژوهش که در ژورنال BMC Public Health منتشر شده، نشان داد که 85.3 درصد مردان مبتلا به زگیل تناسلی، تأثیر روانی متوسط و 88.5 درصد زنان مبتلا به ویروس HPV، تأثیر روانی متوسط و بالا را تجربه می‌کنند.

در این مقاله قصد داریم به‌صورت علمی و دقیق، تأثیر روانی زگیل تناسلی را بررسی کنیم، عوارض روانی آن را بشناسیم و راهکارهایی برای درمان اضطراب زگیل تناسلی و بهبود کیفیت زندگی بیماران ارائه دهیم. اگر شما هم درگیر این بیماری هستید یا نگران عوارض آن بر روحیه و روابط خود هستید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

متخصص کلیه، مجاری ادراری و تناسلی

بالاترین میزان رضایتمندی

بهترین تجهیزات و هزینه

23 سال سابقه درمانی درخشان

نوبت‌دهی آنلاین و تلفنی

ویروس HPV چیست و  چه علائمی دارد؟ علائم و نشانه‌های HPV

یکی از سؤالات پرتکراری که این روزها در رسانه‌های اجتماعی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد این است که HPV چیست؟ بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک ویروس کوچک، بدون پوشش و دارای DNA است که سلول‌های پوست یا مخاط را آلوده می‌کند. به بیان ساده‌تر، عامل این عفونت، یک ویروس دارای DNA از خانوادۀ پاپیلوماویروس‌ها است. 

این عفونت ویروسی شایع که درصد چشمگیری از زنان و مردان را درگیر می‌کند، باعث رشد غیرطبیعی پوست یا غشای مخاطی می‌شود و بروز زگیل را به همراه دارد. ویروس HPV، شایع‌ترین عفونت مقاربتی (STI) در جهان است و بیماری زگیل تناسلی که نتیجۀ آن است هم یکی از بیماری‌های مقاربتی (STDs) به شمار می‌رود.

نشانه‌ها و عوارض ابتلا به ویروس HPV

ویروس HPV با علائم و نشانه‌هایی مثل زگیل تناسلی همراه است که به‌صورت برجستگی‌های کوچک، گوشتی یا شبیه گل‌کلم روی ناحیۀ تناسلی مردانه و زنانه، کشالۀ ران یا اطراف مقعد، ظاهر می‌شود. این ویروس، سویه‌های متعددی دارد و برخی از سویه‌های آن باعث زگیل‌های پوستی در دست، پا یا صورت می‌شوند. برخی از سویه‌های این ویروس، کم‌خطر و برخی دیگر پرخطر هستند. 

تفاوت سویه‌های کم‌خطر و پرخطر در این است که سویه‌های پرخطر می‌توانند با بروز سرطان دهانۀ رحم، سرطان مقعد، آلت تناسلی، گلو و دهان مرتبط باشند.

مسئله‌ای که وجود دارد است این است که عوارض و خطرات زگیل تناسلی و ویروس HPV فقط به مسائل جسمی ختم نمی‌شود و روان انسان‌ها را هم درگیر می‌کند. استرس بیماری‌های پوستی و افسردگی ناشی از زگیل تناسلی، بخشی از مسائل روانی ناشی از این بیماری هستند. در ادامۀ این مقاله عوارض روانی زگیل تناسلی را بیان می‌کنیم و سپس به بررسی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.

تأثیر روانی زگیل تناسلی بر کیفیت زندگی

منابع مختلف دربارۀ تأثیر روانی زگیل تناسلی مطالب متعددی ارائه کرده‌اند، ولی ما برای بررسی بهتر مشکلات روحی زگیل تناسلی به مقاله‌ای از ژورنال BMC Public Health رجوع کرده‌ایم تا بتوانیم مطالب‌مان را بر پایۀ پژوهش‌های معتبر و علمی ارائه دهیم. بر اساس این پژوهش، می‌توان عوارض روانی زگیل تناسلی را از 6 جنبه مورد بررسی قرار داد. در ادامه، این ۶ بُعد را مرور می‌کنیم و در مورد هرکدام توضیح می‌دهیم:

1. استرس بیماری‌های پوستی؛ یکی از مهم‌ترین پیامدهای روانی ناشی از زگیل تناسلی

استرس و نگرانی، یکی از مهم‌ترین پیامدهای روانی زگیل تناسلی به شمار می‌رود. وقتی شخصی به این بیماری مبتلا می‌شود، مدام نگران است که این بیماری اندام‌های مختلف بدن او را درگیر نکند. او مدام نگران بدن خودش است و تمایل دارد که سلامتی خودش را بازیابد. برخی افراد چنان دچار تنش و اضطراب می‌شوند که ممکن است نتوانند درست بخوابند یا تمرکز کنند. 

برخی از افراد حتی بعد از مراجعه به پزشک متخصص برای درمان زگیل تناسلی و کاهش علائم این بیماری هم نگران عود دوبارۀ زگیل هستند. ازسوی‌دیگر، چون برخی سویه‌های ویروس پاپیلومای انسانی می‌توانند با سرطان دهانۀ رحم در ارتباط باشند، احتمال بروز بیماری‌های جدی نیز نگرانی آن‌ها را بیشتر می‌کند. به‌طور کلی، نگرانی و استرس در مورد سلامت و بهروزی در آینده یکی از موضوعاتی است که ذهن مبتلایان به زگیل را مشغول می‌کند.

بر اساس پژوهشی منتشر شده در ژورنال BMJ Open، بیش از 85 درصد از زنان مبتلا به بیماری‌های مرتبط با HPV (شامل زگیل تناسلی)، تأثیر روانی متوسط یا شدید را تجربه کرده‌اند.

2. افسردگی ناشی از زگیل تناسلی؛ بررسی ارتباط زگیل تناسلی با افسردگی

تأثیر عاطفی (Emotional Impact) یکی از مهم‌ترین پیامدهایی است که می‌توان برای زگیل تناسلی در نظر گرفت. منظور از تأثیر عاطفی، احساسات و هیجان‌های منفی و ناخوشایندی است که فرد به‌دلیل ابتلا به زگیل تناسلی تجربه می‌کند. از جملۀ این احساسات و هیجان‌های منفی می‌توان به اضطراب، افسردگی، خشم، ناامیدی، شرم و گناه (احساس خجالت و شرمندگی از ابتلا به یک بیماری مقاربتی) و ترس (از قضاوت دیگران، طرد شدن یا عوارض بیماری) اشاره کرد. 

سؤالی که احتمالاً برای شما هم پیش آمده این است که ارتباط زگیل تناسلی با افسردگی چیست؟ چگونه ابتلا به این بیماری، سبب افسردگی می‌شود؟ در پاسخ می‌توان گفت که وقتی شخص با اضطراب و نگرانی برای سلامتش روبه‌رو می‌شود، احتمالاً عزت‌نفسش را از دست می‌دهد، نمی‌تواند یک رابطۀ عاشقانۀ خوب را تجربه کند و پایان همۀ این رویدادهای احساسی، افسرده شدن فرد و آسیب دیدن او از نظر روانی خواهد بود.

3. تأثیر جنسی (Sexual Impact)؛ بررسی اثر زگیل تناسلی بر روابط جنسی

منظور از تأثیر جنسی، مشکلات مربوط به روابط جنسی، کاهش میل جنسی، ترس از انتقال بیماری به شریک جنسی و اضطراب در حین رابطۀ جنسی است. برخی از افراد مبتلا به زگیل تناسلی ممکن است به‌دلیل ترس از انتقال ویروس یا احساس ناخوشایند، از رابطۀ جنسی اجتناب کنند. اساساً وقتی شخصی زگیل تناسلی دارد، ممکن است میلی جنسی‌اش کاهش یابد؛ چون به‌خاطر بیماری‌اش با احساس شرم روبه‌رو می‌شود و نگران است که ویروس HPV را به شریک جنسی‌اش منتقل کند.

4. زگیل تناسلی و روابط عاطفی؛ ارتباط بین زگیل تناسلی و کاهش کیفیت زندگی

وقتی از تأثیر روانی زگیل تناسلی صحبت می‌کنیم، نمی‌توان نقش آن را در روابط عاطفی و اجتماعی افراد نادیده گرفت. این بیماری ممکن است حتی رابطۀ بیمار با دوستان و خانواده‌اش را هم تحت‌الشعاع قرار دهد! بسیاری از افراد مبتلا به زگیل تناسلی احساس شرم و گناه می‌کنند و از انگ‌های اجتماعی می‌ترسند و برای مقابله با انگ اجتماعی ناچار می‌شوند انزوا و دوری از دوستان و خانواده را برای خود انتخاب کنند. 

بیماران مبتلا به زگیل تناسلی از قضاوت و طرد شدن از سوی دیگران می‌ترسند و همین سبب می‌شود که از گفت‌وگو با دوستان و عزیزان خود هم بپرهیزند. برخی مواقع ابتلا به زگیل تناسلی می‌تواند باعث ایجاد تنش و درگیری در روابط خانوادگی شود و روابط عاطفی شخص با شریک زندگی‌اش را از هم فرو بپاشد یا آن را دچار تزلزل کند.

5. تصور از خود و اعتماد‌به‌نفس؛ یکی دیگر از حوزه‌های تأثیر روانی زگیل تناسلی

یکی از تبعات روانی زگیل تناسلی تأثیر آن بر تصور شخص از خودش و تخریب اعتماد‌به‌نفس او است. زگیل‌های تناسلی می‌توانند ظاهر ناحیۀ تناسلی را تغییر دهند و باعث ایجاد احساس ناخوشایند در فرد شوند و همین اتفاق، سرچشمۀ تخریب اعتماد‌به‌نفس شخص است. ترس از طرد شدن نیز در شکل‌گیری این احساس نقش دارد. از آن‌جا که زگیل تناسلی نوعی بیماری مقاربتی است، احساساتی مانند شرم، اضطراب یا گناه می‌تواند تصویر ذهنی فرد از خودش را خدشه‌دار کند.

6. تعامل با پزشکان و مشاوران؛ یکی از نگرانی‌های بیماران مبتلا به زگیل تناسلی

تعامل با پزشکان متخصص برای معاینه و درمان زگیل تناسلی می‌تواند برای بیماران دشوار و شرم‌آور باشد. بسیاری از افراد به‌دلیل ماهیت جنسی زگیل تناسلی، از صحبت کردن با پزشک یا مشاور در مورد آن احساس شرم و خجالت می‌کنند. از سویی، برخی افراد وقتی می‌خواهند برای درمان یا کنار آمدن با تبعات روانی زگیل تناسلی به پزشک یا روان‌ درمانگر مراجعه کنند، نگران قضاوت شدن هستند. 

یکی دیگر از چالش‌‌های بیماران در این زمینه، اطلاعات نادرست و ضدونقیضی است که از منابع غیرتخصصی و غیرآگاه کسب کرده‌اند؛ اطلاعاتی که گاهی باعث سردرگمی و تردید در مراجعه به مراکز درمانی می‌شود.

روش‌های مقابله با اضطراب و استرس ناشی از زگیل تناسلی

اکنون که با تأثیر روانی زگیل تناسلی آشنا شدیم، زمان آن است که روش‌های مؤثر برای کاهش اضطراب ناشی از زگیل تناسلی را بیان کنیم. در ادامه به چند مورد از این راهکارها اشاره می‌کنیم و در مورد هر کدام توضیحاتی ارائه می‌دهیم:

1. درمان و پیگیری‌های پزشکی؛ بررسی تأثیر درمان زگیل تناسلی بر بهبود وضعیت روانی

شاید اولین گامی که برای رویارویی با تأثیر روانی زگیل تناسلی باید انجام دهید این است که به پزشک متخصص اورولوژی یا متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک متخصص با تشخیص بیماری و اوضاع آن، بهترین رویکرد را برای درمان زگیل تناسلی در پیش می‌گیرد. وقتی علائم بیماری کاهش می‌یابد یا از بین می‌رود، امید به درمان و اعتماد‌به‌نفس در فرد بیشتر می‌شود و سطح نگرانی و اضطراب نیز کاهش می‌یابد.

2. حمایت اجتماعی و خانوادگی؛ از شاهراه‌های مقابله با استرس ناشی از زگیل تناسلی

نقش حمایت اجتماعی در بهبود مشکلات روحی بیماران، قابل انکار نیست. این حمایت می‌تواند در کاهش استرس، اضطراب و پیشگیری از افسردگی نقش مؤثری داشته باشد. اولین اثر حمایت خانواده و اطرافیان این است که به فرد احساس امنیت، درک شدن و پذیرش می‌دهد؛ باعث می‌شود احساس شرم، تنهایی و خجالت کاهش پیدا کند و اعتمادبه‌نفس دوباره شکل بگیرد.

وقتی جامعه و خانوادۀ بیمار آگاه باشند، می‌توانند با بیمار، همدلانه  برخورد کنند، احساسات او را بفهمند و بدون قضاوت، در کنارش باشند.

3. یادگیری، کسب اطلاعات صحیح و آگاهی از ابعاد بیماری زگیل تناسلی

بیمار تا وقتی نداند که بیماری‌اش دقیقاً چیست و چه روش‌هایی برای جلوگیری از گسترش و درمان آن وجود دارد، نمی‌تواند با آن به‌درستی کنار بیاید. در این بین متأسفانه برخی رسانه‌ها و وب‌سایت‌ها، اطلاعات نادرست در اختیار کاربران می‌گذارند و باعث ترس بی‌مورد یا اطمینان کاذب در افراد می‌شوند. بهتر است بیماران اطلاعات مورد نیاز در مورد بیماری‌شان را از مراکز تخصصی مثل وب‌سایت کلینیک دکتر قاضی دریافت کنند. 

یکی از نگرانی‌های رایج مبتلایان به زگیل تناسلی، احتمال انتقال بیماری به شریک جنسی است. مراجعه به پزشک متخصص اورولوژی و دریافت آموزش‌های لازم می‌تواند به بیمار و شریکش کمک کند تا با روش‌های پیشگیری از انتقال بیماری آشنا شوند و با آرامش بیشتری در کنار هم زندگی کنند.

4. مراقبت از خود و اجرا کردن روش‌های مدیریت استرس

ابتلا به زگیل تناسلی برای بسیاری از افراد با استرس و اضطراب همراه است و می‌تواند آن‌ها را تا مرز افسردگی هم پیش ببرد. همین استرس مزمن، عملکرد سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و مقابله بدن با ویروس  را HPV دشوارتر می‌کند. اینجاست که مدیریت استرس و مراقبت از خود با تقویت سیستم ایمنی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.

خوردن غذاهای سالم و مغذی، پرهیز از غذاهای چرب، شیرین یا فراوری‌شده، ورزش منظم و روزانه (دست‌کم 30 دقیقه در روز)، خواب کافی و ارتباط مداوم با عزیزان و دوستان از مهم‌ترین اقدامات برای مراقبت از مهم‌ترین عوامل تقویت سلامت روان و بدن هستند. انجام فعالیت‌های لذت‌بخش مثل مطالعه، گوش دادن به موسیقی، نقاشی یا باغبانی هم باعث بهبود خلق‌وخو و کاهش استرس می‌شود.

برای افزایش آرامش و درمان اضطراب زگیل تناسلی می‌توانید سراغ تکنیک‌هایی مثل مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و ماساژ بروید. این موارد هم نقش چشمگیری در کاهش استرس و تقویت سیستم ایمنی بدن دارند.

5. مشاوره و روان‌درمانی؛ راهکاری مؤثر برای مقابله با تبعات روانی زگیل تناسلی

برای مقابله با تأثیر روانی زگیل تناسلی، مشاوره و روان‌درمانی، از مؤثرترین روش‌ها هستند. شاید این پرسش برایتان پیش بیاید که چه زمانی باید به روان‌شناس مراجعه کرد؟ اگر احساسات منفی شدیدی مانند شرم، گناه یا اضطراب را به‌صورت مداوم تجربه می‌کنید، افکار خودکشی سراغتان می‌آید یا در روابط عاطفی و کاری خود به مشکل خورده‌اید، زمان آن است که به روان‌درمانگر مراجعه کنید و توصیه‌ها و تکنیک‌های درمانی تخصصی را دریافت کنید.

روان‌شناسان با حمایت عاطفی، آموزش مهارت‌های مقابله‌ای، کمک به بهبود روابط و کوشش برای مدیریت اضطراب و افسردگی افراد، نقش خودشان را در کمک به بیمار برای پذیرش تأثیر روانی زگیل تناسلی ایفا می‌کنند.

جمع‌بندی

در این مقاله تلاش کردیم ابعاد مختلف تأثیر روانی زگیل تناسلی را بررسی کنیم و راهکارهایی برای کاهش نگرانی‌های ذهنی و بهبود سلامت روان مبتلایان ارائه دهیم. امیدواریم نکات و آموزه‌های این مقاله به شما کمک کرده باشد تا با شرایط خود کنار بیایید و فشارهای روانی ناشی از این بیماری را کاهش دهید.

در‌صورتی‌که شما هم با این بیماری دست‌وپنجه نرم می‌کنید و دوست دارید راهکارهای بیشتر و عملی‌تری برای مقابله با این مشکل یاد بگیرید، حتماً از مشاوره‌های روان‌شناسی استفاده کنید تا بتوانید با استواری بیشتری در برابر مشکلات روانی این بیماری بایستید. بی‌تردید آموزش، آگاهی و مشاوره‌های تخصصی نقش چشمگیری در افزایش تاب‌آوری شخص و تقویت روحیۀ او در برابر تأثیر روانی زگیل تناسلی دارد.

سؤالات متداول