آیا عمل برگشت وازکتومی امکانپذیر است؟

برگشت وازکتومی یک عمل جراحی پیچیده است که ممکن است همیشه موفق نباشد. وازکتومی یا عقیم سازی اقایان به وسیله قطع کردن لوله های حاوی اسپرم  در بیضه صورت میگیرد که این عمل مانع از این می شود که اسپرم در مایع منی ظاهر شود. این عمل به صورت دو روش قطع کردن و یا گره زدن لوله های هر دو بیضه که به الت تناسلی ختم می شوند انجام میگیرد.

عمل وازکتومی در واقعیت یک روش دائمی پیشگیری از بارداری در نظر گرفته می شود، بدین دلیل که بعد از انجام آن ممکن است باز کردن لوله ها بعدا موفقیت آمیز نباشد، عمل جراحی باز کردن لوله‌ها طبق آمار، نهایتا 10 تا 15 درصد موارد منجربه بارداری موفق میگردد که عملا بسیار ناچیز است.

مواردی که باید قبل از عمل در نظر داشت

• در عمل جراحی بازکردن لوله ها (برگشت وازکتومی)، لوله های قطع شده مجددا توسط جراح باز می شوند و تازه میگردند و این لوله های ظریف توسط نخ های پلاستیکی بسیار ظریفی تحت جراحی میکروسکوپی به هم دوخته می شوند .
• در طی عمل بازگشت وازکتومی با توجه به ظریف بودن قطره لوله های بیضه جراحان عموما از میکروسکوپ جراحی حین عمل استفاده میکنند که بزرگنمایی 40 برابر دارد.
• از آنجا که قطر داخلی لوله های بیضه بسیار باریک است پس از پایان عمل طی روز های آتی که محل عمل بهبود میابد وبه اصطلاح جوش میخورد ممکن است بافتی تشکیل شده منجر به مسدود شدن مجدد لوله شود و عمل نهایتا موفقیت آمیز نباشد.
• اگر عمل باز کردن لوله های بیضه برای بار اول موفقیت آمیز نباشد عموما جراحان برای بار دوم آن را توصیه نمیکنند و برای باردار شدن بیمار را به کلینیک های نازایی برای انجام روش های کمک باروری مثل IUI و IVF ارجاع می دهند. در این روش ها بیمار تحت بی حسی موضعی قرار گرفته، سوزن وارد بیضه شده و اسپرم از بیضه گرفته شده سپس سعی می شود اسپرم های سالم از ناقص جدا شوند. سپس این اسپرم ها در روش IUI به رحم همسر تلقیح می‌شوند و در روش IVF در خارج از فضای رحم جنین تشکیل شده و سپس به رحم انتقال داده می‌شود.
• انجام عمل آی وی اف زمان بر، هزینه بر و مستلزم انرژی است و همیشه نیزممکن است موفقیت آمیز نباشد، لذا فرد با توجه به تمام معایب فوق لازم است قبل از عمل وازکتومی مطمئن شود که در آینده تصمیم به بارداری نخواهند داشت.
• انجام وازکتومی عموما برای افرادی توصیه میگردد که اطمینان دارند در آینده قصد بچه دار شدن نخواهند داشت مگر در موارد غیر قابل اجتنابی مانند فوت فرزند یا ازدواج مجدد.
• میزان موفقیت باز نمودن لوله های بیضه عموما بسته به نوع روش انجام عمل دارد یا اینکه چه مدت قبل این عمل انجام شده است. به طور مثال هرچه از عمل وازکتومی گذشته باشد بافت اسکاری که در لوله ها تشکیل میشود بیشتر شده و همچنین توانایی بیضه ها برای ساخت اسپرم مناسب کاهش یافته و میزان موفقیت عمل بازگشت وازکتومی را کم می کند.
• بر طبق مطالعات تخمین زده می شود که میزان موفقیت بازگشت وازکتومی درصورتی که فرد طی 3 سال اول بعد از انجام آن تصمیم به باز کردن لوله ها نماید حدودا 75 در صد است. بعد از 3 تا 8 سال این میزان موفقیت به 55 درصد کاهش یافته و بعد از 10 سال عموما میزان موفقیت این عمل کمتر از 30 تا 40 درصد خواهد بود.
• بعد از انجام عمل بازگشت وازکتومی ممکن است تعداد نطفه در مایع منی به حد کافی برسد، اما گاها دیده میشود که اسپرم های ساخته شده کیفیت مناسبی برای بارور کردن همسر ندارند.

اقدامات پیش از عمل بازگشت وازکتومی

• در صورتی که فرد مبتلا به بیماری خونی و یا حساسیت دارویی است لازم است پزشک را مطلع نماید.
• قبل از انجام این عمل عموما تست اسپرم صورت میگیرد تا پزشک مطمئن شود لوله های بیضه کاملا مسدود است.

اقدامات پس از عمل برگشت وازکتومی

برای بهبود هر چی سریع تر و بهتر پس از انجام عمل جراحی بازگشت وازکتومی لازم است نکات زیر قابل توجه قرار گیرد:

• عدم تحرک به مدت 6 تا 8 ساعت اول پس از عمل که مهمترین موضوعی است باید مد نظر قرار گیرد.
• در مواردی که درد و تورم در ناحیه عمل وجود دارد باید از کمپرس سرد استفاده شود.
• مشاهده کبودی، خونریزی مختصر و ترشح مختصر از محل عمل عموما نگران کننده نیست.
• پزشکان عموما توصیه میکنند طی 24 ساعت تا 72 ساعت پس از عمل جراحی فرد در رختخواب بماند و از انجام فعالیت های روز مره پرهیز نماید.
• عموما 3 هفته پس از عمل جراحی انجام فعالیت های ورزشی و جنسی بلا مانع خواهد بود.

آیا عمل بازگشت وازکتومی عوارض دارد؟

عمل بازگشت وازکتومی مانند هر عمل جراحی می تواند منجر به عوارضی گردد ازجمله:

1. خونریزی درون کیسه بیضه . این خونریزی عموما بعد از عمل اتفاق می افتد و می تواند منجر به تشکیل هماتوم و کبودی درون کیسه بیضه گردد. استراحت کافی، استفاده از بیضه بند و کمپرس سرد می تواند ریسک خونریزی را کمتر کند. عدم استفاده از داروهای رقیق کننده خون قبل و بعد از عمل جراحی نیز ریسک خونریزی را کمتر میکنند.
2. عفونت در محل عمل. اگر چه بسیار نادر است اما ممکن است اتفاق بیافتد و نیازمند درمان انتی بیوتیکی باشد.
3. درد مزمن . درد طولانی مدت بعد از عمل بازگشت وازکتومی یکی از عوارض است هرچند نادر.

هزینه های عمل برگشت وازکتومی

هزینه های این عمل عموما بسته به نوع پوشش بیمه فرد و بیمارستانی است که فرد آن عمل را در آن انجام می دهد. در بیمارستان های دولتی و نیمه دولتی هزینه ها همیشه کمتر از بیمارستان خصوصی است. هرچند نوبت دهی ممکن است طولانی تر باشد یا به دلیل بار زیاد مراجعه به مراکز دولتی ممکن است فرد گاها از خدمات ارائه شده در آن مرکز رضایت نداشته باشد.