انواع زگیل تناسلی نتیجهٔ آلودگی به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) هستند. این ضایعات در نواحی مختلف بدن و غالباً در اندام تناسلی، مقعد، کشالۀ ران یا حتی دهان ظاهر می‌شوند. ظاهر آنها بسته به نوع سویۀ ویروس، اشکال مختلفی مانند زگیل تناسلی گل‌کلمی، زگیل‌های مسطح یا ضایعات پوستی خوشه‌ای دارند.
اگر نگران ابتلا به زگیل تناسلی هستید و یا اگر نمی‌دانید که زگیل تناسلی را چطور از دیگر زائده‌های پوستی تشخیص دهید، این مقاله برای شما است. در ادامه قصد داریم انواع زگیل تناسلی، سویه‌های ویروس HPV و تفاوت بین زگیل‌های کم‌خطر و پرخطر را بررسی کنیم. همچنین با مشاهدهٔ عکس زگیل تناسلی مردان و زنان، می‌توانید علائم ظاهری زگیل تناسلی در مردان و زنان را بشناسید.
متخصص اورولوژی
مطب مجهز و به روز
لیزر و کرایوتراپی
23 سال سابقه درمان
ویروس HPV چیست؟
ویروس پاپیلومای انسانی (Human Papillomavirus) عاملی است که باعث یک عفونت ویروسی شایع می‌شود. عفونت HPV که معمولاً به اسم زگیل تناسلی (Genital warts) شناخته می‌شود، از طریق تماس مستقیم پوست با پوست (که به‌طور خاص در روابط جنسی بسیار زیاد است) به فرد دیگر منتقل می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر توصیه می‌کنیم مقالۀ «زگیل تناسلی چیست» را بخوانید.
بیش از ۱۰۰ نوع مختلف از HPV وجود دارد که نواحی مختلفی از جمله اندام تناسلی (مردان و زنان)، دهانۀ رحم و حتی دهان را درگیر می‌کنند. در اغلب موارد، عفونت HPV علامت خاصی ندارد و سیستم ایمنی بدن به‌طور طبیعی آن را از بین می‌برد. نکتۀ مهمی که وجود دارد این است که هم سویه‌های پرخطر و هم سویه‌های کم‌خطر این ویروس باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند؛ اما سویه‌های پرخطر ممکن است باعث سرطان دهانۀ رحم نیز شوند.
نکته:
در موارد بسیار نادری ممکن است سویه‌های پرخطر باعث سرطان‌های دیگری مثل مقعد و واژن و حلق هم بشوند.
برای اینکه زندگی جنسی سالمی داشته باشید، باید ماهیت این ویروس را بشناسید و انجام معاینات پزشکی دوره‌ای را در اولویت قرار دهید. در ادامه بیشتر دربارۀ این ویروس و انواع آن صحبت خواهیم کرد.
دسته‌بندی‌های ویروس HPV
همان‌طور که قبلاً گفتیم، ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV بیش از ۱۰۰ نوع مختلف دارد که به‌طورکلی می‌توان آنها را به دو دستۀ اصلی تقسیم کرد:
HPV غیر تناسلی و HPV تناسلی.
هرکدام از این دو دسته ویژگی‌های خاصی دارند و به همین دلیل در میزان خطرناک بودن و ناحیه‌ای که در بدن درگیر می‌کنند، با هم تفاوت دارند.
ویروس HPV غیر تناسلی
این نوع از ویروس HPV اغلب باعث ایجاد زائده‌های پوستی معمولی مانند زگیل در نواحی مختلف بدن به‌ویژه روی دست‌ها، پاها و گاهی صورت می‌شود. در اغلب موارد، این زگیل‌ها بی‌خطر هستند و با گذشت زمان یا با درمان‌های ساده از بین می‌روند.
HPV غیر تناسلی معمولاً از طریق تماس مستقیم پوست به پوست منتقل می‌شود و لزوماً ابتلا به آن ربطی به ارتباط جنسی ندارد. این نوع ویروس معمولاً خطر جدی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند.
ویروس HPV تناسلی
HPV تناسلی معمولاً از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود و به همین دلیل دستگاه تناسلی، مقعد، دهانۀ رحم و حتی دهان و گلو را درگیر می‌کند. زائده‌هایی که این ویروس ایجاد می‌کنند می‌توانند ناحیۀ داخلی و خارجی آلت تناسلی، کشالۀ ران، مقعد و در زنان دهانۀ رحم را هم درگیر کنند.
نکته: HPV ممکن است از راه‌های دیگری مثل تماس پوستی در استخر هم به فرد دیگر منتقل شود.
آشنایی با انواع سویه‌های ویروس زگیل تناسلی
HPV تناسلی از نظر میزان خطرناک بودن، به دو گروه تقسیم می‌شود: سویه‌های کم‌خطر (Low-risk) که باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند و سویه‌های پرخطر (High-risk) که ممکن است به سرطان دهانۀ رحم یا سایر سرطان‌ها منجر شوند. در ادامه بیشتر به توضیح این سویه‌ها می‌پردازیم.
سویه‌های کم‌خطر (6، 11)
شایع‌ترین سویه‌های کم‌خطر ویروس HPV، نوع ۶ و ۱۱ هستند که تقریباً علت اصلی حدود ۹۰ درصد از زگیل‌های تناسلی محسوب می‌شوند. این زگیل‌ها معمولاً به شکل توده‌های برجسته و گل‌کلمی رشد می‌کنند. از دیگر انواع کم‌خطر می‌توان به سویه‌های ۴۰، ۴۲، ۴۳، ۴۴، ۵۴، ۵۵، ۶۱، ۶۲، ۶۶، ۷۰، ۷۳ و ۸۱ اشاره کرد. این سویه‌ها اغلب باعث ایجاد زائده‌های تناسلی می‌شوند، اما احتمال اینکه زمینه‌ساز سرطان شوند، کم است.
نکتۀ دیگری که باید درباره زگیل‌های تناسلی کم‌خطر بدانید، این است که علائم ظاهری این عفونت ممکن است چند هفته یا حتی چند ماه بعد از ورود ویروس به بدن ظاهر شوند. در بعضی موارد، سیستم ایمنی بدن به‌تنهایی می‌تواند این زگیل‌ها را از بین ببرد. بااین‌حال، حتی پس از ناپدید شدن زگیل‌ها، این احتمال وجود دارد که ویروس در بدن باقی بماند و دوباره باعث ایجاد زگیل شود.
سویه‌های پرخطر (16، 18، 52)
برخی از سویه‌های HPV در گروه پرخطر قرار دارند و باعث سرطان‌هایی مانند سرطان دهانۀ رحم می‌شوند. از جملۀ این سویه‌ها می‌توان به ویروس HPV نوع 16 (HPV type 16) و 18 اشاره کرد که علت اصلی حدود ۷۰ درصد از سرطان‌های دهانۀ رحم هستند. علاوه بر این، سویه‌های ۳۱، ۳۳، ۳۵، ۳۹، ۴۵، ۵۱، ۵۲، ۵۶، ۵۸، ۵۹ و ۶۸ نیز در دستۀ پرخطر قرار دارند.
نکتۀ مهم اینکه ویروس‌های پرخطر معمولاً علائم ظاهری ندارند و در بسیاری از موارد تنها از طریق آزمایش تشخیص داده می‌شوند. به همین دلیل، شناسایی زودهنگام آنها برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های جدی‌تر مثل سرطان بسیار اهمیت دارد.
انواع بیماری‌های مرتبط با زگیل تناسلی
ویروس HPV بسته به نوع سویه، باعث ایجاد بیماری‌های مختلفی می‌شود؛ از زگیل‌های خوش‌خیم و بی‌خطر گرفته تا سرطان در قسمت‌های مختلف بدن. برخی از مهم‌ترین و جدی‌ترین بیماری‌هایی که از این ویروس ناشی می‌شوند را در ادامه بررسی می‌کنیم:
سرطان دهانۀ رحم، واژن و آلت تناسلی
بعضی از سویه‌های پرخطر ویروس HPV (معمولاً سویه‌های ۱۶ و ۱۸) با ایجاد عفونت در ناحیۀ تناسلی، در درازمدت باعث سرطان‌های زیر می‌شوند:
- سرطان دهانۀ رحم (در خانم‌ها) که مهم‌ترین مورد است.
- سرطان واژن (در خانم‌ها) و سرطان آلت تناسلی (در آقایان) که به‌ندرت رخ می‌دهند.
سرطان مقعد
درصورتی‌که عفونت HPV ناحیۀ اطراف مقعد را درگیر کند، این احتمال وجود دارد که فرد مبتلا به سرطان مقعد شود. این نوع سرطان نیز معمولاً با سویه‌های پرخطر HPV مانند 16 و 18 در ارتباط است.
سرطان دهان و گلو
شاید فکر کنید که این ویروس فقط ناحیۀ تناسلی را درگیر می‌کند؛ اما باید بدانید که انتقال ویروس از طریق رابطۀ جنسی دهانی می‌تواند منجر به عفونت در ناحیۀ دهان و گلو و به‌مرور زمان باعث شکل‌گیری سلول‌های سرطانی در این دو ناحیه شود. این دو نوع سرطان هم معمولاً ناشی از سویه‌های پرخطر HPV است.
| بیماری‌های ناشی از سویه‌های مختلف HPV | ||
| بیماری | نوع HPV | سطح خطر |
| زگیل معمولی | 1، 2، 4، 26، 27، 29، 41، 57، 65، 75، 76، 77، 78 | کم‌خطر |
| زگیل کف پا | 1، 2، 4، 60، 63 | |
| زگیل ناحیۀ مقعد | 1، 2، 3، 4، 5، 6، 10، 11، 30، 40، 41، 42، 43، 44، 51، 52، 53، 54، 55، 57، 59، 70، 83 | |
| زگیل ناحیۀ تناسلی | 6، 11، 57 | |
| ضایعات پیش‌سرطانی (برخی انواع) | 6، 11، 42، 44، 61، 64 | |
| سرطان حنجره | 6، 11 | |
| سرطان فرج (برخی موارد) | 6، 11 | |
| سرطان ناخن | 16 | پرخطر |
| سرطان ریه | 6، 11، 16 و 18 | |
| سرطان سینوس | 16، 18 | |
| سرطان ملتحمۀ چشم | 16 | |
| سرطان دهان | 16، 18 | |
| سرطان مری | 16، 18 | |
| سرطان فرج | 16، 18 | |
| سرطان واژن | 16 | |
| سرطان دهانۀ رحم | 16، 18، 31، 33، 35، 39، 45، 51، 52، 56، 58، 59، 66، 68، 70، 82 | |
| سرطان مقعد | 16، 31، 32، 33 | |
| سرطان آلت تناسلی در مرد | 16، 18 | |
شکل‌های مختلف زگیل تناسلی
زگیل تناسلی یکی از شایع‌ترین نشانه‌های درگیر شدن بدن با ویروس HPV است که ممکن است در نواحی تناسلی یا مقعدی ظاهر شود. این زائده‌های پوستی شکل‌های مختلفی دارند. شناخت انواع زگیل تناسلی باعث می‌شود که فرد بیمار سریع‌تر متوجه علائم خود شود و هرچه زودتر برای درمان اقدام کند.
زگیل تناسلی گل‌کلمی یا خوشه‌ای
یکی از رایج‌ترین انواع زگیل تناسلی، نوع گل‌کلمی یا خوشه‌ای آن است. این زگیل‌ها اغلب در اثر رشد زیاد زائده‌ها به وجود می‌آیند و ممکن است به شکل بزرگ روی آلت تناسلی یا اطراف مقعد ظاهر شوند.
رنگ زگیل‌های گل‌کلمی معمولاً شبیه به رنگ گوشت، صورتی یا گاهی خاکستری است. نکتۀ مهم این است که این زگیل‌ها برجسته و ناصاف هستند. این زگیل‌ها به شکل خوشه‌ای رشد می‌کنند و ظاهری شبیه به گل‌کلم دارند. زگیل‌های خوشه‌ای بیشتر در ناحیۀ مقعدی که رطوبت و اصطکاک زیاد است، به وجود می‌آیند. در موارد پیشرفته، این زگیل‌ها ممکن است حتی تا داخل مقعد یا انتهای رودۀ بزرگ را نیز درگیر کنند.
زگیل خوشه‌ای اغلب با سوزش، خارش، درد و در برخی موارد خونریزی همراه است. این علائم وقتی شدت می‌گیرند که فرد رابطۀ جنسی مقعدی داشته باشد.
زگیل تناسلی صاف
یکی دیگر از انواع زگیل تناسلی، زگیل صاف است. این نوع از زگیل‌ها سطح صافی دارند و معمولاً کوچک هستند. برخلاف زگیل‌های گل‌کلمی، زگیل‌های صاف بیشتر به‌صورت تکی یا پراکنده ظاهر می‌شوند و کمتر به‌صورت خوشه‌ای رشد می‌کنند.
رنگ این زگیل‌ها معمولاً روشن‌تر از پوست یا همرنگ آن است، اما در برخی موارد ممکن است بی‌رنگ یا خاکستری هم باشند. زگیل‌های صاف اغلب نرم‌تر هستند و آن‌چنان باعث خارش یا درد نمی‌شوند. نکتۀ دیگر اینکه زگیل‌های صاف داخل ناحیۀ تناسلی به‌سختی تشخیص داده می‌شوند.
انواع دیگر زگیل تناسلی
۲ نوع زگیل دیگر هم وجود دارد که منشأ آنها نوع خاصی از ویروس HPV است. این دو نوع، زگیل‌های فیلی فرم و زگیل‌های کراتوتیک هستند. این زگیل‌ها غیر تناسلی هستند ولی ممکن است در ناحیۀ تناسلی هم ظاهر شوند.
زگیل‌های فیلی‌فرم یا رشته‌ای (Filiform warts)
زگیل فیلی‌فرم عمدتاً توسط ویروس‌های کم‌خطر HPV، به‌خصوص انواع ۲، ۳، ۱۰ و ۴ ایجاد می‌شود.
- محل بروز علائم: این زگیل‌ها معمولاً در جاهایی که پوست نازکی دارند مثل صورت، اطراف چشم‌ها و گردن ظاهر می‌شوند.
- شکل ظاهری: این زگیل‌ها معمولاً شکل بلند، نازک و برجسته‌ای دارند و رشته‌ای مانند هستند.
نکته:
زگیل فیلی‌فرم به‌طورکلی به زگیل‌های تناسلی ارتباط ندارد. ویروسی که باعث این زگیل می‌شود، با ویروس‌هایی که عامل زگیل تناسلی هستند، فرق دارد.
زگیل‌های معمولی (hyperkeratotic)
زگیل معمولی توسط ویروس‌های کم‌خطر HPV، به‌ویژه انواع ۱، ۲، ۴ و ۷ ایجاد می‌شود.
- محل بروز علائم: این زگیل‌ها معمولاً در مناطقی از بدن که فشار یا اصطکاک زیاد است (مانند کف پا، دست‌ها، زانوها و آرنج‌ها) ظاهر می‌شوند.
- شکل ظاهری: زگیل‌های کراتوتیک به‌صورت برجسته، ضخیم و زبر هستند و به همین دلیل خیلی راحت با زگیل‌های معمولی کف پا یا زگیل‌های دست اشتباه گرفته می‌شوند.
نکته: زگیل‌های معمولی زگیل تناسلی نیستند، ولی چون هر جایی ممکن است بروز پیدا کنند؛ در ناحیۀ تناسلی هم امکان ظاهر شدن آنها وجود دارد.
گالری عکس زگیل تناسلی مردان و زنان
در این بخش، قصد داریم شما را با تصاویر انواع زگیل تناسلی آشنا کنیم تا بتوانید به محض مشاهدۀ علائم اولیه، برای درمان اقدام کنید.
عکس زگیل تناسلی در مردان
زگیل‌های تناسلی در مردان ممکن است در نواحی مختلف از جمله آلت تناسلی، کشالۀ ران و مقعد ظاهر شوند. این ضایعات معمولاً به‌صورت زگیل‌های کوچک و برجسته یا گاهی به شکل خوشه‌ای دیده می‌شوند. در این بخش، تصاویری از زگیل‌های تناسلی در مردان را خواهید دید.
عکس زگیل تناسلی در زنان
زگیل‌های تناسلی در زنان اغلب در نواحی مانند واژن، مقعد، کشالۀ ران یا اطراف دهانۀ رحم ظاهر می‌شوند. این ضایعات ممکن است به‌صورت تکی یا گروهی خود را نشان دهند. در این قسمت، تصاویری از زگیل‌های تناسلی در زنان را خواهید دید.
عکس بعد از درمان با کرایو و لیزر
در این بخش، تصاویری از حذف زگیل‌ها را پس از اقدامات درمانی مثل کرایوتراپی (انجماد با نیتروژن مایع) و لیزر خواهید دید.
پیشگیری و درمان انواع زگیل تناسلی
همان‌طور که اشاره کردیم، زگیل‌های تناسلی شکل‌های مختلفی دارند که در صورت عدم مراجعه به پزشک با درد، خارش یا خونریزی همراه می‌شوند. در موارد مشکوک یا پیشرفته، ممکن است برای تشخیص دقیق نوع زگیل و بررسی نوع ویروس، پزشک بخواهد که نمونه‌برداری (Biopsy) انجام شود.
در حالت کلی، درمان زگیل‌ها بستگی به محل بروز و شدت آن دارد. کرایوتراپی (Cryotherapy) یا فریز کردن زگیل، استفاده از داروهای موضعی یا در برخی موارد، لیزر و جراحی ازجمله روش‌های درمان زگیل تناسلی هستند.
فراموش نکنید که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. به توصیۀ سازمان بهداشت جهانی (WHO) و CDC (مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها)، بهترین راه برای پیشگیری از عفونت HPV، واکسیناسیون است. واکسن گارداسیل (Gardasil) یکی از واکسن‌های تأییدشده برای جلوگیری از ابتلا به زگیل‌های تناسلی و برخی سرطان‌ها است.
در پایان، تأکید می‌شود که در صورت مشاهدۀ هرگونه زائدۀ مشکوک، به‌ویژه در نواحی تناسلی یا مقعدی، بدون فوت وقت به پزشک متخصص زنان و زایمان یا پوست مراجعه کنید. تشخیص به‌موقع و دقیق، از عوارض جدی‌تر پیشگیری و روند درمان را ساده‌تر می‌کند.
جمع‌بندی
زگیل‌های پوستی انواع مختلفی دارند که ازجملۀ آنها می‌توان به زگیل تناسلی اشاره کرد. عامل بروز زگیل تناسلی، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. این ویروس بیش از 100 نوع دارد که برخی از آنها بی‌خطر و برخی دیگر پرخطر هستند.
در این مقاله انواع زگیل تناسلی مثل زگیل گل‌کلمی و صاف را بررسی کردیم، به توضیح تفاوت آنها پرداختیم و بعد به نکاتی دربارۀ پیشگیری و درمان اشاره کردیم. در نهایت اینکه یکی از بهترین راه‌های پیشگیری از عفونت HPV و عوارض آن استفاده از واکسن HPV است. اگر به عکس‌ها شباهت دارید یا دربارهٔ ضایعات خود نگرانید، برای دریافت مشاورهٔ محرمانه و انتخاب بهترین روش درمان، به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنید.
