خطرات و عوارض بیوپسی پروستات؛ راهنمای جامع مراقبت بعد از آزمایش

نگرانی در خصوص عوارض بیوپسی پروستات یکی از مهم‌ترین چالش‌های مردانی است که باید برای تشخیص سرطان پروستات، این کار را انجام دهند. این در حالی است که بیوپسی پروستات اصلی‌ترین روش شناسایی تشخیص سرطان پروستات به‌حساب می‌آید.

با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله قصد داریم ببینیم بیوپسی دقیقاً چیست، چگونه انجام می‌شود و چه عوارضی ممکن است داشته باشد. آگاهی از این موضوعات باعث می‌شود که در صورت نیاز به نمونه‌برداری از پروستات، دیگر نگران مشکلات بعد از آن نباشید. کافی است مراقبت‌های بعد از بیوپسی را جدی بگیرید تا ریسک عوارض جدی کاهش پیدا کند؛ اما اینکه چه کاری باید انجام دهید را در ادامه مفصل توضیح خواهیم داد.

درمان بیماری‌های پروستات

مطب مجهز و تخصصی

نوبت‌دهی آنلاین و تلفنی

23 سال سابقه درمان

نوبت‌دهی بیماری‌های پروستات

بیوپسی پروستات چیست و چرا انجام می‌شود؟

بیوپسی پروستات یا نمونه‌برداری از پروستات، روشی است که پزشک متخصص اورولوژی از آن برای تشخیص سرطان پروستات استفاده می‌کند. پزشک به کمک این آزمایش، بافت‌های پروستات را به لحاظ وجود یا عدم وجود سلول‌های سرطانی بررسی می‌کند.

باوجود اینکه سرطان پروستات معمولاً در مراحل اولیه بدون علامت است، اما در برخی موارد می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:

• تکرر ادرار
• سوزش هنگام ادرار
  قطع و وصل شدن جریان ادرار

در چنین شرایطی پزشک معمولاً برای بررسی دقیق‌تر، اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

• تجویز آزمایش PSA (آنتی‌ژن خاص پروستات): برای سنجش سطح این ماده در خون
• معاینۀ انگشتی از مقعد: برای بررسی بافت پروستات
• بیوپسی پروستات: در صورت بالا بودن PSA یا مشاهدۀ تغییرات در بافت پروستات

لازم به ذکر است که بیوپسی پروستات به دو روش انجام می‌شود: بیوپسی ترانس‌ که از طریق مقعد انجام می‌شود و بیوپسی ترانس ‌پربنال که از طریق پوست ناحیۀ بین کیسۀ بیضه و مقعد انجام می‌شود.

عوارض شایع بیوپسی پروستات

همان‌طور که اشاره کردیم بیوپسی پروستات یکی از روش‌های اصلی تشخیص سرطان پروستات است که مانند هر عمل دیگری ممکن است عوارض هم داشته باشد. اگرچه عوارض بیوپسی پروستات معمولاً موقت و خفیف هستند، اما در برخی موارد ممکن است عوارض جدی هم داشته باشد.

بدن هر فرد با دیگری متفاوت است؛ بنابراین شدت و نوع عوارض بیوپسی هم در افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد. در برخی افراد عوارض پس از چند روز رفع می‌شوند، درحالی‌که برخی دیگر ممکن است به مراقبت‌های ویژه یا درمان‌های اضافه‌تر نیاز داشته باشند.

درمان بیماری‌های پروستات

مطب مجهز و تخصصی

نوبت‌دهی آنلاین و تلفنی

23 سال سابقه درمان

نوبت‌دهی بیماری‌های پروستات

با توجه به اهمیت این موضوع در ادامه عوارض و خطرات بیوپسی پروستات را به‌طور کامل بررسی خواهیم کرد.

۱. احساس درد

احتمالاً وقتی بحث بیوپسی می‌شود به این فکر می‌کنید که آیا بیوپسی پروستات درد دارد یا نه؟ در پاسخ باید گفت: «بله. درد خفیف پس از بیوپسی کاملاً طبیعی است و معمولاً پس از چند روز کاهش می‌یابد».

برخی افراد هم ممکن است در ناحیۀ پروستات یا مقعد احساس درد داشته باشند یا اینکه حس کنند این نواحی تحت فشار هستند. در این موارد با استفاده از مسکن‌های ساده می‌توان درد را کنترل کرد.

بااین‌حال اگر درد بیوپسی پروستات بیش از چند روز ادامه پیدا کرد یا زیاد شد، احتمال اینکه عارضۀ دیگری مثل عفونت یا خونریزی اتفاق افتاده باشد، وجود خواهد داشت. در این شرایط بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

۲. مشاهدۀ خون در ادرار

مشاهدۀ خون در ادرار یکی دیگر از عوارض بیوپسی پروستات است که معمولاً به‌دلیل خونریزی ناشی از آسیب‌دیدگی جزئی عروق پروستات در حین نمونه‌برداری رخ می‌دهد. به همین دلیل تا چند روز احتمال دارد که موقع دفع ادرار خون مشاهده کنید. البته نیاز به نگرانی نیست. این خون‌ریزی پس از چند روز به‌تدریج رفع می‌شود.

بااین‌حال اگر خونریزی ادامه پیدا کرد، زیادتر شد یا موقع دفع ادرار دچار مشکل شدید شد، لازم است که به پزشک مراجعه کنید.

۳. وجود خون در منی

وجود خون در مایع منی بعد از بیوپسی پروستات، یکی دیگر از عوارض رایج است که ممکن است تا چند هفته هم ادامه پیدا کند. در واقع دلیل وجود خون در منی، آسیب‌دیدگی غدۀ پروستات در حین نمونه‌برداری است. اگرچه مشاهدۀ خون در مایع منی باعث نگرانی خیلی از افراد می‌شود، اما معمولاً نیاز به درمان خاصی ندارد و به‌مرور زمان برطرف می‌شود.

بااین‌حال، اگر دیدن خون در منی به مدت طولانی ادامه پیدا کرد و دچار درد یا مشکل در دفع ادرار شدید، باید به پزشک مراجعه کنید.

۴. بروز عفونت

عفونت بعد از نمونه‌برداری پروستات یکی از عوارض نادر اما جدی است که در صورت عدم درمان به‌موقع منجر به عوارض جدی‌تری مانند شوک عفونی خواهد شد. این عارضه ممکن است به‌صورت عفونت ادراری پس از بیوپسی یا عفونت پروستات خود را نشان دهد.

عفونت معمولاً با علائمی همچون تب، لرز، ضعف شدید، افت فشار خون و درد در ناحیۀ پروستات همراه است. در اغلب موارد پزشک برای پیشگیری از عفونت، آنتی‌بیوتیک‌ تجویز می‌کند. درصورتی‌که هر کدام از این علائم را داشتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. در برخی موارد حتی نیاز است که برای پیگیری درمان بستری شوید، بنابراین این علائم را نادیده نگیرید.

۵. مشکلات ادراری

تکرر ادرار بعد از بیوپسی پروستات و احساس سوزش در هنگام دفع ادرار ازجملۀ مشکلاتی هستند که ممکن است برخی افراد پس از بیوپسی پروستات با آن‌ها مواجه شوند. این مشکلات ادراری پس از نمونه‌برداری معمولاً به‌دلیل التهاب ناحیۀ پروستات یا مجرای ادرار رخ می‌دهند و ممکن است چند روز هم ادامه پیدا کنند.

برای جلوگیری از این مشکلات معمولاً توصیه می‌شود که مایعات کافی مصرف کنید. البته در برخی موارد لازم است که با صلاحدید پزشک از داروهای مسکن یا ضد التهاب هم استفاده کنید. درصورتی‌که این علائم ادامه‌دار شد، باید به پزشک مراجعه کنید.

۶. تب، لرز و ضعف شدید

همان‌طور که قبلاً گفتیم تب، لرز و ضعف شدید از جمله علائم هشدار دهندۀ بعد از بیوپسی پروستات هستند که نشان می‌دهند یک عفونت جدی در بدن وجود دارد.

اولین کاری که در این شرایط باید انجام دهید، مراجعه به پزشک است. در مواردی ممکن است نیاز باشد برای جلوگیری از گسترش عفونت، آنتی‌بیوتیک‌های قوی مصرف کنید یا حتی در بیمارستان بستری شوید.

درمان بیماری‌های پروستات

مطب مجهز و تخصصی

نوبت‌دهی آنلاین و تلفنی

23 سال سابقه درمان

نوبت‌دهی بیماری‌های پروستات

مدت زمان بهبودی پس از بیوپسی پروستات

مدت زمان بهبودی پس از بیوپسی پروستات ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد. اغلب بیماران در این مدت درد خفیفی در ناحیۀ مقعد احساس می‌کنند که بعد از چند روز بهبود می‌یابد. برخی دیگر ممکن است در ادرار خود خون ببینند؛ این عارضه یک یا دو هفته ادامه پیدا می‌کند و به‌مرور رفع می‌شود.

در حالت کلی روند بهبودی به روش انجام بیوپسی و واکنش بدن هر فرد بستگی دارد. در اغلب موارد فرد به‌سرعت می‌تواند زندگی روزمره خود را از سر بگیرد. بااین‌حال بهتر است از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید تا دچار عارضۀ خاصی نشوید.

مراقبت‌های بعد از بیوپسی پروستات

یکی از کارهایی که باعث می‌شود کمتر درگیر عوارض پس از نمونه‌برداری شوید و روند بهبودی را سریع‌تر طی کنید، توجه به مراقبت‌های صحیح پس از بیوپسی پروستات است. در این بخش قصد داریم دربارۀ این موضوعات و راه‌های مراقبت خانگی پس از بیوپسی پروستات صحبت کنیم.

راه‌های مراقبت خانگی پس از بیوپسی

ازجملۀ مهمترین کارهایی که می‌توان برای  کاهش عوارض بیوپسی در خانه انجام داد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استراحت کافی: حداقل تا ۷ روز پس از انجام بیوپسی از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
• نوشیدن مایعات فراوان: مصرف زیاد آب و مایعات باعث شست‌وشوی مجاری ادراری شده و احتمال عفونت یا تشکیل لختۀ خون را کاهش می‌دهد.
• مصرف خوراکی‌های پرفیبر: خوردن سبزیجات و مواد غذایی حاوی فیبر از بروز یبوست و درد در ناحیۀ مقعد جلوگیری می‌کند.

چه کسانی بیشتر در معرض عوارض بیوپسی هستند؟

خطرات احتمالی نمونه‌برداری پروستات در برخی افراد ممکن است کمی بیشتر باشند. به‌طورکلی بیماران دیابتی، افرادی که مشکلات انعقادی دارند یا کسانی که سن بالایی دارند، بیشتر از دیگران در معرض عوارض بیوپسی پروستات هستند. رعایت نکاتی که قبلاً اشاره کردیم به‌خصوص برای این دسته از افراد از اهمیت زیادی برخوردار است.

این افراد و به‌ویژه کسانی که داروهای رقیق‌کنندۀ خون مصرف می‌کنند، باید قبل از انجام بیوپسی، داروهایی که مصرف می‌کنند را به اطلاع پزشک برسانند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در پاسخ به این سؤال باید گفت که مراجعه به پزشک برای درمان عوارض شدیدی مثل تب بالا، خونریزی شدید، درد شدید و احتباس ادرار بسیار ضروری است.

معمولاً این علائم نشان‌دهندۀ عفونت در بدن هستند. اگرچه عفونت یکی از عوارض نادر پس از بیوپسی پروستات است ولی درصورتی‌که بدن درگیر عفونت شود، احتمالاً باید برای درمان فوری در بیمارستان بستری شوید.

درمان بیماری‌های پروستات

مطب مجهز و تخصصی

نوبت‌دهی آنلاین و تلفنی

23 سال سابقه درمان

نوبت‌دهی بیماری‌های پروستات

چگونه عوارض بیوپسی پروستات را کاهش دهیم؟

بیوپسی پروستات یکی از روش‌های مؤثر برای تشخیص سرطان پروستات است که در برخی افراد ممکن است با عوارض خاصی همراه باشد. ازجملۀ این عوارض می‌توان به مشاهدۀ خون در ادرار و مایع منی و درد خفیف در ناحیۀ لگن اشاره کرد.

اگرچه بیشتر این عوارض موقتی و خفیف هستند ولی برخی افراد ممکن است دچار عفونت پس از بیوپسی پروستات شوند که با تب و لرز شدید همراه است. اگر بعد از بیوپسی دچار «تب، خونریزی شدید یا احتباس ادرار» شدید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

برای اینکه کمتر درگیر عوارض بعد از نمونه‌برداری پروستات شوید، باید اول از همه به توصیه‌های پزشک توجه کنید و بعد بهتر است که مایعات فراوان بنوشید و خوب استراحت کنید. رعایت این نکات به شما کمک می‌کند که سریع‌تر بهبود پیدا کنید و درگیر عوارض جدی نشوید.

سؤالات متداول