شب ادراری
شب ادراری مشکل شایعی در بین بچه ها است و عموما وراثتی است، این معضل میتواند برای کودک ناراحت کننده باشد اما بیشتر بچه ها و افراد نوجوان در نهایت از شر این بیماری خلاص خواهند شد.
علل شب ادراری
عوامل مختلفی در بروز شب ادراری نقش دارند اما عموما به طور قطعی نمیتوان دلیل آن را بیان نمود و شایع ترین عوامل عبارتند از :
- داشتن مثانه کوچک : مثانه فرزند شما ممکن است به اندازه کافی حجم برای ذخیره ی ادرار نداشته باشد .
- داشتن مثانه بیش فعال: در این حالت مثانه انقباض های نابجا دارد و این مسئله هیچ ربطی به بیش فعالی کودک ندارد .
- داشتن مثانه عصبی : در این حالت مثانه دیواره ضخیمی دارد و این باعث میشود مثل مثانه ی طبیعی خاصیت کشسانی و نگهداری ادرار را نداشته باشد .
- استرس های محیطی : تنش و فشارهای روانی مداوم باعث شروع این مشکل می شود .
- ناتوانی در تشخیص یک مثانه پر : در این حالت عصب هایی که مثانه را کنترل میکنند با تاخیر تکامل می یابند و مثانه پر کودک را بیدار نمی کند علی الخصوص اگر در خواب عمیق باشد .
- مشکل ساختاری در سیستم عصبی یا دستگاه ادراری
- عدم تعادل در هورمون ها
- عفونت مجاری ادراری
- قطع تنفس کوتاه مدت در خواب ( آپنه ) : بعضی اوقات این موضوع میتواند نشانه قطع تنفس در خواب باشد که در این حالت کودک به صورت موقت تنفس خود را از دست می دهد .
- دیابت
- یبوست مزمن
شب ادراری در بچه ها امری طبیعی است. خیلی از کودکان کمتر از 5 سال مبتلا به شب ادراری هستند، ممکن است تا زمانی که کودک یاد بگیرد که ادرار خود را در طی شب کنترل کند زمان ببرد. اگر کار های فوق را انجام داده اید و هنوز کودک شما مبتلا به شب ادراری است به پزشک مراجعه کنید اگر کودک شما بعد از 6 ماه قطع مشکل مجدد مبتلا به شب ادراری شده است نیز لازم است به پزشک مراجعه کنید.
چه موقع باید شب ادراری را جدی بگیریم ؟
- تداوم شب ادراری بعد از 5 سالگی
- در صورت توقف رشد قد در کودک
- نم زدن و خیس کردن لباس زیر طی بیداری
- کودکی به تازگی دچار شب ادراری شده است
- کودکی که زیاد تشنه می شود و ادرارش زیاد و همیشه روشن است
- کودک با سابقه عفونت ادراری
- کودکی که زیاد دچار سر درد می شود
- کودکی که زیاد از خواب بیدار میشود و عموما خرو پف می کند
- داشتن جریان ادراری غیر طبیعی مثل قطع ووصل شدن ادرار
- کودکی که همیشه از درد پهلو یا زیر شکم رنج می برد
کار هایی که میتوان برای کمک به درمان شب ادراری در خانه انجام داد :
- به کودک خود در طی روز مایعات کافی بدهید.
- مطمئن شوید که کودک در طی روز به دفعات کافی به سرویس بهداشتی میرود حدودا 4 الی 7بار در طی روز علی الخصوص قبل از رفتن به رختخواب .
- به کودک خود بابت کار های مثبتش پاداش بدهید، به طور مثال میتوانید اگر قبل از رفتن به رختخواب به دستشویی میرود برای او جایزه ای تعیین کنید.
- از زیر انداز های ضد آب روی تشک کودک استفاده کنید.
- مطمئن شوید که کودک به راحتی به سرویس بهداشتی در طول شب دسترسی دارد.
کار هایی که نباید انجام داد:
این مشکل میتواند به دلیل یک سری بیمار های زمینه ای مانند دیابت یا یبوست نیز باشد ، بنابراین :
- کودک خود را بابت این موضوع تنبیه نکنید، این گناه کودک نیست و میتواند شب ادراری را بدتر کند.
- به کودک خود مایعاتی که دارای کافئین است ( مثل: کوکا کولا ، چای و قهوه) کمتر بدهید این مواد ممکن است باعث شوند که کودک ادرار بیشتری داشته باشد.
- به طور مرتب بچه را طی خواب بیدار نکنید یا او را مجبور به استفاده از توالت طی شب نکنید این کار در طولانی مدت به کودک شما کمک نمی کند.
عوامل زمینه سازشب ادراری
موارد زیر میتوانند فرد را مستعد این بیماری طولانی مدت کنند:
- جنسیت مذکر
- وقوع شب ادراری در کسر زیادی از شب های ماه
- بی اختیاری ادراری در طی روز و بی اختیاری مدفوع یا یبوست
- سابقه خانوادگی شب ادراری
- سابقه انسداد سیستم تنفسی فوقانی و خروپف کردن
- اضافه وزن کودک
- مشکلات سیستم عصبی مانند سابقه فلج مغزی یا ناهنجاری های ستون فقرات
- استرس در دوران کودکی فرد مانند بستری در بیمارستان ، جدایی از مادر و سوء استفاده جنسی
ارزیابی ها
عموما آزمایش ادرار برای شب ادراری لزومی ندارد مگر در مواردی که فرد اخیرا مبتلا به شب ادراری شده است، یا علائم روزانه وجود دارد یا در شرح حال نشانه هایی از عفونت ادراری یا دیابت وجود دارد.
درمان شب ادراری
اولین درمان برای شب ادراری آموزش، اطمینان بخشی و توصیه های عمومی برای رفتار درمانی است، در مواردی که کودک به سفر رفته یا شب را در خانه دیگران می ماند ممکن است از همان ابتدا درمان های دارویی نیز توصیه گردد.
-
تخت خواب های مجهز به زنگ خطر :
اولین درمان در کودک مبتلا به شب ادراری استفاده از تخت خواب های مجهز به زنگ خطر است، اینگونه تخت خواب ها معمولا برای کودکان زیر 7 سال کمک کننده نمی باشد، اما در کودک بالای 7 سال ارزش آن ها با دارو ها عموما یکی است.
-
دسموپرسین
در مواردی که استفاده از تخت خواب های مجهز به زنگ خطر کمک کننده نبوده یا کنترل شب ادراری در کوتاه مدت لازم است ، دسموپرسین قابل تجویز است. در سایر موارد بهتر است ابتدا تخت خواب و زنگ خطر استفاده گردد و در صورت عدم پاسخ دهی دسمو پرسین شروع گردد، دسموپرسینگ در کودکان 5 تا 7 سال نیز با نظر پزشک قابل استفاده است.
قرص های زیر زبانی دسموپرسین:
این قرص ها با دوز 120 میکروگرم شروع شده و در صورت عدم پاسخ مناسب طی یک یا 2 هفته میتوانند تا 240 میکروگرم افزایش یابند. در صورت استفاده از دسموپرسین لازم است مصرف مایعات از یک ساعت قبل از مصرف دارو محدود شده و تا 8 ساعت نیز ادامه یابد.
در صورت مصرف دسموپرسین در طولانی مدت لازم است هر 3ماه یک هفته مصرف دارو قطع شود تا در صورتی که شب ادراری کودک درمان پیدا کرده است این دارو ادامه نیابد.
سایر درمان ها
استفاده از قرص ایمی پرامین برای کودکان بالای سن 6 سای در نظر گرفته می شود که به درمان دسموپرسین مقاوم هستند، استفاده همزمان از ایمی پرامین با دارو های آنتی کلینرژیک مانند قرص تولترودین یا سولیفناسین بهتر از درمان تک دارویی با ایمی پرامین است.
تحقیقات نشان داده اند که استفاده از دارو های آنتی کلینرژیک مانند تولترودین یا سولیفناسین همزمان با سایر روش های فوق ( شامل ایمی پرامین یا دسموپرسین در تخت خواب های مجهز به زنگ خطر) می تواند بسیار کمک کننده باشد.
پیش آگهی:
اغلب کودکان که دچار نواقص عصبی یا مشکلات یادگیری شدید نیستند دیر یا زود بهبودی کسب می کنند، شب ادراری بدون علائم روزانه معمولا به راحتی بهبود پیدا می کند هرچند ممکن است فرد گاها دچار تک حمله های شب ادراری، در آینده باشد.
در بسیاری از کودکان شب ادراری ممکن است تا دوره بزرگسالی ادامه پیدا کند و مطالعات نشان داده اندکه کودکانی که فرم شدید شب ادراری دارند ممکن است بیشتر در دوران بزرگسالی مبتلا به این مشکل نیز باشند.
