پلاک پیرونی چیست؛ علت، علائم و درمان

پلاک پیرونی چیست؟

پلاک پیرونی یک بیماری بافت همبند است که اولین بار در سال 1743 میلادی توسط آقای پیرونی مطرح شد. پلاک پیرونی زایده ای است که درلایه رویی اجسام غاری یا به اصطلاح روی اجسام داخلی آلت زیر پوست تشکیل می گردد، این پلاک یک ضخیم شدگی التهابی است که همراه با تولید مازاد کلاژن و بافت همبند بوده و انعطاف آلت را کاهش می دهد و نهایتا  رسوب کلسیم همراه با فیبروز و سختی و سفت شدن آن ناحیه اتفاق می افتد در نتیجه می تواند به کج شدن آلت یا باریک شدگی آلت در آن ناحیه شبیه به ساعت شنی باشد معمولا فقط در حالت نعوظ آلت رویت می شود و باعث می شود تا روابط جنسی بسیار سخت شده یاغیر ممکن گردد  .

احتمالا این بیماری در نتیجه آسیب های ریز عروقی مکرر آلت که منجر به نشت مواد التهابی از داخل آلت میگردد ایجاد می شود .

هرچند احتمال انتقال ارثی آن نیز مطرح است،  فرم مادرزادی آن نیز دیده شده و بعضی تحقیقات مطرح میکند که سطح کم هورمون تستوسترون (هورمون مردانه) میتواند باعث آن شود.

علت بیماری پلاک پیرونی

شیوع دقیق این بیماری مشخص نیست به خاطر این که بعضی از مردان به علت احساس شرمساری هرگز به پزشک مراجعه نمی کنند اما بر اساس تحقیقات حاضر شیوع آن بین 3 تا 9 درصد بوده که عموما در دهه 50 عمر اتفاق می افتد .در یک مطالعه افرادی که در سنین پایین تر از سن 50 و سنین جوانی مراجعه میکنند عموما تعداد بیشتری پلاک داشته و معمولا مبتلا به دیابت می باشند .

همچنین فشارخون، افزایش چربی خون، بیماری های قلبی، اختلالات نعوظ، سیگار کشیدن و مصرف زیاد الکل با آن همراهی دارد هرچند نحوه ی تشکیل این پلاک ها هنوز به طور دقیق مشخص نیست.

علائم بیماری پیرونی

وقتی که این بیماری برای اولین بار خودش را نشان می دهد معمولا به صورت درد طی نعوظ و انحراف آلت جنسی است و یک ضایعه پلاک در داخل آلت بروز می کند فاز التهابی آن معمولا طی 18 تا 24 ماه پایان یافته و به دنبال آن پلاک همراه بارسوب کلسیم وکج شدن آلت اتفاق می افتد.

نحوه تشخیص بیماری پلاک پیرونی

درمعاینه آلت، طول آلت در سطح خلفی از قاعده تا نوک آن اندازه گیری می شود، اندازه پلاک و میزان کجی آن در حالت نعوظ بررسی می شود و میزان انحراف آن می تواند توسط عکس هایی که بیمار در منزل در حالت نعوظ تهیه کرده است به پزشک ارائه شود .

این بیماری براساس شرح حال بیمار و معاینه پزشک می باشد، سونوگرافی برای این بیماری به صورت روتین توصیه نمی گردد از آنجا که  وابسته به اپراتور بوده و خطای تشخیصی در آن محتمل است بعضا سونوگرافی رنگی آلت برای ارزیابی اختلالات عروقی انجام می گردد .

تحقیقات نشان داده اند که این بیماری یک بیماری خودمحدودشونده است که ابتدا فاز فعال داشته و در نهایت به مرحله بلوغ رسیده و پلاک  تشکیل می شود. از آنجا که روند این بیماری طولانی است و فاز های مختلف دارد ارزیابی دقیق اثربخشی داروها کمی مشکل می باشد.

بیشتر بدانید >>  درمان لیکن پلان آلت تناسلی   عمل وازکتومی

درمان پلاک پیرونی (قطعی)

روش های درمان پیرونی به صورت کلی در سه گروه درمان خوراکی، تزریقی یا موضعی و درمان جراحی پیوند بافت جایگزین تقسیم می شوند. مسئله ای که وجود دارد این است که تاکنون روش درمانی قطعی برای این عارضه پیدا نشده و درمان دارویی تأثیر کافی را روی درمان آن نمی گذارد. همچنین جراحی ها خطرات ناتوانی جنسی را به دنبال دارند. روش های درمانی با امواج ESWT نیز اثربخش عمل نکرده اند. آمپول زیافلکس تا حدی روی این بیماری اثر بخش بوده که آن هم در بازار موجود نیست.

قبل از تصمیم برای جراحی یا تزریق داخل ضایعه از مصرف داروها باید چندین ماه بگذرد تا بیماری به مرحله بلوغ یا خاتمه فاز فعال رسیده باشد، از آنجاکه روش استاندارد و قطعی برای درمان آن هنوز مشخص نشده است توصیه می شود که ترکیبی از درمان خوراکی، درمانهای داخل ضایعه همراه با تکنیک های جراحی کوچک برای بیماران باعلایم کم تا متوسط انجام گردد. در صورت بروز مشکلات روحی و روانی و افسردگی ارجاع به روان پزشک خود باعث تحلیف آسیب به بیماران می گردد.

1- داروهای خوراکی

داروهای مختلفی برای این بیماری از قدیم مانند  پاراآمینوبنزووات، ویتامین E، کل شیسین، کارلیتین، تاموکسی فن و  پنتوکسی فیلین استفاده شده اند، در آخرین تحقیقات نشان داده شده است که اثر این داروها در درمان این بیماری خیلی قابل توجه نیست و داروهایی مانند ویتامین E، کارنیتین، تاموکسی فن، پودر پوتابا،  کارلیتین و  پنتوکسی فیلین دیگر در اروپا توصیه نمی شود.

در حال حاضر دارویی که در انگلستان مجوز درمان خوراکی پلاک پیرونی را گرفته است، پاراآمینوبنزووات می‌باشد. در واقع پاراآمینوبنزووات ممکن است سایز وانحراف آلت را کاهش داده، درد را تخفیف دهد و از روند و پیشرفت آن جلوگیری کند در حال حاضر فقط پاراآمینوبنزووات در انگلستان به عنوان درمان خوراکی این بیماری مجوز گرفته است .

همچنین (potassium para-aminobenzoate) دارویی است که توسط FDA آمریکا تا حدی موثر شناخته شده است. در ادامه لیستی از داروهای موثر در درمان پیرونی را خواهید دید:

• Vitamin E
• Potaba: طبق شواهد این دارو در مصرف دوره 12 ماهه در کم کردن درد، کاهش سایز پلاک و جلوگیری از پیشرفت انحنا موثر واقع شده اما انحنای آلت را کم نکرده است.
• Tamoxifen
• Colchicine
• Acetyl esters of carnitine
• Pentoxifylline

2- درمان های موضعی و تزریقی

یکی از روش های درمانی که می تواند تا حدی در بهبود این عارضه کمک کند تزریق داروهایی مثل وراپامیل با سوزن کوچکی به داخل پلاک است. معمولاً در این روش 6 تزریق با فاصله زمانی 2 هفته صورت می گیرد. در مورد اثربخشی داروها مانند اینتر فرون ها و کلاژناز ها شواهد بسیار قوی وجود ندارد، از آنجایی که کورتون ها یا همان استروئید ها می توانند التهاب را در این ناحیه زیاد کنند، به منع مصرف آن ها توصیه می شود. در ادامه تعدادی از نمونه تزریق های داخل پلاک را نام می بریم:

• Steroids
• Verapam
• Clostridial collagenase
• Interferon

وراپامیل دارویی است که می تواند باعث بهبود کجی و کاهش اندازه پلاک در مصرف طولانی مدت آن (9 ماه و بیشتر) می باشد اما شواهدی بر اینکه آیا این دارو می تواند از طریق پوست جذب شده و به لایه های داخلی آلت نفوذ پیدا کند دیده نشده است. به نمونه ای درمان های موضعی که در ادامه نام برده شده توجه کنید.

• Verapamil
• Iontophoresis
• Extracorporeal shock wave lithotripsy (SWL)
• Traction devices
• Vacuum devices

3- جراحی پلاک پیرونی

روش های بدون جراحی در درمان پلاک پیرونی درد هنگام نعوظ را کاهش می‌دهند اما در موارد کمی منجر به صاف شدن آلت بیمار خواهند شد. هدف از جراحی اصلاح انحراف و صاف شدن آلت می باشد. جراحی زمانی انجام می‌شود که بیماری وارد فاز ثابت شده (حداقل به مدت 3 ماه) و بعضاً توصیه می شود حداقل 6 تا 12 ماه بعد از شروع بیماری انجام گردد. به طور کلی 2 نوع جراحی در ترمیم انحنای آلت غیر مادرزادی به کار گرفته می شود.

1. تمرکز روی قسمت محدب آلت که منجر به کوتاه شدن آلت خواهد شد.
2. استفاده از گرفت و بافت پیوندی و تمرکز روی بخش مقعر آلت که در نهایت منجر به بزرگ‌تر شدن آن خواهد شد.

در مواردی که بیمار اختلال نعوظ نیز داشته باشد و درمان های دارویی موثر واقع نشده باشند علاوه بر اصلاح انحنا می توان برای بیمار پروتز نیز قرار داد.

انتخاب روش جراحی با توجه به شرایط بیمار و توسط پزشک اخذ می گردد. انتظار بیمار، وضعیت نعوظ و انحراف آلت و همچنین طول آلت در این تصمیم موثر هستند. بهتر است قبل ازجراحی بیماران دقیق انتخاب شده و درمورد انتظارات آنها و میزان بهبود آن ها بعد از جراحی با بیمار صحبت شود و توضیحات کافی در اختیار وی قرار گیرد هدف و خطرات جراحی ( خطر کوتاه شدن طول آلت، خطر برگشت کجی آلت، احتمال لمس گره ها و بخیه ها توسط پوست دست بعد ازعمل جراحی )  به بیمار به طور صریح و واضح توضیح داده شود.

جراحی زمانی انجام میشود که بیماری وارد فاز ثابت شده (حداقل به مدت 3 ماه ) و بعضا توصیه می شود حداقل 6 تا 12 ماه بعد از شروع بیماری انجام گردد.

تکنیک های متفاوت در جراحی پلاک پیرونی 

• روش اول ( حذف لایه آلبوؤینه آلت ) :  روشی است که در آن  قسمتی از بافت  سمت مقابل پلاک پیرونی در به اصطلاح لایه تونیکاآلبوژینه آلت بریده و حذف می گردد و سپس دو لبه قسمت حذف شده به هم بخیه می شود  در این روش معمولا طول آلت مقداری کوتاه شده و این روش در بیمارانی کاربرد دارد که از نظر نعوط نرمال بوده و کجی آلت در آن ها کمتر از 60درجه می باشد .
• روش دوم ( روش تازدن ویا چین دادن لایه تونیکا ): که در این روش به جای بریدن و حذف کردن در این روش   از تا زدن لایه زیر پوستی آلت یاهمان تونیکا استفاده می شود  که این روش نیز منجر به کاهش طول آلت خواهد شد.
• روش سوم ( حذف پلاک و استفاده از گرافت ) : این روش در مواردی استفاده می شود که  کجی آلت بیشتر از 60 درجه باشد .
• روش چهارم ( حذف  پلاک و استفاده از پروتز آلت ) : این روش در مواردی که کجی آلت بیشتر از 60درجه بوده و هم زمان ناتوانی جنسی نیز وجود دارد  بهترین گزینه حذف پلاک و استفاده از پروتز به صورت هم زمان می باشد .
• روش پنجم (استفاده از لیزر دی اکسید کربن ) : در بعضی از پلاک ها برای  کاهش ضخامت پلاک می توان از این روش طی جراحی استفاده نمود .

فیزیوتراپی

از به روز ترین و موثرترین روش های درمان پلاک پیرونی، فیزیوتراپی است. معمولاً فیزیوتراپی برای درمان پیرونی بدون درد بوده و دوران نقاهت یا عوارض خاصی ندارد. متخصص با توجه به مشکل جنسی بیمار یکی از متدهای فیزیوتراپی را برای درمان انتخاب می کند. شاک ویو، یونتوفروزیس، منوال تراپی، وکیوم و اولتراسوند از جمله این متد ها می باشند.

• کشش

استفاده از کشش یا تراکشن خارجی آلت تکنیک جدیدی است که درحال بررسی است، بررسی های جدید نشان داده اند که این تکنیک باعث بهبود طول آلت و بهبود بدشکلی و کجی آن شوند.

• دستگاه وکیوم

دستگاه های وکیوم نیز مانند روش کشش به همین طریق کمک کننده خواهند بود.

• شاک ویو (ESWT)

در شاک ویو تراپی، امواج صوتی با انرژی بالا توسط دستگاه خارج از آلت، روی بافت فیبروزی اعمال می‌شوند. معمولاً تعداد جلسات درمان 4 تا 6 جلسه و به مدت 20 دقیقه می باشد. در مورد اثربخشی این نوع درمان تحقیقات کافی نیست هرچند که این درمان آسیب قابل توجهی به بیمار نخواهد رساند لذا تحقیقات گوناگون در سرتاسر دنیا در حال انجام است و بیمارانی که به انتخاب خود دوست دارند که این روش درمانی را انتخاب می کنند می توانند ارجاع داده شوند.

نکات درمان های بدون جراحی بیماری پیرونی

1. درمان های های غیر جراحی معمولاً در بیماران درگیر پیرونی که در فاز ابتدایی هستند تجویز شده و بیماران حادتر باید جراحی شوند.
2. ابزار و روش هایی که روی آلت کشش ایجاد می کنند و وکیوم می توانند انحنا را کم کرده و طول آلت را زیاد کنند.
3. امواج ماوراء صوت (ESWL) می توانند درد آلت را کاهش دهند و تأثیری روی اصلاح انحنا و درمان پلاک ندارند.
4. ژل وراپامیل ۱۵% می تواند تا حدی در بهبود انحنای آلت و سایز پلاک موثر واقع شود.
5. تزریق کلستریدیال کلاژناز منجر به کاهش زاویه انحراف، عرض و طول آلت می شود.
6. تزریق اینترفرون می تواند در بهبود انحنا، سایز و درد موثر باشد.

سخن پایانی

پلاک پیرونی به ندرت به صورت کامل برطرف می شود، تحقیقات نشان داده است که حدود 13 درصداز بیماران طی گذشت زمان، تخفیف یا بهبود کامل درد را تجربه میکنند نصفی از بیماران دچار بیماری پیش رونده شده و نیم دیگر وضعیت ثابتی دارند و علایم پایدار می ماند علایم ممکن است از یک پلاک بدون درد ثابت تا یک نعوظ درد ناک همراه با کجی که منجر به پرهیز بیمار از داشتن رابطه جنسی می شود متغیر باشد .

از آنجا که شواهد نشان میدهد تاثیر درمان طولانی مدت ناکافی است تاثیر روش های مختلف درمانی روی پیش آگهی  این بیماری به خوبی شناخته نشده است .