کیست کلیه

اندازه کیست کلیه چقدر باشد خطرناک است؟

عمدتاً اندازه کیست کلیه هنگامی که به بیشتر از 12 میلی‌متر نرسد، شما را با علامت خاصی روبرو نمی‌کند. رایج‌ترین کیستی که وجود دارد ساده است و غالباً داخل آن تنها مایع جمع شده است. این نوع کیست خطر چندانی ندارد ولی زمانی که روی عملکرد کلیه فشاری وارد نیاورد و باعث پارگی نشود، می‌توان در مورد کم خطر بودن آن صحبت کرد. یک کیست ساده را باید از نیم تا 10 سانت در نظر گرفت که هرچقدر اندازه بزرگ‌تر شود خطرناک‌تر است. معمولاً با بزرگ‌تر شدن کیست، درد هم افزایش پیدا می‌کند و به‌همین دلیل درمان به‌موقع را باید جدی گرفت.

محل کیست کلیه

از نظر موقعیت مکانی کیست های کلیه : کیست های اطراف لگنچه کلیه را کیست پاراپلویک می‌گوید به کیست های داخل بافت کلیه کیست کورتیکال گفته می‌شود و کیست های خارج از کلیه، کیست اگزوفیتیک است.

درمان کیست کلیه

کیست کلیه با دارو درمان نمی‌شود و تنها راه درمان آن در صورت لزوم عمل جراحی تخلیه با لاپاراسکوپ است. با این وجود در اکثر مواقع کیست کلیه بدون انجام درمان خاصی خود به خود رفع می‌گردد و نیاز به عمل جراحی ندارد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه پیشنهاد میکنیم به صفحه درمان کیست کلیه مراجعه کنید.

انواع کیست کلیه

1. کیست ساده

این نوع کیست بیشتر در افراد میانسال مشاهده می‌شود و از نوع کم خطر و بدون عارضه است. این نوع کیست کلیه از شایع‌ترین و کم خطر‌ترین نوع کیست است که با افزایش سن احتمال ابتلا به آن نیز افزایش می‌یابد. نوع ساده کیست کلیه معمولا نیاز به درمان خاصی ندارد و خود به خود با رژیم غذایی مناسب درمان می‌گردد. اما با همه این تفاسیر، اگر کیست بزرگ و دردناک شد و یا خون در ادرار دیده شد بایستی حتما برای تست وجود سرطان به پزشک مراجعه شود.

2. کیست متعدد

این نوع از کیست که به آن‌ها کلیه‌های پلی‌کیستیک بالغین نیز گفته می‌شود، به دلایل ژنتیکی ایجاد می‌شود که در نوع خود از دیگر انواع کیست پیشرفته‌تر است. اما با مراجعه به موقع می‌تواند به راحتی درمان شود. علائم این نوع کیست قبل از 40 سالگی احتمال بیشتری برای روئیت شدن دارد. این کیست در موارد نادر ممکن است به اندازه یک توپ فوتبال با وزن 8 کیلوگرم نیز برسد. از شایع‌ترین علائم این مدل از کیست کلیه وجود خون در ادرار و درد کلیه است. در صورتیکه در ناحیه کیست عفونت ایجاد شود نیز علائمی مانند تب و لرز نیز مشاهده می‌گردد.

بوسنیاک در سال 1986 یک سیستم طبقه بندی بر اساس معیارهای سی تی اسکن ایجاد کرد که امکان آنالیز محتویات کیست های کلیه را فراهم می کند. طبق طبقه‌بندی بوسنیایی کیست‌های کلیه بر اساس ویژگی ها و شکل ظاهری در سی‌تی‌اسکن ، به طور گسترده توسط متخصصان ارولوژی و رادیولوژیست برای تشخیص، ارزیابی و مدیریت ضایعات کیستیک کلیه استفاده میشود.

رده یک (I)

کیست های ساده کلیه که پتانسیل بدخیم ندارند و بنابراین نیازی به پیگیری ندارند.

رده دوم (II)

ضایعات کیستیک کلیه که به عنوان دسته II طبقه بندی می شوند، مانند مواردی که به عنوان دسته I طبقه بندی می شوند، خوش خیم هستند، اما ظاهری کم عارضه دارند. چنین ضایعاتی ممکن است با پارگی های نازک، ضخامت کمتر از 1 میلی متر، علاوه بر کلسیفیکاسیون های کوچک (1-2 میلی متر)، خطی، جداری یا سپتوم ظاهر شوند.
علی‌رغم اینکه ضایعات خوش‌خیم در نظر گرفته می‌شوند، گزارش‌هایی در مورد ضایعات نادر کلیوی وجود دارد که در دسته II طبقه‌بندی می‌شوند و بر اساس تجزیه و تحلیل به عنوان بدخیم و بالقوه بدخیم شناخته می‌شوند.

رده دو اف (IIF)

در سال 1993، بوسنیاک طبقه بندی اصلی خود را بررسی کرد تا شامل دسته IIF برای گروهی از کیست های کم عارضه باشد که ویژگی های مورد نیاز برای گنجاندن در دسته III را ندارند، اما پیچیده تر از موارد موجود در دسته II هستند. پس از تشخیص پیگیری در 3، 6 و 12 ماه پس از ارزیابی اولیه و بعد از آن پیگیری سالانه نیاز است و در 95٪ موارد از مداخله جراحی اجتناب می شود. سونوگرافی و MRI باید در پیگیری این بیماران، به ویژه برای افراد زیر 50 سال، در نظر گرفته شود تا میزان قرار گرفتن چنین بیمارانی در معرض تشعشعات در طول سال کاهش یابد.

رده سه و چهار (III, IV)
این کیست ها جزو دسته بندی کیست های پیچیده (کمپلکس) کلیه هستند که شانس بدخیمی دارند، روش درمان با توجه به سلامت کلی فرد مبتلا، وجود بیماری های همزمان و یا عوارض بوجود آمده انتخاب می‌شود که می‌تواند جراحی، ریشه کنی گرمایی (thermal ablation) و یا مراقبت و پیگیری باشد

به طور کلی طبقه بندی بوسنیاک برای کیست های بالای یک سانتی متری به کار می‌رود که ریسک بدخیمی را نشان می‌دهد که برای رده I نزدیک صفر درصد و برای رده IV بیش از 85% ریسک بدخیمی وجود دارد.

عوارض کیست کلیه

• کیست‌های کلیه عموما بدون عارضه هستند، ولی گاهی می‌توانند با عوارضی همراه باشد. البته عوارض کیست کلیه با بزرگی آن ارتباط دارد، عوارضی همچون:
• عفونت در کیست؛ در صورتیکه کیست کهنه شده و یا بزرگ شود احتمال عفونت در آن افزایش می‌یابد و مشکلات متعددی برای فرد ایجاد می‌نماید.
• ترکیدن کیست
• از کار افتادن کلیه، ضعیف شدن جدار شریان مغز و آئورت
• کاتاراکت و کوری
• بیماری قلبی عروق؛ کیست کلیه در اکثر موارد باعث ایجاد فشار خون بالا در فرد و در نتیجه بیماری‌های قلبی می‌گردد.
• انسداد ادرار از کلیه؛ هیدرونفروز یا تورم کلیه از عوارض بیماری کیست کلیه است. تورم کلیه باعث اختلال در روند جریان طبیعی ادرار می‌شود.
• فشار خون بالا؛ عارضه فشار خون بالا از شایع‌ترین عوارض کیست‌های کلیه است.
• نارسایی کلیه؛ در صورت بزرگ شدن کیست و عدم درمان به موقع، کیست می‌تواند کلیه را از کار بیاندازد.

کیست بدخیم کلیه

زمانی که اندازه کیست کلیه از حالت متوسط خود خارج شده و بزرگ شود، به خاطر فشاری که به کلیه وارد می‌آورد، به از کار انداختن کلیه ختم می‌شود و معمولاً کیست بدخیم کلیه، دارای دیواره‌ای نامنظم هستند که داخلی حفره مانند دارند. عمدتاً کیست بدخیم با جراحی درمان می‌شود، اما لاپاروسکوپی هم روش قابل قبولی است؛ چراکه کمترین میزان عوارض را به همراه دارد.
درد پهلو، بالا رفتن فشار خون و همچنین مشاهده خون در ادرار را جدی بگیرید و هرچه سریعتر در صورت رویت این علائم به اورولوژیست مراجعه کنید تا به تشخیص نوع کیست کلیه شما بپردازد.

پارگی کیست کلیه

زمانی که کیست پاره می‌شود، درد بسیار شدیدی در پهلو یا ناحیه پشت به وجود می‌آید. توجه داشته باشید که برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی باید به درستی کیست را تشخیص داد. معمولاً انجام آزمایش‌هایی نظیر سی تی اسکن، MRI، سونوگرافی، آزمایش عملکرد کلیه و آزمایش ادرار می‌توانند به تشخیص کیست کلیه کمک کنند. چنانچه کیست کلیه دچار پارگی شود باید هرچه سریع‌تر به اورژانس و مراقبت‌های پزشکی مراجعه کنید؛ چراکه درد بسیار وحشتناکی را به وجود می‌آورد. به همین دلیل است که باید هرچه سریع‌تر کیست کلیه را درمان کنید تا از چنین مشکلی جلوگیری به عمل آورید.

علائم ترکیدن کیست کلیه

معمولاً اگر کیست بترکد، خونریزی اولین علامتی است که می‌توان در نظر گرفت. در این شرایط کیست عفونتی می‌شود و ظاهر بزرگ‌تری به خود می‌گیرد. معمولاً در هنگام ترکیدن کیست، دردی عجیب در پهلوها به وجود می‌آید و ممکن است معده را هم درگیر کند. در این شرایط، امکان تکرر ادرار هم بسیار بالا است و این علامتی است که اکثراً با آن در کنار تب و لرز روبرو می‌شوند و ناگفته نماند که مشاهده خون در ادرار یا اینکه تیرگی ادرار هم از جمله علائم هستند. اینکه کیست دقیقاً در کجای کلیه می‌ترکد، باعث می‌شود که علائم متفاوت باشند.

کیست کلیه چگونه تشخیص داده می شود؟

از آنجا که این عارضه کم علائم است در بیشتر موارد در آزمایشات و تصویربرداری‌هایی که برای یک بیماری دیگر در شخص انجام می‌شود، رویت می‌گردد از این رو متاسفانه این بیماری در اکثر موارد دیر تشخیص داده می‌شود. آزمایشاتی که برای تشخیص بیماری کیست کلیه تجویز می‌گردند عبارتند از:

• سی تی اسکن
• سونوگرافی
• ام آر آی
• آزمایش عملکرد کلیه
• آزمایش ادرار

روش سونوگرافی در تشخیص کیست کلیه، کم خطرترین روش است و در عین حال قدرت تشخیص بالایی برای این بیماری دارد. انجام سی تی اسکن نیز با دو روش بدون تزریق حاجب و با تزریق حاجب انجام می‌گردد که البته از روش سونوگرافی از دقت بالاتری برخوردار است. روش ام آر آی نیز که از بالاترین تکنولوژی تشخیص کیست برخوردار است می‌تواند در روند درمان کیست‏‌های بدخیم کمک به موقع و زیادی داشته باشد.

آیا کیست کلیه با لمس کردن مشخص می‌شود؟

در برخی موارد پزشک علاوه بر تست‌های اولیه از تست بدنی هم استفاده می‌کند. در این تست پزشک پهلوهای بیمار را لمس می‌کند. هرچند اکثر کیست‌های کلیه از روی پوست شکم قابل لمس نیستند اما در بیماران با کلیه پلی کیستیک ارثی کیست به قدری بزرگ است که از روی شکم نیز قابل لمس است و حجم زیادی را اشغال نموده است.