“بیضه نزول نکرده” اصطلاحی است که هنگامی که یک یا هر دو بیضه نتوانند به داخل کیسه بیضه نزول کنند اطلاق می گردد. متخصص اطفال کودک شما این فرآیند را (نزول یا عدم نزول بیضه های نوزاد) در طول یک معاینه بالینی روتین ارزیابی می کند. در کریپتورکیدیسم، کیسه بیضه خالی به نظر می رسد و در لمس نیز خالی می باشد.
بیضه‌هایی که به داخل کیسه بیضه نزول نمی کنند به طور طبیعی کار نخواهند کرد؛ بیضه ها در کیسه بیضه قرار می گیرند تا در دمایی پایین تر از دمای بدن باشند و در نتیجه اسپرم سالم بماند. در حالیکه به هنگام حضور بیضه‌ها در شکم، گرمتر از آنچه که باید هستند. اگر بیضه ها برای مدتی طولانی در دمای بالاتر باشند، اسپرم به خوبی بالغ نخواهد شد و این می تواند منجر به ناباروری شود. این خطر زمانی که هر دو بیضه در داخل شکم باقی می مانند، بیشتر است. بیشتر اوقات به جز خالی بودن کیسه بیضه علائم دیگری برای تشخیص این اختلال وجود ندارد.
آمار
- از هر 100 نوزاد پسر، حدود 3 یا 4 نفر (از هر 100 نوزاد نارس، 21 نفر) این نقص را دارند.
- از هر 100 نوزادی که بیضه های نزول نکرده دارند، فقط 10 نفر آن ها را در هر دو طرف این مشکل را دارا هستند.
دستگاه تناسلی مردانه چگونه شکل می گیرد؟
دستگاه تناسلی مردانه شامل آلت تناسلی مردانه، بیضه ها و کیسه بیضه یا همان اسکروتوم است. این ارگان‌ها در تولید، ذخیره و جابه‌جایی اسپرم نقش ایفا می‌کنند.
اسپرم یک سلول جنسی مردانه بسیار کوچک است. سلول اسپرم برای بارور کردن تخمک زنانه جهت شکل گیری نوزاد مورد نیاز است.
آلت تناسلی مردانه شامل گلانس (سر)، تاج (برآمدگی بین سر و تنه) و تنه (قسمت بلند آلت تناسلی) است. پیشابراه دهانه نوک آن است. بیضه‌ها دو ارگانی هستند که در یک کیسه پوستی (اسکروتوم) در زیر آلت تناسلی قرار دارند. این ارگان‌ها محل تولید اسپرم و تستوسترون (هورمون جنسی مردانه) هستند.
کیسه بیضه برای خنک نگه داشتن بیضه‌ها طراحی شده و به دور از بدن قرار دارد. این به خاطر آن است که اسپرم نمی تواند در دمای بدن رشد کند. اسپرم شروع به رشد در بیضه‌ها می کند و در حین عبور از مجرای اپیدیدیم به بلوغ رسیده و توانایی حرکت پیدا می‌کند. بیضه‌های طبیعی در اوایل رشد نوزاد پسر در حالی که هنوز در رحم مادر هستند تشکیل می شوند. این ارگان‌ها در قسمت تحتانی شکم شکل می گیرند و در انتهای بارداری به داخل کیسه بیضه نزول می کنند.
بیضه‌های طبیعی خود را با بافت قابل کشش در پایین کیسه بیضه می چسبانند. این فرآیند به وسیله هورمون‌های طبیعی کودک کنترل می گردد.
بیضه های نزول نکرده نیز با خطرات بیشتری مرتبط هستند:
- سرطان بیضه در بزرگسالی
- پیچ خوردگی یا تورشن بیضه: پیچش رگ‌های خونی که خون را به بیضه و از بیضه می‌آورند.
- فتق ناحیه کشاله ران
در حدود نیمی از پسرانی که با این اختلال متولد می شوند، بیضه به صورت خودبه‌خودی در اسکروتوم نزول می‌کند. این اتفاق اغلب در 3-6 ماه اول زندگی رخ می‌دهد. اگر بیضه‌ها بعد از 6 ماه نزول نکنند، باید به اورولوژیست اطفال مراجعه کنند و ممکن است نیاز به درمان باشد.
توجه
این اختلال با اختلال بیضه های جمع شونده (Retractile testicles) متفاوت است. در اختلال بیضه‌های جمع شونده، بیضه‌ها در کیسه بیضه قرار دارند اما به سمت کشاله ران نیز حرکت می‌کنند. آنها می‌توانند با یک رفلکس طبیعی به سرما یا ترس یا با فلکشن عضلات شکم به سمت بالا کشیده شوند اما می‌توان آنها را با دست از کشاله ران به کیسه بیضه نیز برگرداند. متخصص اورولوژی کودکان می تواند با معاینه فیزیکی تفاوت را تشخیص دهد.
بیضه صعودی
اگر نهان بیضگی در کودکانی با سن بالاتر، ظاهر شود به آن بیضه صعودی می‌گویند. علت این موضوع این است که بیضه به کیسه بیضه (اسکروتوم) نچسبیده است. این اختلال معمولا با رشد کودک مورد توجه والدین قرار می گیرد.
در این بیماران بیضه‌ها به طور طبیعی در بدو تولد پایین می آیند، اما بعداً در دوران کودکی به بالا صعود می کنند. از هر 5 مورد، 1 مورد در پسران بزرگتر دیده می‌شود. این بیضه‌ها برای تثبیت آنها در کیسه بیضه، نیاز به عمل جراحی دارند. اگر بیضه بالا باقی بماند، ممکن است اسپرم بالغ نگردد.
فقط بیضه‌هایی که واقعاً نزول نکرده‌اند نیاز به درمان دارند. برای اطمینان از سلامت دستگاه تناسلی، پسران باید در طول معاینه سالانه خود معاینه گردند.
دلایل نهان بیضگی (بیضه نزول نکرده)
اینکه چرا بیضه‌ها نمی توانند پایین بیایند مشخص نیست. ممکن است به این دلیل باشد که کودک زود به دنیا آمده و بیضه‌ها به طور کامل رشد نکرده‌اند. یا بیضه‌ها پایین می‌آیند اما وارد کیسه بیضه نمی‌شوند. ممکن است به جای آن در کنار کیسه بیضه (بیضه های نابجا) قرار گیرند. یا هورمون های کودک نمی توانند بیضه ها را آنطور که باید جهت نزول به داخل اسکروتوم تحریک کنند.
هیچ مطالعه ای نشان نداده است که این اختلال از چیزی است که مادر در طول بارداری در معرض آن قرار گرفته یا خورده است.
برخی از مطالعات نشان داده اند که ژنتیک می تواند نقشی را ایفا کند که از یک خویشاوند پدر منتقل شده است.
تشخیص نهان بیضگی
معاینه توسط متخصص اطفال یا اورولوژیست اطفال تایید می‌کند که یک یا هر دو بیضه در کیسه بیضه نیستند!
پزشک ممکن است بیضه را در دیواره شکم احساس کند یا نکند. بیضه‌ای که در معاینه حس نمی‌شود «غیر قابل لمس» نامیده می شود. بیضه های غیرقابل لمس ممکن است در شکم (نزول نکرده)، بسیار کوچک (آتروفیک) یا اصلاً وجود نداشته باشند.
توجه
مهم است که بفهمیم آیا بیضه ای وجود دارد، اما نیفتاده است.
یک بیضه نزول نکرده در داخل شکم می تواند در مراحل بعدی زندگی تومور ایجاد کند. چنین توموری ممکن است تا زمانی که بزرگ نشود یا علائمی ایجاد نکند، مورد توجه قرار نگیرد. اگر چه گاهی اوقات سونوگرافی می تواند وجود بیضه‌ها را نشان دهد، اما تست کاملی به حساب نمی‌آید. از آنجایی که این یک تست کامل نیست، نباید قبل از مراجعه و معاینه بیمار توسط متخصص اورولوژی کودکان، برای جستجوی بیضه نزول نکرده استفاده شود.
درمان نهان بیضگی
اگر تا 6 ماهگی بیضه نوزاد در جای خود قرار نگرفت، باید کودک خود را نزد پزشک متخصص ببرید؛ متخصص ارولوژی کودکان می‌تواند در مورد جراحی با شما صحبت کند. زمانی که بیضه‌ها به طور طبیعی نزول نمی‌کنند، جراحی لازم است. در مطالعات، داروها و درمان‌های هورمونی برای کمک به بهبود این اختلال، مفید یافت نشده‌اند.
عمل جراحی برای حرکت بیضه ها به داخل کیسه بیضه، ارکیوپکسی نامیده می شود.
زمان جراحی به موارد زیر بستگی دارد:
- سن کودک شما
- سلامت عمومی کودک
- سابقه پزشکی کودک
- توانایی کودک در تحمل بیهوشی و جراحی
- سطح راحتی و اهداف درمانی شما
جراحی ارکیوپکسی
در ۹۸ درصد موارد، این جراحی بسیار موفق بوده است. این جراحی شامل یک بریدگی کوچک در ناحیه کشاله ران می شود. این کار جهت یافتن بیضه‌ها انجام می‌گردد. برش کوچک دیگری در نزدیکی کیسه بیضه انجام می‌شود تا بیضه‌ها در محل صحیح قرار گیرند.
این جراحی معمولاً 45 دقیقه طول می‌کشد. در برخی موارد، بسته به محل بیضه‌ها، ممکن است برشی در ناحیه اسکروتوم لازم باشد.
برای شروع، به کودک بیهوشی عمومی داده می شود. تقریباً همیشه، کودک می تواند همان روز عمل جراحی به خانه برود. فعالیت های عادی را می توان در عرض یک تا دو روز بعد از عمل انجام داد.متخصصین اورولوژی کودکان متبحر در جراحی لاپاراسکوپی می باشند.
لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی جراحی است که از طریق یک بریدگی کوچک روی شکم با یک دوربین و ابزار مخصوص و کوچک انجام می شود تا در داخل بدن کودک شما کار کند. این جراحی زمانی انجام می شود که پزشک نتواند بیضه ها را حس کند تا آنها را در ناحیه شکم جستجو کند.
با لاپاراسکوپی، برشی در ناحیه شکم ایجاد می شود. در اغلب موارد، هیچ جای زخمی بعدا دیده نخواهد شد. بیضه(های) موجود در شکم از بافت مجاور آزاد می شود. سپس آنها را می توان به داخل کیسه بیضه منتقل کرد. در آنجا بیضه در جای خود بخیه می شود. اگر فتق وجود داشته باشد (برآمدگی یک عضو یا بافت از طریق یک دهانه غیر طبیعی)، در همان زمان رفع می‌گردد.
در برخی موارد، بیضه برای این جراحی ساده بیش از حد بالا است. روش‌های دیگری (و گاهی اوقات حتی دو عمل جراحی) ممکن است برای آوردن کامل بیضه به داخل کیسه بیضه مورد نیاز باشد.
ملاحظات پس از درمان نهان بیضگی
پس از درمان، اکثر کودکان به طور طبیعی و در سلامتی خوب رشد می کنند. آنها می توانند مانند همه مردان سالم بارور شوند. بیضه اغلب به اندازه منظم در کیسه بیضه رشد می‌کند. با این حال، اگر بیضه در ابتدا طبیعی نبود، ممکن است هرگز به درستی رشد نکند.در موارد دیگر، اسپرم در بیضه‌ای که نمی تواند در کیسه بیضه متکامل شود رشد نخواهد کرد.
وقتی بیمار به سن نوجوانی رسید، باید معاینات فیزیکی معمولی جهت وی انجام شود. همچنین باید بیمار یاد بگیرد که هر ماه خودآزمایی بیضه را انجام دهد. این مراقبت احتیاطی برای بررسی علائم سرطان بیضه استفاده می‌شود. اگرچه خطر ابتلا به سرطان بیضه اندک است، اما انجام معاینات ماهانه از خود مهم است.
سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید
آیا برای درمان نوزادم باید منتظر بمانم؟
آیا جراحی عوارض جانبی دارد؟
چه مدت زمان بهبودی خواهد بود؟
چه کارهایی باید بعد از عمل جراحی انجام داد تا از کودکم مراقبت کنم؟
آیا اگر اکنون کودکم تحت درمان باشد در آینده مشکلی خواهد داشت؟
آیا می تواند بارور باشد و بتواند خودش بچه دار شود؟
آیا می‌توانیم برای کاهش خطر ابتلا به سرطان بیضه در آینده برای نوزادم کاری انجام دهیم؟
