عفونت‌های قارچی از شایع‌ترین مشکلات آزاردهنده پزشکی هستند؛ خوشبختانه بیشتر آنها را می‌توان با عادات بهداشتی و داروهای OTC (بدون نسخه) درمان یا کنترل کرد.
رایج ترین بیماری های قارچی
خارش ژوک (jock itch)
بثورات قرمزی (مانند جوش و کهیر و تورم پوستی) که از آلت تناسلی به بیرون در قسمت داخلی ران‌ها، ناحیه مقعد و باسن پخش می شود.
عفونت های قارچی واژن
اغلب در زنان 20 تا 40 ساله رخ می‌دهد و اغلب با استفاده از آنتی بیوتیک‌ها یا پیشگیری از بارداری مرتبط است. تغییرات هورمونی ناشی از قاعدگی، بارداری یا قند خون بالا نیز می‌تواند خطر شما را افزایش دهد.
التهاب آلت تناسلی (بالانیت)
این بیماری قارچی شامل تورم و قرمزی سر آلت تناسلی است. کنترل آن آسان نیست و اغلب در مردان ختنه نشده عود می کند.
نکته! نوزادان و کودکان نیز ممکن است به عفونت های قارچی مبتلا شوند؛ بثورات رایج پوشک در نوزادان و کودکان نوپا اغلب یک عفونت سطحی است که توسط همان قارچ هایی که سایر عفونت های قارچی در قسمت های مرطوب بدن ایجاد می شود، ایجاد می شود. راش را می توان با تعویض مکرر و در صورت نیاز پودرهای دارویی کنترل کرد.
علائم عفونت‌های قارچی
عفونت‌های سطحی
در اکثر موارد علائم این نوع عفونت شامل قرمزی و خارش پوست است. برخی احساس خستگی و داشتن روحیه ضعیف را با عفونت های قارچی مرتبط می دانند، اما این بر اساس مطالعه علمی نیست.
در مردان عفونت قارچی jock itch باعث خارش می شود؛ علاوه بر آن ممکن است سوزش در کشاله ران احساس شود. التهاب آلت تناسلی باعث قرمزی و تورم می‌شود.
در زنان مبتلا به عفونت قارچی واژن، علائم اغلب قرمزی و تورم واژن یا لابیا و بافت مجاور است. اما برخی علامتی ندارند و برخی دیگر ممکن است علائمی داشته باشند اما بدون درد و طولانی مدت باشند. برخی از عفونت‌ها همچنین می‌توانند باعث خارش یا سوزش شدید شوند که منجر به درد حین رابطه جنسی و ادرار می شود. این عفونت همچنین ممکن است منجر به ترشح یک مایع غلیظ و سفید رنگ شود که شبیه پنیر دلمه است.
عفونت‌های تهاجمی
علائم این عفونت ها قطعی نیست. برخی از علائم شامل:
- تب و لرزی که به راحتی کنترل نمی شود.
- اگر عفونت به سایر نقاط بدن گسترش یابد بسته به محل انتشار علائم مختلفی می تواند داشته باشد.
- قارچ های محیطی می توانند باعث مشکلات تنفسی جزئی یا علائم شبه آنفولانزا شوند.
علل عفونت‌های قارچی
اصطلاح “yeast” اغلب در مورد عفونت های ناشی از قارچ ها استفاده می شود که:
- در طبیعت به صورت کپک، قارچ و مخمر ظاهر می شود.
- پیچیده تر از ویروس ها یا باکتری ها هستند
- بیش از 100000 گونه وجود دارد که تنها 200 گونه عامل بیماری هستند
کاندیدا آلبیکنس (نوعی قارچ) شایع ترین علت است. عفونت‌های قارچی در میلیون‌ها نفر اتفاق می‌افتد و اگر فرد سالم باشد، احتمالا یک مشکل عمده سلامتی نیست.
عفونت های سطحی
- پوست را درگیر کند
- به راحتی پخش نمی شوند
- توسط کاندیدا ایجاد می شود که همیشه داخل و روی بدن است، اما می تواند با تغییر در pH یا تعادل هورمونی چند برابر شود.
عفونت های تهاجمی
در حالی که عفونت های قارچی عمدتاً بی ضرر هستند، برخی از آنها وارد جریان خون می شوند و باعث عفونت در داخل بدن شما می شوند. افراد زیر در معرض خطر بیشتری هستند:
- افرادی که قند خون بالایی دارند
- از استروئیدها استفاده می کنند
- پیوند عضو داشته اند
- سیستم ایمنی ضعیفی دارند
- داشتن یک بیماری ماژور مانند ایدز، سرطان، بیماری کبد، بیماری التهابی روده یا آرتریت روماتوئید
بسیاری از عفونت‌ها ثانویه یا فرصت‌طلب نامیده میشوند، زیرا زمانی که سیستم ایمنی شما ضعیف است، ایجاد میشوند. قارچ‌ها همچنین می‌توانند در برخی شرایط بالینی مهاجم شوند. اقامت طولانی مدت در بیمارستان به خطر شما می افزاید. در بیمارانی که برای مدت طولانی از کاتتر (Catheter) استفاده می کنند، قارچ ممکن است در مجاری ادراری نیز جمع شود.
عفونت های فرصت طلب نیز می توانند از قارچ های محیطی مانند آسپرژیلا و کریپتوکوکوس باشند. برخی از قارچ‌های دیگر را می‌توان در خاک، حیوانات یا درختان یافت که عبارتند از:
بلاستومایسس: در غرب میانه، در سواحل دریاچه ها، رودخانه ها و برکه ها یافت می شود.
کوکسیدییوئیدها: در آب و هوای گرم و خشک بیابان ها یافت می شود.
هیستوپلاسما: در مکان‌های ساختمانی، پناهگاه‌های پرندگان یا غارهایی با خفاش‌ها یافت می شود.
راه های تشخیص عفونت های قارچی
- عفونت های سطحی با معاینه فیزیکی و در صورت نیاز با معاینه میکروسکوپی و کشت قارچ تشخیص داده میشوند.
- گاهی اوقات می‌توان عفونت‌های مهاجم یا فرصت طلب را با تست‌های آزمایشگاهی استاندارد یافت. آزمایش‌های مکرر ادرار که گلبول‌های قرمز یا سفید خون (علائم التهاب) را نشان می‌دهند، در مورد یک مشکل اساسی هشدار می‌دهند. ممکن است برای بررسی اثرات روی کلیه یا مثانه به سونوگرافی یا سی تی اسکن نیاز داشته باشید.
درمان عفونت‌های قارچی
عفونت‌های سطحی: عفونت های پوست و کشاله ران را می توان با رعایت بهداشت درمان یا کنترل کرد. حمام کردن مکرر و شستن/تعویض لباس های خود به ویژه در هوای گرم یا بعد از تعریق توصیه می شود.
برای اکثر افراد عفونت سطحی مانند خارش ژوک را می توان با کرم‌های ضدقارچی موضعی کنترل کرد. این کرم ها به عنوان داروهای OTC در دسترس هستند. که انواع زیادی دارند شامل بوتوکونازول، کلوتریمازول، میکونازول و ترکونازول و… است. اما برای عفونت های طولانی مدت ممکن است به داروی قوی‌تری مانند نیستاتین یا داروهای خوراکی مانند فلوکونازول یا لامیزیل نیاز داشته باشید.
اگر عفونت سر آلت تناسلی مردی که ختنه نشده است با کرم‌های موضعی درمان نشود، ممکن است به ختنه نیاز باشد.
برای عفونت های قارچی ادراری، در حدود یک سوم موارد برداشتن یا تعویض کاتتر، عفونت را از بین می برد. شستشوی مثانه با داروهای ضد قارچ (آمفوتریسین B) یا مصرف داروهای سیستمیک (فلوکونازول خوراکی یا IV یا آمفوتریسین B) در 60 درصد بیماران به خوبی جواب می دهد.
درمان عفونت‌های قارچی واژینال
بیشتر عفونت های واژن را می توان با شیاف یا کرم های واژینال درمان کرد. برای عفونت مداوم، داروهای خوراکی مانند فلوکونازول یا کتوکونازول می توانند کمک کنند. برای عفونت های واژینال که مدت زیادی طول می کشد یا عود می کند، ممکن است لازم باشد روش پیشگیری از بارداری تغییر کند.
عفونت های تهاجمی: عفونت‌های قارچی مهاجم نیاز به درمان ضد قارچی سیستمیک (که روی کل بدن اثر می‌گذارد) مانند آمفوتریسین B، فلوکونازول، ایتراکونازول و کاسپوفانگین، و همچنین داروهای جدیدتر مرتبط با فلوکونازول (پوزاکونازول) دارند.
نقش مواد غذایی و گیاهان دارویی
کارشناسان در مورد نقش رژیم غذایی فرد یا اینکه چگونه داروهای گیاهی می‌توانند کمک کنند مطمئن نیستند. اما آنها می‌دانند که افرادی که قند خون بالایی دارند بیشتر در معرض ابتلا به این عفونت‌ها هستند. بنابراین بسیاری پیشنهاد می‌کنند که اگر قند خون بالایی دارید، باید غذاهای پر کربوهیدرات را حذف کنید. همچنین، ماست می‌تواند منبع باکتری‌های مفید برای دستگاه تناسلی باشد؛ بنابراین بسیاری از کارشناسان، آن را برای کمک به توقف یا درمان عفونت‌های قارچی توصیه می‌کنند.
اقدامات بعد از درمان عفونت های قارچی
عفونت های سطحی
در حالی که اکثر عفونت‌های سطحی پوست یا واژن با کرم‌ها و پمادها به خوبی درمان میشوند، اغلب عود می‌کنند. به طور خاص، عفونت‌های واژن می‌توانند به سختی درمان شوند، مثلاً اگر به دلیل یک سویه مقاوم از مخمر باشد.
عفونت های سیستمیک تهاجمی یا مزمن
کنترل این عفونت‌ها ممکن است شامل هفته‌ها تا ماه‌ها داروهای ضد قارچی سیستمیک باشد. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما به مسائل کلی سلامت و همچنین مسائل مرتبط مانند تغذیه، قند خون و کاتترها که ممکن است باعث ایجاد مشکل شوند، نظارت خواهد کرد. اگر سلامت کلی شما بهتر شود و یک درمان ضد قارچی موثر پیدا کنید، عفونت های سیستمیک مزمن را می توان متوقف کرد. اما در برخی موارد عفونت طولانی مدت به این معنی است که شما مشکل سلامت دیگری دارید که باید قبل از درمان عفونت قارچی درمان شود.
