فهرست عناوین این مقاله
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی (Genital warts) یک عفونت ویروسی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. این زگیل‌ها به صورت زائده‌های کوچک، گوشتی و گاهی متعدد در ناحیه تناسلی، دهانه رحم، مقعد و رکتوم (راست روده) و گاهی در اطراف دهان ظاهر میشوند. از طریق سکس واژینال، مقعدی، تماس با سطوح آلوده و همچنین بندرت از طریق سکس دهانی قابل سرایت است و یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی است.
علائم زگیل تناسلی
- زائده‌های کوچک، گوشتی یا برجسته در ناحیه تناسلی یا مقعد
- احساس خارش یا سوزش در ناحیه تناسلی
- گاهی اوقات خونریزی یا ترشحات غیرعادی
روشهای پیشگیری
- استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی
- واکسیناسیون علیه HPV (معمولاً در نوجوانان و جوانان توصیه می‌شود)
- محدود کردن تعداد شرکای جنسی
- انجام تست‌های منظم و معاینات پزشکی
تشخیص زگیل تناسلی
تشخیص زگیل تناسلی معمولاً توسط پزشک انجام می‌شود و شامل مراحل زیر است:
1. معاینه بالینی
پزشک با بررسی ناحیه تناسلی به صورت بالینی و با مشاهده زگیل‌ها میتواند تشخیص اولیه را انجام دهد. این معاینه معمولاً شامل بررسی نواحی خارجی تناسلی، مقعد و در برخی موارد دهان و گلو می‌باشد.
2. آزمایش پاپ اسمیر (Pap Smear)
این آزمایش برای زنان انجام می‌شود و نمونه‌ای از سلول‌های دهانه رحم برداشته می‌شود تا وجود تغییرات سلولی ناشی از HPV بررسی شود. این تست میتواند نشانه‌های اولیه سرطان دهانه رحم را نیز شناسایی کند.
3. آزمایش HPV DNA
در این روش، نمونه‌ای از بافت یا سلول‌های ناحیه تناسلی گرفته می‌شود و با استفاده از تکنیک‌های مولکولی، DNA ویروس HPV شناسایی می‌شود. این آزمایش میتواند تعیین کند که آیا فرد به ویروس HPV آلوده است یا خیر و چه نوع ویروسی باعث عفونت شده است.
4. کولپوسکوپی
در این روش، پزشک با استفاده از یک دستگاه بزرگ‌نمایی به نام کولپوسکوپ، ناحیه دهانه رحم، واژن و فرج را با دقت بیشتری بررسی می‌کند. اگر زگیل‌ها یا تغییرات سلولی مشکوکی مشاهده شود، پزشک ممکن است نمونه‌برداری (بیوپسی) انجام دهد.
5. بیوپسی
اگر زگیل‌ها به نظر غیرعادی یا مشکوک به سرطان باشند، پزشک ممکن است نمونه‌ای از بافت زگیل را برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال کند. این آزمایش میتواند به تایید تشخیص و تعیین نوع ویروس کمک کند.
معاینه و ویزیت چگونه خواهد بود؟
- طی ویزیت، پزشک شرح حال کاملی از شما خواهد گرفت و معمولا برای طرح شکل درمان در آینده و بررسی میزان خطر این بیماری در آینده، از شما یا شریک جنسی‌تان سوالاتی راخواهد پرسید؛ سوالاتی پیرامون تعداد شریک جنسی، روشهای انجام رابطه، علایم، سوابق بیماری و دارویی، مصرف سیگار و وضعیت روحی و روانی شما.
- پزشک معمولا زائده‌های اطراف ناحیه تناسلی و مقعد را (گاها با استفاده از ذره بین) معاینه می‌کند و صرفا نشان دادن عکس ضایعه ممکن است موجب خطای تشخیصی گردد.
- پزشک مناطق مبتلا، حتی داخل واژن و مقعد را ممکن است معاینه نماید. زیرا در موارد درگیری داخل مقعد یا مجرای ادراری ممکن است در آینده نیاز به انجام آندوسکوپی آن ناحیه هم باشد.
- برای اینکه شما از چه راهی به زگیل مبتلا شده‌اید و یا اینکه چه مدت عفونت را داشته‌اید ممکن است هیچوقت پاسخ قطعی پیدا نشود. عموما ابتلای شما به زگیل، طی سه هفته تا هشت ماه قبل از پدیدار شدن آنها روی پوست می‌باشد.
درمان زگیل تناسلی
درمان زگیل تناسلی ابتدا لازم است از طریق پزشک صورت گیرد و نوع درمان بسته به نوع زگیل و محل قرارگیری متفاوت خواهد بود. قبل از مراجعه به پزشک سعی کنید حداقل اطلاعات زمینه‌ای در مورد این بیماری را داشته باشید. تمام زگیل‌ها نیاز به حذف یا برداشتن ندارند، بعضا زگیل‌ها به خصوص در آقایان به خاطر ظاهر ناخوشایندشان برداشته میشوند. این ویروس بدون برداشتن هم بالاخره از جسم شما خودبخود حذف خواهد شد، اما تحقیقات ثابت کرده‌اند که حذف زگیل‌ها شانس عود بیماری را کاهش خواهد داد.
- لوسیون و یا کرم: شما معمولا می توانید خودتان این کرم و لوسیون هارا برروی زگیل تناسلی بمالید، اما در مواردی که زگیل ها تیره رنگ اند و قوام سختی دارند ممکن است چند هفته و حتی چند ماه درمان طول بکشد. این نوع درمان ممکن است باعث درد ،سوزش ، تحریک یا سوختگی محل گردد، لذا قبل از شروع آن باید آموزش های لازم را دیده باشید. درمواردی که وسعت ناحیه ی درگیر بیشتر از ۴سانتی متر است ، استفاده از این روش لزوما باید تحت نظر کادر پزشکی باشد که با این نحوه درمان آشناست. جهت موارد عود مکرر زگیل ها کرم هایی مانند ایمیکوئیمود میتواند توسط پزشک برای پیشگیری در آینده تجویز گردد.
- پزشکان از الکتروسرجری، حذف جراحی و یا لیزر برای برداشت زگیل استفاده می کنند. در دو روش اول میزان موفقیت ۱۰۰ درصد است، اما در موارد نادر گزارشهای اثبات نشده مبنی بر اینکه بخار ناشی از الکتروسرجری قابل سرایت به پزشک و آلوده کننده می‌باشد.
- فریز کردن: یکی از درمان‌های موفق و راحت در حذف زگیل‌هایی که قوام سختی ندارند فریز کردن می‌باشد. ممکن است پزشک شما پیشنهاد بدهد روش فریز کردن یا همان منجمد و سرما دادن را استفاده کنید. در نظر داشته باشید در بعضی افراد ممکن است این درمان موثر نباشد و بعضی زگیل‌ها باقی بمانند، علی الخصوص در زگیل های متعدد، چرا که فریز کردن در زگیل‌هایی با قوام سخت و متعدد تنها ۴۰ تا ۶۰ درصد موفق است. ممکن است به تکرار درمان یا استفاده از چند درمان همزمان در چندین زمان مختلف نیاز داشته باشید و این درمان‌ها شاید هفته‌ها و ماه‌ها طول بکشد.
مطالعات انجام شده بر روی جوامع بزرگ، تاثیر مثبتی از داروهای به اصطلاح تقویت کننده سیستم ایمنی ندیده‌اند. از افرادی که در شبکه‌های اجتماعی با سوء استفاده از ناآگاهی بیماران تبلیغ خانگی پکیج‌های درمان با مبالغ زیاد را می‌کنند نیز پرهیز نمایید.
متاسفانه تاکنون داروی موثری برای این بیماری پیدا نشده است. صرفا در بعضی مطالعات نه چندان بزرگ، داروهای ضدویروسی مانند والاسیکلوویر یا گانسیکلوویر اثربخش بوده‌اند، اما برای استفاده عموم تایید نگرفته اند. در مطلب کاملی راه های درمان زگیل تناسلی در مردان را بیان کرده‌ایم که پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید.
واکسیناسیون:
واکسیناسیون همگانی در کشورهای توسعه یافته به صورت رایگان در سنین کم ( نزدیک به نوجوانی) انجام می شود و هدف از آن کاهش میزان سرطان های تناسلی در جامعه است.
در کودکان زیر 15 سال دو دوز واکسن به فاصله 6 تا 12 ماه کافی می‌باشد
افراد 15 تا 26 سال نیاز به سه دوز واکسن می‌باشند به اینصورت که دوز دوم یک تا دو ماه پس از دوز اول، و دوز سوم 6 ماه پس از دوز اول تزریق می شود.
پیشنهاد می‌شود واکسیناسیون تا قبل از سن 26 سالگی انجام گردد اما بسته به شرایط بیمار ممکن است پزشک به افرادی مانند هم جنس بازان یا زنانی که شدیدا در معرض ابتلای ویروس‌اند حتی تا سن ۴۵ سالگی هم این واکسن را توصیه نماید. واکسن HPV دو ظرفیتی افراد را در مقابل انواع سرطان زای ویروس (عموما تیپ ۱۶ و ۱۸) مقاوم خواهد ساخت. از آنجایی که بیش از 100 تیپ مختلف ویروس زگیل وجود دارد، امکان ابتلا به انواع غیر سرطان‌زای زگیل تناسلی حتی پس از واکسیناسیون با واکسن گارداسیل چهار یا نه ظرفیتی هم هنوز وجود دارد، هرچند کمتر است. واکسیناسیون پس از بررسی افراد توسط پزشک عموما به خانم‌ها توصیه می‌شود،
همچنین در مردانی که شریک‌های جنسی متعددی در طول زندگی دارند نیز بهتر است تجویز گردد.
بهترین زمان مراجعه به پزشک
اگر شما هرکدام از موارد زیر را دارید ، لازم است به پزشک مراجعه کنید:
- یک یا چند زائده و توده ی غیردردناک به رنگ های مختلف روشن یا تیره در اطراف واژن ،آلت یا مقعد
- احساس خارش یا خونریزی از مقعد
- دیدن لکه ی خون در لباس زیر یا خونریزی انتهای ادرار
- هر گونه انحراف دائم در جریان طبیعی ادرار
- داشتن شریک جنسی که دارای ضایعاتی مشکوک به زگیل تناسلی است یا در معرض ویروس بوده
باید و نبایدهای زگیل تناسلی
- در نظر داشته باشید اگر شما باردار هستید و یا قصد بارداری دارید به پزشک خود اطلاع دهید.نوع درمان در اینصورت متفاوت خواهد بود. عموما داروهای موضعی در بارداری منع مصرف دارند.
- در طی درمان از صابون های معطر و ژل های شستشو پرهیز کنید زیرا باعث تحریک پوست آن ناحیه خواهند شد .
- بهتر است بدانید محلول ها و کرم ها ممکن است موجب ضعف و پارگی کاندوم گردند.
- بدون آگاهی کامل ، از خوددرمانی برای درمان زگیل تناسلی بدون مشورت با پزشک پرهیز نمایید، چرا که ممکن است دچار سوختگی و حساسیت شدید ناحیه ی تناسلی شوید. پس ازآموختن نحوه ی خود درمانی ، میتوانید در آینده از آن روش ها در موارد عود زگیل استفاده کنید. موارد عود زگیل عموما با روشهای ترکیبی (به طور مثال فریز کردن و استفاده از کرم همزمان ) درمان می شوند.
- در مواردی که از سلامت کامل شریک جنسی خود مطمئن نیستید، از انجام سکس واژینال یا مقعدی بدون کاندوم همیشه پرهیز کنید.
- سیگار و استرس در عود زگیل ها موثرند و شانس ابتلای افراد به سرطان های ناحیه ی تناسلی را افزایش میدهند.تا حد امکان این دو را کاهش دهید.
- از ژیلت یا تیغ ریش تراشی هم فعلا درآن ناحیه استفاده نکنید ، زیرا موجب منتشر شدن ویروس روی پوست شما میشوند.
- انجام تست های تشخیصی به منظور بررسی خطر ابتلای همزمان سایر بیماری های مقاربتی، بسته به ارزیابی پزشک از شما ممکن است لازم باشد یا نباشد. عموما نیازی نیست به شریک های جنسی قبلی خود در ماههای گذشته ، در مورد این بیماری اطلاع دهید، مگر با توصیه ی پزشک.
زگیل تناسلی در کودکان
بروز زگیل تناسلی در کودکان میتواند مربوط به سوءاستفاده جنسی باشد اما همچنین میتواند ناشی از زگیل های پوستی معمول و دست و پا باشد که در ناحیه تناسلی بروز کرده است.
زگیل تناسلی و سرطان
زگیل تناسلی سرطان نیست و خودش به ندرت سرطانی می شود، اما حدودا تنها عامل سرطان های دهانه ی رحم و آلت تناسلی است.
در خانم ها پاپ اسمیر و تست غربالگری سرویکس ( تست پی سی آر اچ پی وی برای ویروس های پرخطر ۱۶ و ۱۸ ) به منظور شناسایی سلول های بدخیم انجام می‌شود. برای غربالگری سرطان دهانه ی رحم پاپ اسمیر سالیانه برای خانم های بالای 35 سال در هرصورت حتی اگر مبتلا به زگیل تناسلی نباشند یا رابطه ی جنسی هم ندارند ضروری می باشد و یا تست غربالگری پی سی آر اچ پی وی هر پنج سال.
در مردان نیز این ویروس میتواند در موارد بسیار نادری سرطان آلت تناسلی ایجاد کند ، هرچند احتمال ابتلای به سرطان آلت تناسلی در مردان بسیار ناچیز است.
زگیل تناسلی و بارداری
- در طی حاملگی زگیل تناسلی می تواند تکثیر و یا رشد کند.
- ممکن است برای اولین بار ظاهر شوند و یا بعد از یک مدت طولانی مجددا ظاهر شوند.
- درمان در طی حاملگی باید با احتیاط صورت گیرد واز بعضی درمان ها بنا بر توصیه پزشک پرهیز می شود .
- اگر زگیل تناسلی بزرگ یا متعدد باشد، برای جلوگیری از ابتلا یا ایجاد عوارض، قبل از تولد نوزاد، توسط پزشک برداشته خواهد شد.
- ویروس زگیل تناسلی عموما در زگیل های بزرگ یا متعدد در طی تولد نوزاد می تواند باعث مبتلا شدن نوزاد در ناحیه ی حنجره یا تناسلی شود، هرچند با بهبود وضعیت سلامت همگانی طی سال های اخیر ، این ابتلا بسیار کاهش یافته است.
- خانم های باردار دارای زگیل تناسلی در طی بارداری پیگیری و عموما زایمان طبیعی خواهند داشت والبته بسته به اوضاع و احوال مادر شاید با نظر متخصص زنان و زایمان سزارین نیز توصیه شود.
بسیار عالی و آموزنده