ناباروری مردانه هر مشکلی برای سلامتی در مرد است که احتمال باردار شدن همسرش را کاهش می دهد.
حدود 13 از 100 زوج نمی توانند با رابطه جنسی محافظت نشده باردار شوند. دلایل زیادی برای ناباروری در مردان و زنان وجود دارد. در بیش از یک سوم موارد ناباروری، مشکل از مرد است. این اغلب به دلیل مشکلات تولید اسپرم یا انتقال اسپرم است.
بدن مرد سلول های ریزی به نام اسپرم می سازد. در طول رابطه جنسی، انزال معمولاً اسپرم را به بدن زن می رساند. دستگاه تناسلی مرد اسپرم را می سازد، ذخیره و حمل می کند. مواد شیمیایی به نام هورمون ها این فرآیند را کنترل می کنند.
اسپرم و هورمون جنسی مردانه (تستوسترون) در 2 بیضه ساخته می شوند. بیضه ها در کیسه بیضه، کیسه ای از پوست در زیر آلت تناسلی قرار دارند. هنگامی که اسپرم ها از بیضه ها خارج می شوند، به داخل لوله ای در پشت هر بیضه می روند. این لوله اپیدیدیم نام دارد.
درست قبل از انزال، اسپرم از اپیدیدیم به مجموعه دیگری از لوله ها می رود. این لوله ها مجرای دفران نامیده می شوند. هر مجرای دفران از اپیدیدیم به پشت مثانه شما در لگن منتهی می شود. در آنجا هر مجرای دفران از کیسه منی به مجرای انزالی می پیوندد. هنگامی که شما انزال می کنید، اسپرم با مایع پروستات و وزیکول های منی مخلوط می شود و مایع منی را می سازد. سپس منی از طریق مجرای ادرار و از آلت تناسلی خارج می شود.
باروری مردان بستگی به این دارد که بدن شما اسپرم طبیعی بسازد و آنها را انتقال دهد. اسپرم وارد واژن زن می شود. در واژن شریک جنسی اسپرم را از طریق دهانه رحم به داخل رحم و سپس به لوله های فالوپ می رود. در آنجا، اگر یک اسپرم و تخمک به هم برسند، لقاح اتفاق می افتد. این سیستم تنها زمانی کار می کند که ژن ها، سطح هورمون ها و شرایط محیطی مناسب باشند.
علل ناباروری در مردان
ساختن اسپرم بالغ و سالم که بتواند حرکت کند به عوامل زیادی بستگی دارد. برخی مشکلات می توانند مانع رشد اسپرم شوند.
برخی مشکلات می تواند مانع از رسیدن اسپرم به تخمک شود. حتی دمای کیسه بیضه ممکن است بر باروری تأثیر بگذارد. موارد زیر دلایل اصلی ناباروری مردان هستند:
- اختلال اسپرم
- واریکوسل
- انزال رتروگراد
- ناباروری ایمونونولوژیک
- انسداد
- هورمون ها
- دارو ها
1. اختلالات اسپرم
شایع ترین مشکلات مربوط به ساخت و رشد اسپرم است. اسپرم ممکن است:
- به طور کامل رشد نکند
- شکل عجیبی داشته باشد
- در مسیر درست حرکت نکند
- در تعداد بسیار کم ساخته شود (الیگواسپرمی)
- اصلا ساخته نشود (آزواسپرمی)
مشکلات اسپرم می تواند مادرزادی باشد. هم چنین سبک زندگی ناسالم می تواند تعداد اسپرم را کاهش دهد. سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و مصرف برخی داروها می تواند تعداد اسپرم را کاهش دهد. سایر علل تعداد کم اسپرم عبارتند از: بیماری طولانی مدت (مانند نارسایی کلیه)، عفونت های دوران کودکی (مانند اوریون) و مشکلات کروموزومی یا هورمونی (مانند تستوسترون پایین).
آسیب به دستگاه تناسلی می تواند باعث کاهش یا عدم وجود اسپرم شود. از هر 10 مردی که دچار آزواسپرمی هستند، حدود 4 نفر در لوله‌هایی که اسپرم از آن عبور می‌کند، دچار انسداد می‌شوند. نقص مادرزادی یا مشکلی مانند عفونت می تواند باعث انسداد شود.
2. واریکوسل
واریکوسل وریدهای متورم در کیسه بیضه است که در 16 نفر از 100 مرد یافت می شوند. شیوع واریکوسل در مردان نابارور بیشتر است (40 از 100). واریکوسل ها با مسدود کردن مسیر درناژ مناسب خون به رشد اسپرم آسیب می رسانند.
ممکن است واریکوسل باعث شود خون از شکم به داخل کیسه بیضه برگردد. بنابراین بیضه ها برای تولید اسپرم خیلی گرم هستند و گرما باعث کاهش تعداد اسپرم می شود.
برای اطلاعات بیشتر می توانید به صفحه اطلاعات واریکوسل مراجعه کنید.
3. انزال رتروگراد (معکوس)
انزال رتروگراد زمانی است که منی در بدن به عقب برود. آنها به جای خارج شدن از آلت تناسلی، وارد مثانه شما می شوند. این زمانی اتفاق می‌افتد که اعصاب و ماهیچه‌های مثانه در طول ارگاسم (اوج لذت) بسته نمی‌شوند. منی ممکن است اسپرم طبیعی داشته باشد، اما به این دلیل که از آلت تناسلی آزاد نمی شود، نمی تواند به واژن برسد.
انزال رتروگراد می تواند در اثر جراحی، داروها یا مشکلات سلامتی سیستم عصبی ایجاد شود. علائم ادرار کدر پس از انزال و انزال کم مایع یا “خشک” است.
4. ناباروری ایمونولوژیک
گاهی اوقات بدن مرد آنتی بادی هایی می سازد که به اسپرم خودش حمله می کند. آنتی بادی ها اغلب به دلیل جراحت، جراحی یا عفونت ساخته می شوند. آنها از حرکت و عملکرد طبیعی اسپرم جلوگیری می کنند. ما هنوز دقیقا نمی دانیم که چگونه آنتی بادی ها باروری را کاهش می دهند. ما می دانیم که آنها می توانند شنا کردن اسپرم به سمت لوله فالوپ و ورود به تخمک را دشوار کنند. این علت شایعی در ناباروری مردان نیست.
5. انسداد
گاهی اوقات لوله هایی که اسپرم از طریق آنها حرکت می کند مسدود می شود. عفونت های مکرر، جراحی (مانند وازکتومی)، تورم یا نقایص رشدی می تواند باعث انسداد شود. هر بخشی از دستگاه تناسلی مرد می تواند مسدود شود. با انسداد، اسپرم های بیضه نمی تواند در طول انزال از بدن خارج شود.
6. هورمون ها
هورمون های ساخته شده توسط غده هیپوفیز روی بیضه ها اثر گذاشته و باعث میشود بیضه ها اسپرم بسازند. سطوح بسیار پایین هورمون باعث رشد ضعیف اسپرم می شود.
7. کروموزوم ها
اسپرم نیمی از DNA را به تخمک می برد. تغییر در تعداد و ساختار کروموزوم ها می تواند بر باروری تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، ممکن است قطعه ای از کروموزوم Y مرد وجود نداشته باشد
دارو
برخی داروها می توانند تولید، عملکرد و تحویل اسپرم را مختل کنند. این داروها اغلب برای درمان اختلالات زیر تجویز می شوند.
- آرتروز
- افسردگی
- مشکلات گوارشی
- عفونت ها
- فشار خون بالا
- سرطان
تشخیص علل ناباروری مردان
تشخیص علل ناباروری مردان می تواند دشوار باشد. مشکلات اغلب مربوط به تولید یا تحویل اسپرم است. تشخیص با شرح حال کامل و معاینه فیزیکی شروع می شود. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است بخواهد آزمایش خون و آزمایش مایع منی را نیز انجام دهد.
معاینه فیزیکی چگونه است؟
ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما در مورد سوابق بیماری یا جراحی خواهد پرسید. او می خواهد در مورد هر چیزی که ممکن است باروری شما را کاهش دهد بداند که ممکن است شامل نقص در سیستم تولید مثل، سطوح پایین هورمون، بیماری یا حوادث باشد.
پزشک شما در مورد بیماری‌های دوران کودکی، مشکلات فعلی سلامتی یا داروهایی که ممکن است به تولید اسپرم آسیب برساند، سؤال می‌کند. بیماری هایی مانند اوریون و دیابت و داروهایی مانند استروئیدها ممکن است بر باروری تأثیر بگذارند.
همچنین در مورد استفاده شما از الکل، تنباکو، ماری جوانا و سایر داروهای تفریحی سوال خواهد کرد. او از شما می پرسد که آیا در معرض تشعشعات، فلزات سنگین یا آفت کش ها قرار گرفته اید یا خیر. (به عنوان مثال جیوه، آرسنیک سرب). همه اینها می تواند بر باروری تأثیر بگذارد.
همچنین پزشک باید بداند که بدن شما در طول رابطه جنسی چگونه کار می کند. او می خواهد درباره شما و تلاش های همسرتان برای باردار شدن بداند. به عنوان مثال، ممکن است از شما بپرسد که آیا با نعوظ مشکل داشته اید یا خیر.
معاینه فیزیکی مشکلات آلت تناسلی، اپیدیدیم، مجرای دفران و بیضه ها را بررسی می کند. پزشک شما به دنبال واریکوسل خواهد بود. آنها را می توان به راحتی با یک معاینه فیزیکی پیدا کرد.
تجزیه و تحلیل مایع منی
آنالیز مایع منی یک آزمایش معمول آزمایشگاهی است. این به نشان دادن سطح تولید اسپرم و عملکرد خوب اسپرم ( حرکت کردن اسپرم) کمک می کند اگر تعداد اسپرم غیر طبیعی باشد، اغلب این آزمایش حداقل دو بار انجام می شود. منی با خودارضایی شما در یک فنجان استریل جمع آوری می شود. نمونه منی مورد مطالعه قرار می گیرد. می توان آن را برای مواردی که به بارداری کمک می کند یا به لقاح آسیب می رساند بررسی کرد.
حجم، تعداد، غلظت، حرکت (“حرکت”) و ساختار اسپرم شما مورد مطالعه قرار می‌گیرد. نتایج آزمایشات آنالیز مایع منی توانایی شما برای باردار شدن (شروع بارداری) می سنجد.
حتی اگر آزمایش مایع منی تعداد اسپرم کم یا عدم وجود اسپرم را نشان دهد، ممکن است به این معنی نباشد که شما برای همیشه نابارور هستید. ممکن است فقط نشان دهد که مشکلی در رشد یا تحویل اسپرم وجود دارد. ممکن است به آزمایش بیشتری نیاز باشد. حتی اگر هیچ اسپرمی در تجزیه و تحلیل مایع منی دیده نشود، ممکن است درمان انجام شود.
سونوگرافی ترانس رکتال
پزشک شما ممکن است سونوگرافی ترانس رکتال را تجویز کند. اولتراسوند از امواج صوتی استفاده می کند که از اندام تابیده می شود تا تصویری از اندام دریافت کند. یک پروب در رکتوم قرار می گیرد. امواج صوتی را به مجاری انزالی مجاور می تاباند. پزشک شما ساختارهایی مانند مجرای انزال یا وزیکول‌های منی را از نظر بد شکل گرفتن یا مسدود شدن بررسی می کند.
بیوپسی بیضه
اگر آزمایش مایع منی تعداد بسیار کم اسپرم یا عدم وجود اسپرم را نشان دهد، ممکن است نیاز به بیوپسی بیضه داشته باشید. این آزمایش را می توان با بیهوشی عمومی یا موضعی انجام داد. یک برش کوچک در کیسه بیضه ایجاد می شود. همچنین می توان آن را در کلینیک با استفاده از یک سوزن از طریق پوست بی حس شده کیسه بیضه انجام داد. در هر صورت، یک قطعه کوچک از بافت هر بیضه برداشته می شود و زیر میکروسکوپ بررسی می شود. پزشک از انجام بیوپسی 2 هدف دارد:
این کار به یافتن علت ناباروری کمک می کند و هم چنین می تواند اسپرم را برای استفاده در تولید مثل کمکی (مانند لقاح آزمایشگاهی، IVF) جمع آوری کند.
پروفایل هورمونی
ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است هورمون های شما را بررسی کند. این برای این است که بداند عملکرد بیضه های شما در تولید اسپرم چگونه است. همچنین می تواند مشکلات عمده سلامتی را رد کند. به عنوان مثال، هورمون محرک فولیکول (FSH) هورمون هیپوفیز است که به بیضه ها دستور می دهد تا اسپرم بسازند. سطوح بالا این هورمون ممکن است به این معنی باشد که غده هیپوفیز شما تلاش می کند تا بیضه ها را برای تولید اسپرم وادار کند.
درمان ناباروری در مردان
درمان بستگی به این دارد که چه چیزی باعث ناباروری شده است. بسیاری از مشکلات را می توان با دارو یا جراحی برطرف کرد که در نهایت باعث می شود بارداری از طریق رابطه جنسی طبیعی انجام شود. این درمان ها به 3 دسته تقسیم می شوند:
درمان غیر جراحی برای ناباروری مردان
درمان جراحی برای ناباروری مردان
درمان علل ناشناخته ناباروری مردان
بسیاری از مشکلات باروری مردان را می توان بدون جراحی درمان کرد.
درمان غیر جراحی برای ناباروری مردان
درمان انزال خشک ( ان اجاکولیشن )
انزال خشک به حالتی می گوییم که هیچ مایع منی با اوج جنسی مرد ترشح نمی شود که شایع نیست، اما می تواند ناشی از:
- آسیب نخاعی
- جراحی قبلی
- دیابت
- ام اس
- ناهنجاری های موجود در بدو تولد
- سایر مشکلات روانی، عاطفی یا ناشناخته
برای درمان این عارضه اغلب ابتدا از داروها استفاده می شود. اگر آنها شکست بخورند، چندین گزینه وجود دارد. تحریک ارتعاشی آلت تناسلی (PSV) یا انزال الکتریکی پروب رکتوم ( RPE) که بیشتر به عنوان انزال الکتریکی یا EEJ شناخته می شود ممکن است باعث انزال شود. همچنین می‌توان اسپرم را مستقیماً از بیضه با سوزن بازیابی کرد (اسپیراسیون اسپرم بیضه)
انزال الکتریکی پروب رکتال
اغلب تحت بیهوشی انجام می شود. این روش به جز در مردان با نخاع آسیب دیده اغلب جواب می دهد . RPE در 90 مرد از 100 مردی که این کار را انجام داده اند، اسپرم را بازیابی می کند. بسیاری از اسپرم ها با این روش جمع آوری می شوند. اما حرکت و شکل نامناسب اسپرم همچنان ممکن است باروری را کاهش دهد.
تحریک ارتعاشی آلت تناسلی
نوک و ساقه آلت تناسلی را به لرزه در می آورد تا به اوج طبیعی کمک کند. در حالی که غیر تهاجمی است، به خوبی RPE کار نمی کند. این روش به ویژه در موارد شدید کمک کننده است.
تکنیک های کمک باروری
لقاح آزمایشگاهی (IVF) و تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) برای آقایون مبتلا به آن اجوکولیشن است. ممکن است اسپرم در مردانی که اسپرم ناقص دارند ضعیف باشد و همچنین انتقال مایع منی به خارج از بدن، باعث مشکل اساسی در افراد دچار این بیماری شود.
عفونت دستگاه تناسلی
عفونت دستگاه تناسلی به ندرت با ناباروری مرتبط است. این مشکل تنها در حدود 2 نفر از 100 مرد مبتلا به مشکلات باروری یافت می شود. در این موارد، مشکل اغلب از طریق آزمایش مایع منی تشخیص داده می شود که در آزمایش، گلبول های سفید خون یافت می شود. گلبول های سفید بیش از حد “گونه های فعال اکسیژن” (ROS) را بیش از حد تولید می کنند. این می تواند به اسپرم آسیب برساند و شانس اسپرم برای بارور کردن تخمک را کاهش دهد. به عنوان مثال، عفونت شدید اپیدیدیم و بیضه ها ممکن است باعث کوچک شدن بیضه و انسداد مجرای اپیدیدیم شود. لزومی ندارد که عفونت ناگهانی باشد تا مشکل ایجاد کند.
آنتی بیوتیک ها اغلب برای عفونت های شدید تجویز می شوند. اما آنها برای التهابات کمتر استفاده نمی شوند. برخی از آنتی بیوتیک ها گاهی می توانند به تولید یا عملکرد اسپرم آسیب برسانند. به جای آن اغلب از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (مانند ایبوپروفن) استفاده می شود.
التهاب ناشی از عللی غیر از عفونت نیز می تواند بر باروری تأثیر بگذارد. به عنوان مثال پروستاتیت مزمن در موارد نادر می تواند مجاری انزالی را نیز مسدود کند.
درمان هیپرپرولاکتینمی
هیپرپرولاکتینمی زمانی است که غده هیپوفیز بیش از حد هورمون پرولاکتین تولید می کند که عاملی برای ناباروری و اختلال نعوظ است. درمان بستگی به این دارد که چه چیزی باعث افزایش پرولاکتین می شود. مثل تومور های هیپوفیز که در صورت در صورت وجود، ممکن است برای درمان آن ها از داروها یا کمتر جراحی استفاده شود.
درمان هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک
هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک زمانی است که بیضه ها به دلیل تحریک توسط هورمون های هیپوفیز، اسپرم نمی سازند. این به دلیل مشکل در هیپوفیز یا هیپوتالاموس است. این علت درصد کمی از ناباروری در مردان است. این مشکل می تواند از بدو تولد وجود داشته باشد که معمولا در زمان بلوغ آشکار می شود یا اینکه اکتسابی باشد و بعدا بروز پیدا کند.
شکل مادرزادی که به عنوان سندرم کالمن نیز شناخته می شود، به دلیل مقادیر کمتر هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) ایجاد می شود. GnRH هورمونی است که توسط هیپوتالاموس ساخته می شود. شکل اکتسابی آن می تواند توسط سایر مسائل بهداشتی مانند تومورهای هیپوفیز، ضربه به سر، استفاده از استروئید آنابولیک باشد.
اگر به هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک مشکوک باشید، ممکن است ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی از شما بخواهد که MRI انجام دهید. که تصویری از غده هیپوفیز شما را نشان می دهد. همچنین برای بررسی سطح پرولاکتین آزمایش خون خواهید داشت. MRI و آزمایش خون با هم می توانند تومورهای هیپوفیز را ارزیابی کنند. اگر سطوح بالایی از پرولاکتین وجود داشته باشد اما توموری در غده هیپوفیز وجود نداشته باشد، ممکن است پزشک سعی کند ابتدا پرولاکتین شما را کاهش دهد. درمان جایگزین گنادوتروپین گام بعدی خواهد بود. در طول درمان، سطح تستوسترون خون و مایع منی بررسی می شود.
در این درمان شانس بارداری بسیار خوب و اسپرم های حاصل از این درمان طبیعی هستند.
شرایط ژنتیکی
برخی از مردان با یک بیماری ژنتیکی به دنیا می آیند که ممکن است جدید باشد (در سایر اعضای خانواده وجود ندارد) یا ارثی (از مادر و یا پدر منتقل شده است) که ابتدا در بیمار مبتلا ظاهر می شود. علل شناخته شده ناهنجاری های ژنتیکی معمولاً در مردان بدون اسپرم در انزال (آزواسپرمی) شناسایی می شود، جایی که این وضعیت بر تولید اسپرم تأثیر می گذارد. (به عنوان مثال، سندرم کلاین فلتر که در آن یک کروموزوم اضافی در مرد وجود دارد، یا ریزحذف های کروموزوم y که در آن بخش کوچکی از بافت ژنتیکی از دست رفته است.) شرایط ژنتیکی همچنین می‌تواند بر رشد مجرای مردانه که اسپرم را حمل می‌کند، تأثیر بگذارد و در نتیجه لوله‌هایی که قرار است اسپرم را حمل کنند، تشکیل نمی‌شوند.
درمان انزال رتروگراد
انزال رتروگراد، برگشت مایع منی به جای خروج از آلت تناسلی، دلایل زیادی دارد. می تواند ناشی از:
- جراحی های پروستات یا مثانه
- دیابت
- آسیب نخاعی
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای مورد استفاده برای درمان بزرگی پروستات (BPH)
- داروهای ضد فشار خون خاص
انزال رتروگراد با بررسی ادرار برای اسپرم پیدا می شود. این کار درست بعد از انزال زیر میکروسکوپ انجام می شود. برای اصلاح انزال رتروگراد می توان از داروها استفاده کرد.
اغلب ابتدا با داروهای بدون نسخه مانند سودافد(sudafed) درمان می شود. اگر داروها موثر نبودند و به تکنیک های کمک باروری (ARTs) نیاز دارید، ممکن است ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما پس از انزال اسپرم را از مثانه جمع آوری کند.
درمان جراحی ناباروری مردانه
درمان های واریکوسل
واریکوسل را می توان با جراحی سرپایی جزئی به نام واریکوسلکتومی برطرف کرد. رفع این وریدهای متورم به حرکت، تعداد و ساختار اسپرم کمک می کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد درمان واریکوسل لطفا به صفحه #واریکوسل ما مراجعه کنید.
درمان آزواسپرمی
اگر منی شما به دلیل انسداد فاقد اسپرم (آزواسپرمی) باشد، گزینه های جراحی زیادی وجود دارد.
حتی مردانی که تولید اسپرم کم دارند به دلیل عدم وجود اسپرم در انزال می توانند با جراحی برای یافتن اسپرم همراه با روش های کمک باروری درمان شوند، زیرا قبل از زنده ماندن اسپرم باید چندین میلیون اسپرم در بیضه ها ساخته شود تا به منی تبدیل شود.
وازواوستومی میکروسرژیک
وازواستومی برای خنثی کردن وازکتومی استفاده می شود. از میکروسرجری برای اتصال 2 قسمت بریده شده مجرای دفران در هر بیضه استفاده می کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد این درمان، لطفا به صفحه وازکتومی پریورزال مراجعه کنید.
وازواپیدیدیموستومی
وازواپیدیدیموستومی انتهای بالایی مجرای دفران را به اپیدیدیم می پیوندد. این رایج ترین روش میکروجراحی برای درمان بلوک های اپیدیدیم است.
برداشتن مجرای انزالی از طریق مجرای پیشابراه (TURED)
انسداد مجرای انزال را می توان با جراحی درمان کرد. یک سیستوسکوپ به مجرای ادرار (لوله داخل آلت تناسلی) عبور داده می شود و یک برش کوچک در مجرای انزال ایجاد می شود و باعث می شود اسپرم وارد مایع منی می شود این روش در ۶۵ مرد از ۱۰۰ مرد موثر بوده اما ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد. انسداد ممکن است بازگردد. بی اختیاری و #انزال_رتروگراد ناشی از آسیب مثانه از دیگر مشکلات احتمالی اما نادر است. همچنین از هر 4 زوج، تنها 1 زوج پس از این درمان به طور طبیعی باردار می شوند.
درمان علل ناشناخته ناباروری مردان
گاهی اوقات تشخیص علت ناباروری مردان سخت است. این حالت ناباروری مردانه “ایدیوپاتیک” نامیده می شود. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است از تجربه استفاده کند تا بفهمد چه چیزی موثر است. به این روش «درمان تجربی» می گویند. از آنجایی که مشکلات ناباروری اغلب به دلیل هورمون ها هستند، درمان تجربی ممکن است سطوح هورمونی را متعادل کند. تشخیص اینکه درمان های تجربی چقدر خوب عمل می کنند آسان نیست.و در هر مورد متفاوت است.
تکنیک های کمک باروری
اگر درمان ناباروری با شکست مواجه شد یا در دسترس نبود، راه هایی برای باردار شدن بدون رابطه جنسی وجود دارد. این روش ها را تکنیک های کمک باروری (ARTs) می نامند. بر اساس نوع خاص ناباروری و علت، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است پیشنهاد دهد:
تلقیح داخل رحمی (IUI)
برای IUI، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما اسپرم را از طریق یک لوله در رحم همسرتان قرار می دهد. IUI اغلب برای کاهش تعداد اسپرم و مشکلات حرکتی، انزال رتروگراد و سایر علل ناباروری مفید است.
لقاح آزمایشگاهی (IVF)
زمانی است که تخمک شریک جنسی یا اهدا کننده زن با اسپرم در ظرف آزمایشگاهی متصل می شود. برای IVF، تخمدان ها باید تحریک شوند تا چندین تخمک (تخمک) تولید کنند. این اغلب با داروهایی که به صورت تزریق روزانه تجویز می شوند انجام می شود. این روش اجازه می دهد تا بسیاری از تخمک های بالغ بازیابی شوند. پس از 3 تا 5 روز رشد، تخمک بارور شده (جنین) دوباره به رحم منتقل می شود. IVF می‌تواند برای درمان بسیاری از بیماری‌های هورمونی در زنان، برای زنان مبتلا به لوله‌های مسدود شده یا ناباروری ایدیوپاتیک (جایی که هیچ دلیلی وجود ندارد که مشکل باروری را توضیح دهد) مورد استفاده قرار گیرد. اما در مواردی که مرد مبتلا به الیگواسپرمی بسیار شدید و غیرقابل درمان است (تعداد کم اسپرم) کاربرد بسیار زیادی دارد.
تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI)
ICSI نسخه تغییر یافته IVF است این روش یک تحول در در درمان ناباروری های شدید مردان است. به زوج هایی که فکر می کنند نابارور هستند اجازه می دهد باردار شوند. یک اسپرم با یک سوزن کوچک به تخمک تزریق می شود. هنگامی که تخمک بارور شد، در رحم شریک زن قرار می گیرد. اگر کیفیت مایع منی شما بسیار ضعیف باشد، ممکن است ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما از ICSI استفاده کند. همچنین در صورت عدم وجود اسپرم در مایع منی ناشی از بلوک یا نارسایی بیضه که قابل درمان نباشد استفاده می شود. همچنین برای این روش ممکن است اسپرم از بیضه ها یا اپیدیدیم گرفته شود.
بازیابی اسپرم برای ART
بسیاری از روش های میکروجراحی می توانند اسپرم های مسدود شده توسط آزواسپرمی انسدادی (بدون اسپرم) را حذف کنند. هدف بدست آوردن بهترین کیفیت و تعداد سلول است. این در حالی انجام می شود که سعی می شود به دستگاه تناسلی آسیبی وارد نشود. این روش ها عبارتند از:
استخراج اسپرم بیضه (TESE)
این یک تکنیک رایج برای تشخیص علت آزواسپرمی است. همچنین بافت کافی برای استخراج اسپرم دریافت می کند. اسپرم گرفته شده از بیضه را می توان به صورت تازه یا منجمد (cryopreserved) استفاده کرد. یک یا چند نمونه برداری کوچک اغلب در مطب انجام می شود. شکل تصفیه‌شده‌تر این روش microTESE است که در آن از یک میکروسکوپ عامل برای شناسایی نواحی کوچک تولید اسپرم در بیضه‌های مردانی استفاده میشود که تولید اسپرم آنقدر پایین است که هیچ اسپرمی زنده نمی‌ماند تا آن را به منی تبدیل کند.
آسپیراسیون با سوزن ظریف بیضه (TFNA)
این روش برای اولین بار برای تشخیص آزواسپرمی استفاده شد. اکنون گاهی اوقات برای جمع آوری اسپرم از بیضه ها استفاده می شود. یک سوزن و سرنگ پوست کیسه بیضه را سوراخ می کند تا اسپرم را از بیضه بکشد.
آسپیراسیون اسپرم اپیدیدیم از راه پوست(PESA)
این روش ممکن است تحت بیهوشی موضعی یا عمومی انجام شود. متخصص اورولوژی سوزنی را که به سرنگ متصل است به اپیدیدیم می چسباند. سپس به آرامی مایع را خارج می کند. اسپرم ممکن است همیشه از این طریق دریافت نشود. ممکن است همچنان به جراحی باز نیاز داشته باشید.
آسپیراسیون میکروسرجیکال اسپرم اپیدیدیم(MESA)
در این روش نیز اسپرم از لوله اپیدیدیم بازیابی می شود و برای این کار از یک میکروسکوپ جراحی استفاده می شود. MESA مقدار زیادی اسپرم متحرک تولید می کند. آنها را می توان بعداً برای درمان IVF منجمد و ذوب کرد. این روش آسیب رسیدن به اپیدیدیم را محدود می کند.
بعد از درمان
ناباروری مردان اغلب با یک روش سرپایی قابل رفع است. اینها تحت بیهوشی عمومی یا آرامبخش IV انجام می شود. در حالی که درد پس از جراحی معمولاً خفیف است، بهبودی و پیگیری متفاوت است. پس از ترمیم واریکوسل، پزشک شما باید یک معاینه فیزیکی انجام دهد. این برای این است که ببینیم آیا رگ کاملاً از بین رفته است یا خیر. اغلب رگ‌ها بزرگ می‌مانند، زیرا در طول جراحی برداشته نمی‌شوند، بلکه فقط برای جلوگیری از جریان غیرطبیعی خون بسته می‌شوند. منی باید هر 3 ماه یکبار به مدت حداقل یک سال یا تا زمان بارداری آزمایش شود. اگر واریکوسل شما برگشت، یا نابارور ماندید، از ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد ART ها سوال کنید.
وازکتومی ریورزال فقط باعث درد خفیف بعد از جراحی می شود. اما انتظار بهبودی بین 4 تا 7 روز را داشته باشید. شانس بارداری به خیلی چیزها بستگی دارد. بیشتر به سن و باروری همسر شما بستگی دارد. تعداد سالهای بین وازکتومی و ریورزال نیز بر موفقیت شما تأثیر می گذارد. هرچه بیشتر منتظر بمانید، احتمال موفقیت آمیز بودن ریورزال کمتر می شود.
سوالات متداول
بسیاری از مشکلات سلامتی – از بیماری کلیه گرفته تا سرطان بیضه – می تواند منجر به ناباروری مردان شود. مشکلات سلامتی که «کل بدن» را درگیر می کند و اختلالات متابولیک ، تب و عفونت های رایج می تواند به رشد اسپرم آسیب برساند. بیماری هایی که از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند می توانند منجر به ایجاد انسداد و زخم در دستگاه تناسلی شوند.
مشکلات ژنتیکی مانند فیبروز کیستیک می‌تواند باعث غیبت مجرای دفران یا وزیکول‌های منی و عدم وجود اسپرم در منی شود. بسیاری از بیماری ها می توانند باعث ناباروری شوند. مهم است که شما و شریک زندگی تان سوابق سلامتی خانوادگی و شخصی خود را به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود بگویید.
بله. تحقیقات نشان می دهد که سیگار کشیدن معمول به طرق مختلف بر اسپرم تاثیر می گذارد. باعث می شود سلول های اسپرم کوچکتر و کندتر شوند. به DNA آنها آسیب می رساند. و حتی می تواند روی مایع منی حاصل از انزال تاثیر بگذارد.
بله. استروئیدهای خوراکی یا تزریقی می توانند باعث شوند بدن شما تولید هورمون های لازم برای ساخت اسپرم را متوقف کند.
نه لزوما. برای اکثر زوج هایی که به دنبال درمان ناباروری هستند، خطر بارداری با نقص مادرزادی مانند جمعیت عمومی است. برخی از مشکلات (عمدتاً مشکلات ژنتیکی) که باعث ناباروری می شوند نیز ممکن است خطر بیشتری برای بچه دار شدن با نقص مادرزادی ایجاد کنند. بنابراین قبل از شروع برخی از روش های ART زوج ها نیاز به معاینات و مشاوره کامل دارند.
ناباروری تقصیر شما یا شریک زندگیتان نیست. انجمن پزشکی باروری آمریکا (ASRM) تخمین می زند که در حدود یک سوم موارد ناباروری ناشی از مشکلات مردان ، یک سوم دیگر مربوط به زنان و در یک سوم آخر زوج‌های نابارور، این مشکل یا ترکیبی است یا در 20 مورد از 100 مورد، قابل توجیه نیست.
در مردان، کم بودن یا نداشتن اسپرم بزرگترین مشکل است. در زنان، مشکلات رایج، مشکلات تخمک گذاری و انسداد لوله ها است. اما امروزه فناوری و ابزارهای جراحی برای رفع بسیاری از این مشکلات وجود دارد.
روش‌هایی با تکنولوژی بالا برای اتصال اسپرم و تخمک در زمانی که رابطه جنسی قادر به انجام آن نیست. اگر حاملگی اتفاق نیفتد حتی اگر اسپرم در مایع منی شما وجود داشته باشد، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است یک یا چند روش ART را پیشنهاد کند.
اغلب، اصلاح میکروسکوپی نیاز به ART را برطرف می کند. با این حال، اگر موفقیت آمیز نبود، می توان اسپرم را از بیضه یا اپیدیدیم خارج کرد و با استفاده از ICSI به تخمک همسرتان تزریق کرد، حتی پس از جراحی برای رفع انسداد. از ICSI استفاده می شود زیرا تعداد اسپرم های متحرک اغلب کم است و به خوبی حرکت نمی کنند.
روش های زیادی برای بازیابی سلول های اسپرم وجود دارد. انتخاب با شما و اورولوژیست شما خواهد بود. بازیابی اسپرم می تواند قبل یا همزمان با بازیابی تخمک و IVF همسرتان انجام شود.
بسیاری از مراکز تولید مثل دوست دارند از اسپرم «تازه» که در همان روز بازیابی تخمک بازیابی شده است استفاده کنند. برخی دیگر طرفدار اسپرم هایی هستند که زودتر برداشت شده و منجمد شده اند. اسپرم را می توان با آسپیراسیون سوزنی یا میکروسرجری بازیابی کرد.
اگر شما و همسرتان هر دو مشکل باروری دارید و او نمی تواند به طور طبیعی باردار شود، ممکن است یکی از ART ها به جای جراحی کمک کند. اما انتخاب همیشه روشن نیست. شما و ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی تان می خواهید موارد زیر را در نظر بگیرید:
■سن شریک زن و عملکرد تخمدان و اینکه آیا ART ممکن است حتی در صورت انجام ترمیم واریکوسل مورد نیاز باشد.
▫️ این احتمال وجود دارد که ترمیم واریکوسل قطعاً باروری شما را برطرف نکند
▫️ این واقعیت که اگر واریکوسل ترمیم نشود، برای هر بار تلاش در بارداری، ART لازم است
▫️ یافته هایی وجود دارد که نشان می دهد ترمیم واریکوسل ممکن است به نتایج بهتر IUI و IVF کمک کند
▫️ اگر منی ایده آل ندارید اما همسرتان بارور است، ترمیم واریکوسل باید انتخاب اول شما در درمان ناباروری باشد. از سوی دیگر، IVF، با یا بدون ICSI، باید اولین انتخاب زمانی باشد که همسر شما ( شریک زن) هم به درمان های ناباروری نیاز داشته باشد.
بله، برخی از خطرات وجود دارد که بیشتر برای زنان تهدید می کند. هایپراستیمولیشن ( تحریک پذیری بیش از حد)خفیف تخمدان ها در 10 تا 20 مورد از 100 زن که IVF انجام می دهند رخ می دهد. علت این امر هورمون های مورد استفاده در IVF/ICSI است.در موارد خفیف، علائم توسط اکثر زنان تحمل می شود.
هایپراستیمولیشن متوسط در 5 مورد از 100 زنی که IVF انجام می دهند، رخ می دهد.
اما تحریک بیش از حد شدید می تواند باعث افزایش فشار خون خون ، تجمع مایعات، احساس غم و اندوه، احساس ضعف و سایر علائم شود. این علائم نیاز به درمان در بیمارستان دارد.
از هر 100 زنی که IVF انجام می دهند، تنها 1 نفر از آن ها از هایپراستیمولیشن شدید رنج می برند که می تواند مشکلات جدی سلامتی ایجاد کند.
بارداری های متعدد نیز با IVF/ICSI امکان پذیر است. در ایالات متحده مطالعات نشان داده پس از IVF به احتمال 10 تا 20 درصد بارداری دوقلو و با احتمال کمتر از ۱ درصد بارداری سه قلو ممکن است رخ دهد.
خیر این تومور ها اغلب تومورهای خوش خیم (نه سرطانی) در غده هیپوفیز هستند. اکثر آنها اکنون با قرص قابل درمان هستند و به ندرت با جراحی درمان می شوند. اگر تومور به اندازه کافی بزرگ است، باید با جراح مغز و اعصاب در مورد خارج کردن آن صحبت کنید. تومور اغلب از طریق بینی خارج می شود.
در بیشتر موارد، درمان‌های تجربی اثبات‌نشده را نباید در زمانی که علت شناخته‌شده ی قابل درمانی وجود دارد،استفاده کرد.
در ایالات متحده واریکوسل علت اصلی اختلال در تولید اسپرم است. ترمیم باید قبل از هر گونه درمان هورمونی تجربی در نظر گرفته شود. مزایای درمان هورمونی تجربی، مانند FSH نوترکیب یا کلومیفن سیترات، در مطالعات علمی بزرگ ناچیز به نظر می رسد.
در حالی که ویتامین E به طور کلی به خوبی تحمل می شود، شواهد کافی برای توصیه به مصرف ویتامین E (یا سایر آنتی اکسیدان ها) برای بهبود میزان بارداری وجود ندارد.
